Đã triển khai hoàn thành khoảng 2.362 km/2.744km
Tiếp tục chương trình kỳ họp, sáng nay, 24/5, Quốc hội (QH) nghe Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66/2013/QH13 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.
Dự án đường Hồ Chí Minh là Dự án quan trọng quốc gia (sau đây gọi là Dự án), được QH thông qua chủ trương đầu tư theo Nghị quyết số 38/2004/QH11 năm 2004.
Dự án có điểm đầu tại Pác Bó (Cao Bằng), điểm cuối tại Đất Mũi (Cà Mau), dài 3.183 km, tuyến chính dài 2.499 km, nhánh phía Tây dài 684 km; đi qua 28 tỉnh, thành phố.
Dự án dự định sẽ thông tuyến vào năm 2010. Tuy nhiên, để phù hợp với nguồn lực và thực tế triển khai, năm 2013, QH đã thông qua Nghị quyết số 66/2013/QH13 để điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh.
Đây là các nghị quyết về tuyến đường được mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, tuyến đường có ý nghĩa hết sức quan trọng về chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, xóa đói, giảm nghèo, gắn liền với lịch sử xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là đã góp phần làm nên thắng lợi của cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước.
Theo tờ trình của Chính phủ, đến năm 2021, dự án đã được triển khai hoàn thành khoảng 2.362 km/2.744km, đạt 86,1% và khoảng 258km tuyến nhánh; đang thực hiện 211km; chưa bố trí vốn để triển khai thực hiện 171km còn lại để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh.
Theo Nghị Quyết số 66/2013/QH13 ngày 29/11/2013, đến năm 2020, hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km. Đến nay, đã hoàn thành 2.362 km/2.744 km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang triển khai đầu tư 211 km; còn lại khoảng 171 km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.
Chính phủ kiến nghị QH giao Chính phủ triển khai hoàn thành dứt điểm việc đầu tư xây dựng các đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận để nối thông tuyến đường Hồ Chí Minh theo quy mô 2 làn xe trong giai đoạn 2021-2025.
Cùng với đó, triển khai cụ thể các dự án trong giai đoạn năm 2020 theo quy hoạch, phù hợp với nhu cầu vận tải, khả năng cân đối nguồn lực và hiệu quả đầu tư, trong đó có đoạn Cổ Tiết – Chợ Bến.
Xem xét, cân đối nguồn lực, bố trí nguồn vốn thích hợp
Trình bày Báo cáo thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của QH (KH,CN&MT) Lê Quang Huy cho biết, Ủy ban KH,CN&MT thấy rằng, Tờ trình của Chính phủ cơ bản bám sát nội dung Nghị quyết, tổng kết tương đối đầy đủ, toàn diện quá trình thực hiện Dự án; đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại và nguyên nhân; đề xuất mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục thực hiện Dự án trong giai đoạn tiếp theo. Các Phụ lục kèm theo đã cung cấp thông tin cần thiết cho việc xem xét, đánh giá tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết.
Về tiến độ triển khai thực hiện Dự án, Ủy ban KH,CN&MT nhận thấy, trong 5 năm (2017-2021), Dự án được triển khai chỉ đạt khoảng 8% tổng khối lượng và đã chậm gần 2 năm so với yêu cầu hoàn thành các dự án thành phần và nối thông toàn tuyến với quy mô 2 làn xe theo quy định tại khoản 4 Điều 2 của Nghị quyết và chưa rõ thời gian kết thúc.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày báo cáo thẩm tra. |
Về nguồn vốn thực hiện Dự án, theo Tờ trình của Chính phủ, tổng mức đầu tư các dự án thành phần để nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh là 99.170 tỷ đồng. Các dự án đã và đang đầu tư có tổng mức đầu tư 88.400 tỷ đồng. Đến năm 2020, đã bố trí 62.316 tỷ đồng (nguồn vốn ngân sách nhà nước 43.728 tỷ đồng, nguồn vốn ngoài ngân sách 18.588 tỷ đồng).
Giai đoạn 2021 - 2025 đã cân đối bố trí 16.706 tỷ đồng vốn ngân sách nhà nước (4.677 tỷ đồng cho dự án chuyển tiếp, 4.686 tỷ đồng khởi công mới 2 dự án thành phần, 7.343 tỷ đồng thanh toán dự án La Sơn - Túy Loan đầu tư theo hình thức BT). Còn lại 3 đoạn với tổng chiều dài 171 km, tổng mức đầu tư là 10.770 tỷ đồng chưa được bố trí nguồn vốn. Theo Tờ trình của Chính phủ, 2 dự án thành phần đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận cần ưu tiên đầu tư để nối thông tuyến có tổng mức đầu tư 5.570 tỷ đồng.
Ủy ban KH,CN&MT đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, tính toán kỹ lưỡng các số liệu này, đảm bảo sự chính xác trong việc cân đối bố trí nguồn vốn và chịu trách nhiệm về các số liệu báo cáo QH.
Bên cạnh đó, theo Ủy ban KH,CN&MT, tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ cơ sở xác định tổng nhu cầu vốn đầu tư để nối thông toàn tuyến, trong khi Nghị quyết của QH không quy định tổng mức đầu tư của toàn bộ Dự án; thứ bậc ưu tiên bố trí vốn cho các dự án thành phần trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025…
Ủy ban KH,CN&MT kiến nghị QH xem xét, quyết định đưa nội dung về Dự án đường Hồ Chí Minh vào Nghị quyết chung của Kỳ họp này; yêu cầu Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và triển khai đồng bộ các giải pháp hoàn thành Nghị quyết trong nhiệm kỳ QH khóa XV (2021-2025), bảo đảm đồng bộ với việc triển khai đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông, phía Tây và Dự án xây dựng tuyến đường bộ ven biển Việt Nam.
Đối với Chính phủ, Ủy ban KH,CN&MT kiến nghị Chính phủ chỉ đạo xem xét, cân đối nguồn lực, bố trí nguồn vốn thích hợp và quyết tâm chỉ đạo hoàn thành các dự án thành phần còn lại trong giai đoạn 2021-2025, trong đó bố trí đủ và kịp thời nguồn vốn để hoàn thành 2 dự án đoạn Chợ Chu - Ngã Ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất - Gò Quao - Vĩnh Thuận.
Cần có đề xuất cụ thể về bố trí vốn, hình thức đầu tư cho đoạn Cổ Tiết-Chợ Bến. Rà soát, hoàn thiện và chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu báo cáo với QH.
Thực hiện các thủ tục bố trí nguồn vốn nhằm sớm triển khai thực hiện các đoạn tuyến chưa hoàn thành. Thực hiện duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa kịp thời kết cấu hạ tầng giao thông tuyến đường Hồ Chí Minh; chủ động, tích cực và tập trung triển khai thực hiện Dự án theo đúng tiến độ và yêu cầu của QH, bàn giao kịp thời cho các địa phương và tổ chức khai thác, sử dụng hiệu quả công trình.
Tiếp tục thực hiện đầy đủ các kiến nghị của Kiểm toán nhà nước đối với các dự án thành phần thuộc Dự án. Các bộ, ngành có liên quan chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Giao thông vận tải trong suốt quá trình triển khai thực hiện Dự án.
Tiếp tục đầu tư nâng cấp đường Hồ Chí Minh theo quy mô tại Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050…
