"Nóng" hướng dẫn quy định mới về hộ khẩu

Chỉ còn hơn một tháng nữa Nghị định 56/2010/NĐ-CP có hiệu lực, nhưng hiện các cơ quan liên chưa được tập huấn cũng như chưa có văn bản hướng dẫn thi hành. Bởi vậy, không chỉ người dân mà cơ quan chức năng cũng “nóng lòng” chờ hướng dẫn, nhất là đối với qui định: phải đủ 5m2 sàn/ người mới cho đăng ký thường trú, tạm trú tại Hà Nội và TP HCM.

Kiểm tra 5m2 đất bằng cách nào?

Nhiều ý kiến lo ngại, không biết sẽ hướng dẫn như thế nào khi đã đưa ra con số 5m2 sàn/ người ngay tại hai thành phố đất chật người đông này.

Ông Nguyễn Đức Ngà, Trưởng CA phường Khương Trung, quận Thanh Xuân (Hà Nội) cho rằng: Nếu qui định này có hiệu lực thì rất khó thực hiện, bởi thực tế khó đảm bảo 5m2 khi mà sinh viên, người lao động luôn tiết kiệm tối đa chi phí, nhất là việc ở. “Tôi từng đi kiểm tra, có nơi 7m2 mà 3 người ở. Nếu bây giờ 4 người phải đảm bảo 20m2 thì thuê mất 2 triệu, mức đó khá cao so với thu nhập của họ. Điều đó dẫn đến việc người dân ngại đăng ký tạm trú, gây khó khăn cho cơ quan CA. Với đối tượng vi phạm pháp luật từ nơi khác đến cư trú càng khó phát hiện”.

Trao đổi với phóng viên, một cán bộ quản lý hộ khẩu đưa ra “sáng kiến”, để kiểm tra có đủ 5m2 không thì nhất thiết người đi đăng ký tạm trú, thường trú phải xuất trình giấy tờ đất đai hợp pháp của địa chỉ nhà mình ở. Có lẽ là đó cũng là phương án hợp lý nhất để kiểm chứng diện tích tối thiểu khi cơ quan CA không thể đi kiểm tra từng m2 đất.

Tuy nhiên, nếu đó là phương án đó được hướng dẫn thì hết sức tai hại cho người dân. Có những trường hợp đất chưa có giấy tờ hợp pháp sẽ không được cho ai thuê, ở nhờ? Ông Phạm Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND phường Khương Trung nói:  “Thực tế hiện nay rất nhiều trường hợp người dân lấn chiếm đất, hoặc đất  đang tranh chấp chưa cấp sổ đỏ, nhưng họ vẫn xây nhà cho thuê trọ, vậy khi người thuê đi đăng ký tạm trú, lấy gì đi chứng minh diện tích đất? Chính quyền phường không bao giờ xác nhận đất đó. Những ai thuê nhà đó sẽ mất quyền đăng ký tạm trú là không hợp lý. Có những tình huống “buồn cười” sẽ xẩy ra chẳng hạn như: nhà chật không được thuê giúp việc vì không đủ diện tích tối thiểu”.

Cần xem lại qui định

Việc “bắt buộc” người thuê nhà, ở nhờ phải thuê đủ 5m2 sàn/ người vô hình trung tạo sự bất bình đẳng giữa họ với những người đã có hộ khẩu Hà Nội. Thực tế nhiều trường hợp người hà Nội ở chật chội, không đảm bảo diện tích tối thiểu đó.

Điều mà dư luận thắc mắc là dựa vào đâu cơ quan soạn thảo lại đưa ra con số 5m2  tròn trịa đánh đố  túi tiền không dư dả của người lao động và sinh viên? “Cơ quan chức năng đã khảo sát mức bình quân  m2 đất theo đầu người ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chưa? Tôi cho là chưa vì thực tế hiện nay không nói ai cũng biết khu vực phố cổ ở Hà Nội  3 thế hệ ở chung một nhà, mỗi người chỉ được khoảng 2m2. Vậy căn cứ vào đâu để bắt người đi thuê phải thuê đủ 5m2”, ông Nguyễn Hữu Khoa, ở Ngã Tư Sở nói.

Chung suy nghĩ đó, Luật sư Trần Đình Triển, VPLS Vì Dân nhận xét: Tình trạng nhà ở Hà Nội và TP HCM đảm bảo cho người có hộ khẩu đạt mức 5m2 sàn/ người đã là khó, như nhà phố cổ, nhà tập thể, chứ đừng nói đến người đi thuê có được 5m2 sàn/ người. Mặt khác, nhà ở, nhà cho thuê ở Hà Nội, TPHCM đang quá thiếu so với nhu cầu, lấy đâu ra nhiều mà cho thuê.

Cũng theo ông Triển thì hiện người đi thuê nhà ở Hà Nội, TP HCM chủ yếu là công nhân xây dựng, thợ may, đánh giày, giúp việc gia đình, lái xe, xe ôm, thu gom đồng nát… Vậy đã ai khảo sát việc họ thuê ở với nhau càng đông càng tốt, mỗi đêm trả 5 ngàn đồng chỉ để ngủ cho hôm sau  tiếp tục hành trình lao động?. Đã có khảo sát bây giờ thuê 5m2 tối thiểu cũng mất 5 trăm ngàn, trong khi lương trung bình chỉ 1- 2 triệu/ tháng?. “Tôi cho rằng, nếu thực hiện nghiêm túc qui định này thì nhiều người sẽ phải bỏ Hà Nội và TP HCM đi tìm việc làm ở nơi khác. Còn nếu không thực hiện nghiêm túc chắc chắn sẽ phát sinh tiêu cực cho bộ phận kiểm tra. Theo tôi cần sửa đổi ngay qui định này, vừa đảm bảo hiến pháp, vừa đảm bảo nhu cầu của người dân”, ông Triển nói.

Thanh Quý- Vân Anh