Trong số những vấn đề liên quan đến dự thảo BLHS (sửa đổi), trách nhiệm pháp nhân được nhiều DN quan tâm vì hiện nay nhiều vi phạm nghiêm trọng của DN nhưng không xử lý được triệt để do thiếu nguồn qui định pháp luật, chủ yếu chỉ xử lý hành chính và giải quyết yêu cầu bồi thường theo thủ tục tố tụng dân sự.
Hơn nữa, không có trách nhiệm pháp nhân thì cơ quan điều tra không thể tham gia, áp dụng các biện pháp ngăn chặn, thu thập chứng cứ… trong nhưng vụ việc có vi phạm tinh vi. Đại diện Hiệp hội ngân hàng nhấn mạnh, nếu không xử lý được vấn đề trách nhiệm pháp nhân thì khó xử lý nhiều vi phạm trong lĩnh vực ngân hàng.
Thậm chí, vì pháp luật chỉ truy tố cá nhân nên nhiều pháp nhân có vốn đầu tư nước ngoài “lách luật” bằng cách khi có vi phạm thì công ty “mẹ” điều ngay Tổng giám đốc của Công ty “con” tại Việt Nam về nước và thay bằng Tổng giám đốc khác khiến pháp luật “bó tay”.
Vì vậy, theo LS.Hoàng Văn Hướng – Văn phòng LS Hoàng Hưng và cộng sự cùng đại diện các Hiệp hội cùng cho rằng, phải qui định trách nhiệm pháp nhân trong BLHS. Song ông Lê Đăng Doanh – Đại học Luật Hà Nội cũng chỉ ra những điểm “vướng” cần phải được làm rõ khi bổ sung trách nhiệm pháp nhân trong BLHS.
Trong đó, vấn đề xác định lỗi của pháp nhân, đại diện của pháp nhân tham gia tố tụng khi toàn bộ ban lãnh đạo của pháp nhân bị truy tố hay giải quyết những ảnh hưởng của các hình phạt sẽ áp dụng cho pháp nhân đối với quyền lợi của người lao động…
Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng cảnh báo, nếu qui định giới hạn trách nhiệm pháp nhân đối với các tổ chức kinh tế thì khó tránh việc chỉ hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp tư nhân để tránh trách nhiệm hình sự trong quá trình hoạt động…
