Sắp xét xử vụ kiện thu hồi đất sai kéo dài mấy chục năm

TANDTP Hà Nội vừa có quyết định đưa ra xét xử vụ án hành chính của ông Mai Thế Cường (ở 2C Quang Trung, Hoàn Kiếm, Hà Nội) kiện quyết định hành chính của UBND TP Hà Nội. Đây là phiên tòa được chờ đợi từ lâu của nguyên đơn với mong mỏi làm rõ việc đất bị chính quyền thu hồi nhầm từ năm 1963...

TANDTP Hà Nội vừa có quyết định đưa ra xét xử vụ án hành chính của ông Mai Thế Cường (ở 2C Quang Trung, Hoàn Kiếm, Hà Nội) kiện quyết định hành chính của UBND TP Hà Nội. Đây là phiên tòa được chờ đợi từ lâu của nguyên đơn với mong mỏi làm rõ việc đất bị chính quyền thu hồi nhầm từ năm 1963. Dù đã quá mệt mỏi vì đã 50 năm theo kiện nhưng gia đình ông Cường rất hy vọng vào sự công minh tại phiên tòa sắp tới.

Tài liệu duy nhất về việc bàn giao đất nhưng chữ ký người bàn giao đã được Viện Khoa học Hình sự Bộ Công an kết luận là giả mạo
Tài liệu duy nhất về việc bàn giao đất nhưng chữ ký người bàn giao đã được Viện Khoa học Hình sự Bộ Công an kết luận là giả mạo

Tự “chế” quy định để hợp thức việc làm sai?

Theo dự kiến, phiên tòa được xử công khai vào ngày 20/9 tới. Quyết định bị kiện là Quyết định 2694 ngày 16/6/2011 của UBND TP Hà Nội vì đã bác khiếu kiện đòi lại đất của ông Cường. Phiên tòa hành chính này hứa hẹn nhiều hấp dẫn bởi có quá nhiều mâu thuẫn trong tài liệu lưu trữ về việc thu hồi đất của chính quyền đối với nhà ông Cường.

Cách đây 50 năm- ngày 6/5/1964, bố ông Cường là cụ Mai Thế Sơn nhận được văn bản 880 của sở Quản lý Nhà đất Hà Nội thông báo nội dung: “Thành phố đã quản lý đất của ông bàn giao ở ngõ Thịnh Hào 2, khu Đống Đa và cấp Giấy chứng nhận sử dụng đất cho 4 hộ ở đấy”. Kèm theo thông báo, Sở này gửi cho gia đình biên bản bàn giao đất ngày ngày 18/5/1963, có chữ ký “Sơn”.

Bất ngờ với thông báo này, cụ Sơn đã khiếu nại tới UBND Hà Nội, khẳng định chưa bao giờ bàn giao bất kỳ diện tích đất nào cho Ủy ban hành chính Hà Nội và đề nghị làm rõ giấy tờ bàn giao thật hay giả. Đơn khiếu nại này không được trả lời. Đến năm 1996, sở Nhà đất TP Hà Nội có văn bản 824 trả lời nhưng không làm rõ giấy bàn giao thật hay giả mà vẫn khẳng định đất đã bị thu hồi là căn cứ theo Thông tư 73/TTg ngày 7/7/1962 về việc quản lý đất của tư nhân cho thuê, đất vắng chủ, đất bỏ hoang ở nội thành, nội thị và Thông tư 10/TTg ngày 4/2/1963 hướng dẫn thông tư 73 nói trên.

Tìm hiểu nội dung các văn bản làm căn cứ thu hồi đất nói trên, gia đình ông Cường phát hiện ra sở Nhà đất TP Hà Nội đã cố tình trích dẫn sai nội dung hai Thông tư, gây bất lợi cho gia đình. Hai Thông tư quy định rõ trường hợp đất của tư nhân cho thuê, sử dụng nhờ thuộc thành phần nhân dân lao động về nguyên tắc xóa bỏ việc cho thuê để nhà nước quản lý và phân phối việc sử dụng, nhưng một số trường hợp được miễn (trong đó có trường hợp những người có ít diện tích, vừa sử dụng, vừa cho thuê hoặc sử dụng nhờ).

Đối chiếu với quy định này, đất của  gia đình ông Cường được miễn bàn giao vì đất không vắng chủ, không bỏ hoang, một phần gia đình sử dụng và một phần cho bộ đội ở nhờ. Sở Nhà đất đã tự “chế” ra một quy định trong đó cắt bỏ các trường hợp được miễn như sau: “Tư nhân có các loại đất cho thuê, cho sử dụng nhờ thuộc thành phần nhân dân lao động thì về nguyên tắc xóa bỏ việc cho thuê đất để nhà nước quản lý và phân phối việc sử dụng đất này. Đối với đất cho thuê không kể diện tích đất cho thuê nhiều hay ít, đều do nhà nước trực tiếp quản lý, phân phối sử dụng. Nhà nước không bồi hoàn cho họ một khoản tiền nào”. Về quy định “lạ đời” này, ông Cường nhận định: “Họ buộc phải trích dẫn sai quy định nhằm che đậy việc thu hồi đất sai nghiêm trọng những năm trước của mình, nhưng làm sao che đậy được sự thật?”.

“Lờ” nội dung khiếu nại

Không chỉ trích dẫn quy định sai, các tài liệu khác liên quan đến việc thu hồi đất cũng lộ nhiều vô lý. Biên bản bàn giao đất mà chính quyền cho rằng do cụ Sơn viết đã dược gia đình gửi đi giám định và kết quả giám định của Viện Khoa học hình sự (Bộ CA) đã kết luận: chữ viết, chữ ký trên tài liệu này không phải của cụ Sơn.

Ngoài ra, tất cả các thông tin trên biên bản này như tuổi, nghề nghiệp của cụ Sơn, các thông số về thửa đất như diện tích, số thửa, tờ bản đồ cũng không khớp sự thật. Tuổi ông Sơn được ghi nhận là 52, nhưng thực tế là 50, nghề nghiệp là kế toán nhà máy điện Bờ Hồ nhưng ghi thành “nội trợ”. Đất tại ngõ Thịnh Hào 3, số thửa 118, tờ bản đồ 5, diên tích 487 lại ghi thành thửa 41, tờ 12, diện tích 464m2. “Nói tóm lại là hồ sơ thu hồi đất bị làm lại để hợp thức việc thu hồi đất sai. Không đời nào bố tôi lại ghi nhầm ngay cả nghề nghiệp, tuổi của mình”, ông Cường bức xúc nói.

Suốt mấy chục năm khiếu kiện ông Cường chỉ đề nghị làm rõ hai nội dung: biên bản bàn giao thật hay giả và vì sao Sở Địa chính nhà đất lại trích dẫn sai các quy định khiến bản chất sự việc bị thay đổi hoàn toàn?. Thế nhưng, chưa có cơ quan nào trả lời thẳng các nội dung này, tất cả các trả lời đều mặc định có việc bàn giao và đương nhiên không cần phải chứng minh.

Ngay cả Quyết định 2694/QĐ-UBND- đối tượng bị bị khiếu kiện hành chính trong phiên tòa tới - cũng “lờ” các nội dung khiếu nại. Quyết định này cho biết căn cứ vào quy định tại Khoản 2, Điều 10, Luật Đất đai, điểm d, khoản 1, Điều 4 Nghị định 181/2004/NĐ-CP thì nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được bàn giao cho người khác trong quá trình thực hiện chính sách đất đai. Sự thật là, gia đình ông Cường có bàn giao đất đâu mà áp dụng các quy định này?.

Ông Cường hy vọng phiên tòa sắp tới sẽ công minh làm rõ cả sự lẩn tránh trong cách trả lời như trên của UBND TP Hà Nội.

Hà Linh

Đọc thêm