Những “chiến sĩ môi trường” của Quân khu 5

Trong kháng chiến chống Mỹ, kẻ thù đã sử dụng các loại máy bay rải chất độc hóa học xuống sông ngòi, làng xóm, ruộng đồng của các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên nhằm hủy diệt sự sống của quân và dân ta. Đến nay, lượng chất độc hóa học tồn lưu từ thời chiến tranh vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái. 

Chiến công thầm lặng

Sau khi ra đời, Tiểu đoàn Phòng hóa 78 đã khảo sát, tham gia xử lý khắc phục hàng ngàn tấn chất độc CS, hàng trăm tấn chất độc điôxin… trả lại môi trường trong sạch cho nhân dân lao động sản xuất, các địa phương triển khai các dự án kinh tế, xã hội, du lịch. 

Xứng danh là những “chiến sĩ môi trường”, cán bộ, chiến sĩ luôn trong tâm thế sẵn sàng “Có lệnh là lên đường ngay”, tác nghiệp trong mọi điều kiện địa hình, thời tiết khắc nghiệt, xử lý đúng quy trình, bảo đảm an toàn tuyệt đối. Một trong những chiến công tiêu biểu của đơn vị là xử lý chất độc hóa học tồn lưu ở địa đạo Đám Toái (Trạm phẫu A100) thuộc xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.

Năm 1997, được Bộ Tư lệnh Quân khu 5 giao nhiệm vụ xử lý chất độc và cất bốc hài cốt liệt sĩ, suốt 20 ngày làm việc không nghỉ, cán bộ, chiến sĩ Đại đội tiểu tẩy 2 đã thực hiện tiêu độc trong không khí, tiêu độc thấm sâu trong lòng đất và tiêu độc tẩy rửa, đưa 61 hài cốt liệt sĩ ra khỏi địa đạo, an táng tại nghĩa trang; xử lý toàn bộ chất độc hóa học tồn lưu ở khu vực này, trả lại môi trường trong lành cho địa phương. Với chiến công xuất sắc đó, Đại đội 2 được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba.

Bảo đảm bằng vàng

Xây dựng cho bộ đội ý chí vượt nắng thắng mưa, luyện giỏi, rèn nghiêm là bảo đảm bằng vàng để Tiểu đoàn 78 “nhiệm vụ nào cũng hoàn thành”. Trung sĩ Nguyễn Hoàng Cương - Tiểu đội trưởng Tiểu đội 4, Đại đội Trinh sát 1 – cho biết, hầu hết chiến sĩ thời gian đầu bước vào huấn luyện binh chủng đều e dè khi nhìn thấy các khí tài phòng hóa, tỏ ra lo lắng vì sẽ làm việc trong môi trường độc hại. Được chỉ huy phân tích, giảng giải, anh em thông suốt tư tưởng, tự tin chinh phục các bài tập.

Thượng úy Mai Văn Ninh - Phó Đại đội trưởng quân sự Đại đội 2, đảm nhận công tác huấn luyện đã 7 năm nay - cho biết: “Công tác phòng hóa đòi hỏi người chiến sĩ phải nắm vững đặc điểm, cấu tạo, các triệu chứng trúng độc, sử dụng thành thạo trang thiết bị, xác định chính xác nồng độ, phạm vi ảnh hưởng của các loại chất độc hóa học để xử lý hiệu quả. Do vậy, phương châm huấn luyện của đơn vị là học đi đôi với hành, học mới ôn cũ, học trong giáo trình, học từ thực tiễn và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau”. 

Trung úy Ngô Minh Quân - Chính trị viên Đại đội 1 - chia sẻ: “Nhằm tạo không khí học tập tích cực, đơn vị luôn đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng trực quan sinh động: chuẩn bị chu đáo mô hình học cụ, trình chiếu hình ảnh minh họa trên màn hình, sử dụng đội mẫu thao tác… giúp bộ đội dễ quan sát, hình dung công việc. Đồng thời giáo viên đưa ra những câu hỏi gợi mở, những tình huống giả định khêu gợi cho quân nhân chủ động bàn bạc tìm phương án giải quyết”. 

Do đặc thù nhiệm vụ, phải thường trực đối mặt với nguy cơ cao về sự cố độc xạ, phơi nhiễm chất độc hóa học, đơn vị luôn giáo dục cho bộ đội nhận thức đầy đủ yêu cầu của công tác huấn luyện kỹ thuật chuyên môn binh chủng, chú trọng huấn luyện cơ bản, nắm vững nguyên tắc, làm chủ khí tài để giảm thiểu những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra trong quá trình công tác. Trong huấn luyện khắc phục triệt để tình trạng dạy “chay”, bệnh thành tích, làm tắt, làm ẩu, bảo đảm “Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”. 

Từ quá trình thực hiện nhiệm vụ, Tiểu đoàn đã có nhiều sáng kiến cải tiến giá trị như “Máy phát hiện tác nhân sinh học tự động ASP”, “Máy điểm hỏa từ xa TH-07”, “Mõ quay điện H-07”, “Bộ lấy mẫu KPO-08”, “Hệ thống bơm và tạo áp suất bình tiêu độc đeo lưng”, “Mô phỏng máy đo phát hiện hóa chất độc xạ PM-2010M”… Trong đó, nhiều công trình được phổ biến rộng rãi trong toàn quân.

Những năm qua, Tiểu đoàn luôn duy trì có nền nếp rèn luyện thể lực và hoạt động thể thao. Hai ngày nghỉ cuối tuần, “giờ thứ 9” hàng ngày trên sân bóng đá, bóng chuyền, bãi tập thể lực đều kín người, hàng tuần đơn vị tổ chức luyện tập cơ động 3km trong khí tài phòng hóa, giúp bộ đội có thể lực sung mãn, tinh thần phấn chấn. Huấn luyện giỏi là nền tảng để Tiểu đoàn liên tục 2 năm liền 2014, 2015 dẫn đầu phong trào thi đua, được Quân khu 5 công nhận danh hiệu Đơn vị Quyết thắng; năm 2016 đứng thứ nhì cụm thi đua các tiểu đoàn trực thuộc Bộ Tham mưu Quân khu 5…