TAND Cấp cao tại Hà Nội vừa đưa Nguyễn Văn An (SN 1956) và vợ là Ngô Thị Hạnh (SN 1963), cùng ở phường Phương Mai (quận Đống Đa, Hà Nội) ra xét xử về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo kháng cáo kêu oan của bị cáo. Bị hại trong vụ án là Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) chi nhánh Hà Nội. Tuy nhiên, sau một ngày xét xử, tòa đã tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra, xác minh 7 nội dung chưa làm rõ.
Nợ nần chồng chất nên lừa đảo?
Hồ sơ vụ án thể hiện, Nguyễn Văn An là Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc Công y CP Tập đoàn Thái Hòa Việt Nam (gọi tắt là Công ty Thái Hòa) còn vợ An là Phó Tổng giám đốc. Từ năm 2002, Công ty Thái Hòa đã có quan hệ vay vốn tín dụng tại Vietcombank chi nhánh Hà Nội. Năm 2010, Công ty Thái Hòa được Vietcombank chi nhánh Hà Nội duyệt vay vốn tín dụng ngắn hạn với hạn mức lên đến 200 tỷ đồng. Đến cuối năm 2010, Công ty Thái Hòa nợ Vietcombank chi nhánh Hà Nội số tiền hơn 194 tỷ đồng, xấp xỉ hạn mức.
Đến hạn trả nợ, công ty của An không có tiền để trả. Ngoài ra, Công ty Thái Hòa còn nợ Agribank chi nhánh Nam Hà Nội số tiền hơn 241 tỷ đồng; nợ Ngân hàng Habubank hơn 171 tỷ đồng… Trước tình trạng nợ nần của công ty, An đã đưa ra chủ trương, chỉ đạo vợ và các nhân viên tiếp tục lập hồ sơ đề nghị vay tiền tại Vietcombank chi nhánh Hà Nội với lý do thu mua cà phê để xuất khẩu. Thực chất, mục đích của họ là sử dụng tiền vay được để đảo nợ tại ngân hàng.
Để được ngân hàng cho vay vốn, An và vợ chỉ đạo cấp dưới, đồng thời trực tiếp lập khống nhiều tài liệu trong hồ sơ đề nghị vay tiền. Trong đó có các hợp đồng kinh tế giả tạo, hóa đơn GTGT khống và phương án kinh doanh “ảo”. Thực hiện việc cấp vốn cho doanh nghiệp, các ngày 7/1/2011 và 16/2/2011, ông Nguyễn Xuân Luật - đại diện cho Vietcombank chi nhánh Hà Nội ký 4 hợp đồng tín dụng với Công ty Thái Hòa, mỗi hợp đồng trị giá 50 tỷ đồng. Tài sản đảm bảo cho các khoản vay trên gồm sổ tiết kiệm 2 tỷ đồng của Ngô Thị Hạnh do Vietcombank phát hành; tài sản trên đất của Công ty TNHH XNK cà phê An Giang…
Cụ thể, Vietcombank chi nhánh Hà Nội đã 21 lần giải ngân cho Công ty Thái Hòa cùng các doanh nghiệp liên quan với tổng số tiền hơn 184 tỷ đồng. Cơ quan chức năng xác định, vợ chồng Tổng giám đốc đã chiếm đoạt của Vietcombank chi nhánh Hà Nội hơn 127 tỷ đồng. Trong đó, An là người chủ mưu, tổ chức và thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt số tiền trên.
Hủy án để điều tra xác minh, xét xử lại
Với hành vi trên, Nguyễn Văn An và Ngô Thị Hạnh bị TAND TP Hà Nội tuyên lần lượt là 20 và 13 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” hôm 8/8/2018. Theo bản án sơ thẩm này, vợ chồng họ bị quy kết chiếm đoạt 27 tỷ đồng là số tiền hai bị cáo sử dụng để trả nợ cho khoản vay tại các ngân hàng khác. Sau phiên tòa, các bị cáo kháng cáo kêu oan.
Ngày 16/4, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã đưa vụ án trên ra xét xử phúc thẩm. Sau khi nghị án, HĐXX phúc thẩm nhận định, việc quy kết của tòa sơ thẩm là khiên cưỡng và mâu thuẫn với kết luận điều tra và cáo trạng. Mặt khác, kết luận điều tra còn sơ sài. Quá trình chuẩn bị hồ sơ, tòa án sơ thẩm không trả hồ sơ để làm rõ việc công ty đã thanh toán các khoản vay nào, bao nhiêu tiền?
Mặt khác, tại tòa, bị cáo và một số nhân chứng là cán bộ, nhân viên Công ty Thái Hòa khẳng định, trong năm 2011, Công ty Thái Hòa đã trả cho ngân hàng số tiền 34 tỷ đồng. Số tiền này lớn hơn số tiền án sơ thẩm quy kết. Quá trình điều tra cũng chưa thu thập tài liệu các hợp đồng vay và trả tiền từng giai đoạn, chưa có đối chiếu việc trả nợ có thật không.
Ngoài ra, các bị cáo thừa nhận gian dối làm khống các giấy tờ theo giải thích và hướng dẫn của cán bộ ngân hàng để đảm bảo hồ sơ vay vốn chặt chẽ và tránh sự kiểm tra của cấp trên. Lời khai chỉ là một phía, chưa được đối chất. Việc điều tra nội dung này sẽ làm rõ các bị cáo có ý thức chủ quan chiếm đoạt ngay từ đầu hay không?
Cấp phúc thẩm cũng cho rằng, Công ty Thái Hòa có nhiều tài sản thế chấp tại Vietcombank và một số ngân hàng khác nhưng chưa được xử lý. Cần xác minh thẩm định, định giá tài sản đang thế chấp có tài sản nào có thể phát mại không?
Bên cạnh đó, Tòa phúc thẩm cũng cho rằng, bản chất của vụ án thể hiện rõ hành vi vi phạm quy định cho vay trong hoạt động ngân hàng. Lời khai của các bị cáo và nhân chứng khai nhận để vay được 200 tỷ đồng có sự giúp đỡ của cán bộ ngân hàng. Nếu lời khai trên là đúng thì việc quy kết các đối tượng đồng phạm là có căn cứ. Do việc điều tra không đầy đủ, HĐXX phúc thẩm không thể bổ sung tại tòa nên quyết định hủy bản án sơ thẩm, điều tra, xét xử lại.