Chủ trương tinh gọn, sắp xếp bộ máy “được Nhân dân mong đợi từ rất lâu”
Phát biểu tại thảo luận Tổ 1 (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, bộ máy hiện còn cồng kềnh, nhiều lĩnh vực chồng chéo, chức năng, nhiệm vụ của một số cơ quan phân định chưa rõ ràng, do đó việc rà soát, sắp xếp là rất cần thiết.
Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, việc tinh gọn bộ máy để giảm chi thường xuyên chỉ là một phần, mục tiêu quan trọng hơn là để bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, thúc đẩy phát triển đất nước trong giai đoạn tới.
Chủ trương tinh gọn, sắp xếp bộ máy được Nhân dân, các cơ quan, Quốc hội đồng tình ủng hộ và tổ chức triển khai thực hiện rất nhanh, rất tốt; cho thấy đây là chủ trương rất đúng, được Nhân dân mong đợi từ rất lâu.
Để đưa đất nước phát triển, Tổng Bí thư cho rằng có 2 nhiệm vụ rất quan trọng là phải có sự tăng trưởng kinh tế, từ đó bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của Nhân dân trên tất cả các lĩnh vực.
Vấn đề thứ hai được Tổng Bí thư đặt ra là phải có hệ thống quy định pháp lý, pháp luật để bộ máy nhà nước và toàn dân thực hiện; toàn xã hội đồng lòng thực hiện. Đồng thời, cần bố trí đội ngũ cán bộ nhằm nâng cao được hiệu lực, hiệu quả, nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật đúng với quy định.
Nhận định thời điểm này là “thời cơ vàng” để thực hiện tinh gọn tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư phân tích, nếu để sau Đại hội lần thứ XIV của Đảng thì không làm được. Do đó, thời điểm này triển khai rất hợp lý, sau đó triển khai Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Trong quá trình này, Tổng Bí thư cho biết đã nghiên cứu kỹ về các yêu cầu nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy. Tham khảo kinh nghiệm của thế giới cho thấy các quốc gia đều phải quan tâm đến vấn đề này, bởi bộ máy không hiệu quả thì Nhân dân không còn tín nhiệm. Sự hài lòng của người dân là thước đo hiệu quả điều hành của bộ máy.
Tổng Bí thư cho rằng khả năng lãnh đạo, tầm nhìn dài hạn, khả năng thích ứng, ưu tiên chiến lược và sự đổi mới của chính quyền, của Chính phủ là những tiêu chí để đánh giá hiệu năng và kết quả của bộ máy.
Mục tiêu của cuộc cải cách về tổ chức bộ máy, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Ngoài ra, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy cũng cần tính đến khả năng phối hợp, năng lực thực thi chính sách của bộ máy; khả năng quản lý về ngân sách. Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia cũng là vấn đề được tính tới khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy.
Quốc hội sẽ tăng cường giám sát
Cho ý kiến dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, dự thảo sẽ phân cấp mạnh hơn cho chính quyền địa phương theo phương châm, địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Trung ương kiến tạo, Quốc hội giám sát, Chính phủ chỉ đạo điều hành trực tiếp. Theo đó, tính chủ động của địa phương sẽ được nâng cao.
 |
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại thảo luận Tổ. (Ảnh: vov.vn) |
“Phân cấp mạnh thì Quốc hội tăng cường giám sát, còn HĐND địa phương giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng, do đó HĐND cũng phải thực hiện chức năng giám sát mạnh hơn”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Về vấn đề bỏ HĐND cấp xã, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, một số địa phương như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng đã thí điểm không tổ chức HĐND ở quận, huyện, phường. Những nơi có chủ trương thí điểm theo Chủ tịch Quốc hội thì tiếp tục thực hiện, sau đó tổng kết để xem xét có nên nhân rộng hay không. Tuy nhiên, nếu muốn mở rộng mô hình này, cần phải sửa Hiến pháp.
“Không thể bỏ HĐND cấp xã”, Chủ tịch Quốc hội nêu ý kiến vì theo Chủ tịch, ở địa phương, việc thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân chính là ở HĐND. Nếu bỏ HĐND thì Nhân dân làm chủ ở đâu? Ở địa phương, Nhân dân là sức mạnh thực hiện đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thông qua tổ chức HĐND để dân làm chủ và giám sát các hoạt động của chính quyền.
Đối với dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, quan điểm phân cấp mạnh cho Chính phủ để Chính phủ chủ động quyết trên tinh thần thực tiễn là thước đo để giải quyết những “điểm nghẽn”, rào cản để khơi thông nguồn lực phát triển.
Những vấn đề đã chín muồi, đã rõ, được thực tế kiểm nghiệm chứng minh thì giải quyết ngay. Đặc biệt, không vì những quy trình, thủ tục cứng nhắc mà làm chậm sự phát triển của đất nước.
Thực hiện nghiêm Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về Đại hội Đảng các cấp
Phát biểu thảo luận ở Tổ sáng 13/2, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết, Nghị quyết 18 được đề ra từ năm 2017, toàn bộ các mục tiêu, nội dung, lộ trình rất rõ nhưng chỉ trong thời gian ngắn 2 tháng vừa qua, việc triển khai Nghị quyết đã tạo được sự đồng thuận của cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên nền tảng tiếp nối, kế thừa những kết quả trước đó. Chúng ta đã thực hiện với những cách làm rất mới, phương pháp triển khai được sự thống nhất rất cao từ Trung ương đến địa phương nên đạt được kết quả như hiện nay. Từ những bước đi như vậy đã khẳng định quyết định của Trung ương là rất chính xác, rất đúng và dựa trên những căn cứ khoa học, cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn rất đầy đủ.
 |
Đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ sáng 13/2. (Ảnh: vov.vn) |
Bối cảnh, thời gian triển khai vừa qua, yêu cầu đặt ra rất cao nên Trung ương cũng đã xác định cần đối diện, xem xét và tiếp tục phối hợp xử lý những khó khăn. Theo Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, việc Quốc hội tổ chức Kỳ họp này là để tiếp tục triển khai các nội dung hoàn thiện hệ thống pháp luật theo kết luận của Trung ương. Sau khi thống nhất cơ cấu tổ chức bộ máy mới của hệ thống chính trị, chúng ta phải ban hành đầy đủ các văn bản, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật để tổ chức thực hiện, để bộ máy mới đi vào hoạt động, bảo đảm tính liên tục, hiệu quả hơn, chất lượng hơn và không gián đoạn công việc.
Ông Lê Minh Hưng cho hay, bên cạnh việc xử lý các vấn đề phát sinh, các địa phương cần lưu ý việc tinh giản và việc làm tốt công tác chính trị tư tưởng, vận động, thuyết phục phải đi kèm với việc có cơ chế, chính sách phù hợp để giữ chân cán bộ có năng lực, trình độ, có cống hiến cho sự nghiệp chung.
Về đề xuất bố trí tăng số lượng lãnh đạo ở cấp huyện, ông Hưng khẳng định, trước hết chúng ta phải thực hiện Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về Đại hội Đảng các cấp, trong đó có quy định về số lượng cấp ủy, ban thường vụ các cấp. Sau khi tiến hành tinh gọn, các bước đi sắp xếp bộ máy, Bộ Chính trị đã sửa đổi, bổ sung Chỉ thị 35 và đã lấy ý kiến tất cả các cấp ủy trực thuộc Trung ương. Cùng với đó, Kết luận 121 của Ban Chấp hành Trung ương yêu cầu nghiên cứu tiếp tục thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính, giảm cấp hành chính trung gian phù hợp với thực tiễn, mở rộng không gian phát triển, tăng cường nguồn lực của địa phương.
Sau bộ máy mới đi vào hoạt động, sẽ tiến hành tổng rà soát, đánh giá với những chức năng, nhiệm vụ mà pháp luật mới quy định thì vận hành thông suốt chưa, hiệu quả không; tổng rà soát biên chế sau khi sắp xếp từ Trung ương xuống địa phương gắn với chức năng, nhiệm vụ mới của các cơ quan, tổ chức, gắn với cấp ủy, người đứng đầu đơn vị và đánh giá năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ, gắn với vị trí việc làm để từ đó tiếp tục có những quyết định mới về biên chế.
Sau Đại hội Đảng, theo ông Hưng, chúng ta sẽ tiếp tục tiến hành các bước khác, tiếp tục rà soát, sắp xếp lại, tổ chức lại các đơn vị hành chính, sáp nhập các xã; nghiên cứu tổ chức lại, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức chính trị xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.
ĐBQH Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội): “Phân cấp, phân quyền phải đi kèm với công khai, minh bạch”: Tôi đồng tình sửa Luật Tổ chức Chính phủ vì việc phân cấp, phân quyền hiện nay đang có nhiều tồn tại do cơ chế.
Tuy nhiên, đã phân cấp - giao việc thì phải trao quyền. Luật không nên quy định chi tiết đến từng cách thức làm thế nào, mà chỉ quy định mang tính nguyên tắc, yêu cầu, có nghĩa làm như thế nào khi đã trao quyền cho địa phương là do địa phương quyết, chứ không có nghĩa trao quyền cho Chính phủ rồi Chính phủ xây dựng nghị định hướng dẫn và địa phương phải làm theo như thế...
Đồng thời, khi phân cấp, phân quyền, phải đi kèm với công khai, minh bạch, giải trình, có phương thức giám sát, kiểm tra để tránh lạm quyền. Từ đó, tạo cơ chế giúp cán bộ, công chức phát huy được sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.
