Chiều 28/5, Tổng Bí thư Tô Lâm có buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới.
Chuyển từ “siết để kiểm soát” sang “mở để quản trị”
Tại buổi làm việc, ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã trình bày Báo cáo đánh giá, đề xuất cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng trong thời gian tới.
Ông Trần Lưu Quang khẳng định quan điểm của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương là quản lý thị trường vàng theo nguyên tắc của thị trường, có sự quản lý phù hợp của Nhà nước; xóa bỏ tư duy không quản được thì cấm; tôn trọng quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh; bảo đảm sự minh bạch trên thị trường.
Về cơ chế, chính sách cụ thể, Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đề xuất 02 nhóm giải pháp, gồm các giải pháp cần ưu tiên thực hiện ngay và các giải pháp cần nghiên cứu để áp dụng hoặc thí điểm áp dụng. Các giải pháp cần được triển khai từng bước, có lộ trình rõ ràng và được điều chỉnh phù hợp với thực tế. Quan trọng nhất là xây dựng niềm tin của người dân vào hệ thống tài chính và chính sách của nhà nước, góp phần đưa nguồn lực vàng vào phục vụ phát triển kinh tế.
Trao đổi tại buổi làm việc, các đại biểu đã thảo luận, trao đổi những ý kiến của mình và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển thị trường vàng của nước ta trong thời gian tới; nêu một số khuyến nghị, đề xuất để đổi mới cơ chế, chính sách quản lý thị trường vàng.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá cao và cơ bản nhất trí với nội dung báo cáo do Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương trình bày; đồng thời ghi nhận những ý kiến đóng góp thẳng thắn, tâm huyết, thiết thực của các đại biểu dự họp.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, trong thời gian qua, cơ chế và chính sách quản lý thị trường vàng ở Việt Nam đã có những bước điều chỉnh và hoàn thiện tích cực. Tuy vậy, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận rằng việc đổi mới chính sách quản lý và điều tiết thị trường vàng vẫn còn chậm, chưa theo kịp sự phát triển của thị trường và yêu cầu thực tiễn. Báo cáo của Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương đã chỉ rõ, thị trường vàng hiện vẫn bị điều hành theo cách kém linh hoạt, chưa phản ánh đúng diễn biến cung cầu trên thị trường thế giới, dẫn tới những hệ lụy cho nền kinh tế, trong đó có tình trạng buôn lậu vàng và chảy máu ngoại tệ ra nước ngoài. Cùng với đó là tình trạng độc quyền vẫn còn tồn tại, không tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh cho hoạt động kinh doanh vàng.
Chính sách hiện hành cũng chưa tạo được động lực để huy động hiệu quả nguồn lực nhàn rỗi trong dân, trong khi người dân vẫn có xu hướng đầu tư lớn vào vàng. Ngoài ra, phương thức quản lý thị trường vàng phần lớn vẫn mang tính truyền thống, chậm được đổi mới và thiếu các mô hình kinh doanh hiện đại bắt kịp xu thế của thế giới.
Tổng Bí thư đề nghị quán triệt một số yêu cầu về quan điểm, mục tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới. Trọng tâm là chuyển mạnh tư duy từ hành chính sang tư duy thị trường có kỷ cương, từ cách tiếp cận “siết để kiểm soát” sang “mở để quản trị”. Cần dứt khoát xóa bỏ tư duy “không quản được thì cấm”, đồng thời đưa thị trường vàng vận hành theo các nguyên tắc của thị trường nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ quản lý hiệu quả của Nhà nước.
Tổng Bí thư nêu rõ, phải tránh các biện pháp can thiệp cứng nhắc làm bó hẹp sự vận động tự nhiên của thị trường, đồng thời phát huy tối đa ưu điểm của cơ chế thị trường. Việc quản lý cần bảo đảm nguyên tắc tôn trọng quyền sở hữu, quyền tài sản và quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm tính minh bạch trên thị trường.
 |
Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc. (Ảnh: VGP) |
Bên cạnh đó, cần xác định rõ việc người dân nắm giữ và tích trữ vàng là một hình thức tiết kiệm, đầu tư hợp pháp và chính đáng. Vì vậy, các chính sách quản lý thị trường vàng cần được xây dựng trên cơ sở tiếp cận phù hợp với quan điểm này.
Về mục tiêu, Tổng Bí thư nhấn mạnh yêu cầu quản lý hiệu quả thị trường vàng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và huy động nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Sửa đổi chính sách, tạo môi trường cạnh tranh và minh bạch
Về các nhiệm vụ và giải pháp, Tổng Bí thư yêu cầu hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường vàng, trong đó cần nhanh chóng sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình và đi đôi với kiểm soát chặt chẽ. Việc sửa đổi này cần tạo được sự kết nối hiệu quả hơn giữa thị trường vàng trong nước và thị trường quốc tế. Đồng thời, cần từng bước xóa bỏ thế độc quyền nhà nước về thương hiệu vàng miếng một cách có kiểm soát, trên nguyên tắc Nhà nước vẫn giữ vai trò quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng, nhưng có thể cấp phép cho nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất để tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng, qua đó đa dạng hóa nguồn cung và góp phần ổn định giá cả.
Tổng Bí thư cũng đề nghị mở rộng quyền nhập khẩu vàng có kiểm soát để tăng nguồn cung, qua đó giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, đồng thời hạn chế tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới. Bên cạnh đó, cần khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước để từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm chế tác và xuất khẩu vàng trang sức chất lượng cao, từ đó chuyển hóa vàng tích trữ thành những sản phẩm có giá trị gia tăng thực sự.
Một yêu cầu quan trọng khác là phát triển các kênh đầu tư thay thế hấp dẫn, tạo điều kiện để huy động vàng trong dân cư vào nền kinh tế. Song song với đó, cần nâng cao hiệu quả quản lý và tăng cường phối hợp liên ngành, đặc biệt trong công tác phòng, chống buôn lậu vàng. Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh vai trò của Hiệp hội Kinh doanh vàng, với vai trò là cầu nối giữa các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, nhằm phản ánh kịp thời những khó khăn, kiến nghị từ thị trường và phối hợp triển khai các biện pháp bình ổn khi cần thiết.
Ông khẳng định, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và củng cố niềm tin vào đồng tiền Việt Nam là giải pháp căn bản và lâu dài để chuyển hóa hiệu quả nguồn lực từ vàng vào phát triển kinh tế. Cuối cùng, cần sớm xây dựng hệ thống thông tin và dữ liệu về thị trường vàng nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch, phục vụ công tác thu thuế, quản lý thị trường, cũng như đánh giá chính xác các tác động đối với thị trường ngoại hối, tỷ giá và các kênh đầu tư khác nhau.
Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh, cần tập trung nghiên cứu một số giải pháp để sớm triển khai áp dụng phù hợp với tình hình thực tế và có lộ trình cụ thể. Trong đó, cần xem xét kinh nghiệm quốc tế để đề xuất phương án thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cân nhắc cho phép đưa vàng vào giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa; hoặc thiết lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Đồng thời, cần nghiên cứu việc áp dụng thuế đối với các giao dịch mua bán vàng, nhằm tăng tính minh bạch của thị trường, nâng cao khả năng theo dõi của cơ quan quản lý và hạn chế các hoạt động đầu cơ. Một nội dung quan trọng khác là xem xét việc xóa bỏ thuế xuất khẩu đối với vàng trang sức, mỹ nghệ để thúc đẩy sản xuất và mở rộng xuất khẩu vàng trang sức của Việt Nam ra thị trường quốc tế.
Tổng Bí thư giao cho Đảng ủy Ngân hàng Nhà nước chủ trì, phối hợp với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương và các cơ quan liên quan để nghiên cứu, báo cáo và đề xuất các phương án cụ thể nhằm thực hiện hiệu quả các định hướng nêu trên.
