Cần cơ chế chính sách đủ mạnh, khả thi
Tại Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 diễn ra hôm qua (22/2), Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, hydrogen là năng lượng sạch, an toàn, có nhiệt lượng cao và đang được khuyến khích phát triển từng bước thay thế cho nguồn nhiên liệu hóa thạch. Đây cũng là nguồn năng lượng được dự báo sẽ chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng cơ cấu năng lượng toàn cầu.
Việc phát triển năng lượng hydrogen đã được Bộ Chính trị sớm chỉ đạo tại Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, Nghị quyết đặt ra mục tiêu “thực hiện nghiên cứu công nghệ, xây dựng một số đề án thử nghiệm sản xuất và khuyến khích sử dụng năng lượng hydrogen phù hợp với xu thế chung của thế giới”. Định hướng phát triển lĩnh vực hydrogen cũng đã được nhấn mạnh trong Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: “Chiến lược phát triển hydrogen là định hướng chính trị và là chiến lược quan trọng, là cơ sở để xây dựng những cơ chế chính sách đủ mạnh và khả thi thúc đẩy triển khai hoạt động sản xuất hydrogen tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu chuyển dịch năng lượng và phát triển của nền kinh tế. Đặc biệt, nguyên liệu hydrogen không chỉ nhằm mục tiêu phục vụ hoạt động phát điện “sạch” trong tương lai, mà còn phục vụ trực tiếp một số ngành, lĩnh vực khác như giao thông…”.
Theo đại diện Vụ Dầu khí và Than (Bộ Công Thương), mục tiêu đặt ra trong Chiến lược năng lượng hdrogen là phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen của Việt Nam dựa trên năng lượng tái tạo, thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo lộ trình và cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững, công bằng, công lý.
Tăng cường huy động nguồn vốn sản xuất hydrogen
Chiến lược phát triển năng lượng hydogen đã đề xuất một loạt cơ chế, chính sách mới, gồm đa dạng hóa nguồn vốn, hình thức đầu tư, thu hút sự quan tâm đầu tư của các danh nghiệp ngoài nhà nước, sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế; tăng cường đầu tư về khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực; áp dụng các công cụ thị trường thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế carbon thấp, kinh tế tuần hoàn; ưu tiên đẩy mạnh hợp tác quốc tế và công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức về lợi ích của nền kinh tế hydrogen và các chủ trương, chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực năng lượng sạch đến toàn xã hội.
Để thực hiện hiệu quả chiến lược này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đề nghị các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương chú trọng các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, như cập nhật các chủ trương, định hướng đề ra trong Chiến lược để điều chỉnh, bổ sung, tích hợp vào các quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch tỉnh; nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách có liên quan, nhất là chính sách khuyến khích sử dụng nhiên liệu hydrogen đối với phương tiện, thiết bị, hạ tầng giao thông xanh.
Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đề nghị các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương nghiên cứu, ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực sản xuất, sử dụng, lưu trữ, vận chuyển hydrogen và lĩnh vực thu giữ/sử dụng carbon phù hợp với các quy định, tiêu chuẩn quốc tế; xây dựng các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng hydrogen và triển khai có hiệu quả các chương trình chống biến đổi khí hậu, giảm phát thải nhà kính theo các chương trình hợp tác quốc tế.
Với các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp ngành năng lượng và các hiệp hội ngành nghề, Bộ trưởng Bộ Công Thương yêu cầu tập trung quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược; chủ động nghiên cứu, đề xuất và tích cực tham gia với các cơ quan có thẩm quyền trong việc xây dựng, ban hành các quy định, cơ chế chính sách khả thi để thúc đẩy phát triển năng lượng hydrogen.
Cùng với đó, các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp chủ động xây dựng, điều chỉnh các chiến lược, kế hoạch phát triển của doanh nghiệp, bảo đảm phù hợp với Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen; tăng cường huy động các nguồn vốn trong và ngoài nước để thực hiện các dự án đầu tư về năng lượng có nguồn gốc hydrogen.
Một số chuyên gia còn cho rằng phải đẩy mạnh công tác truyền thông để tăng thêm sự hiểu biết của xã hội về lĩnh vực này để đẩy nhanh tiến độ thực hiện chiến lược phát triển hydrogen. Ngoài ra, những cam kết quốc tế phải được thực hiện nhanh chóng, nhất là trong giai đoạn chuyển dịch năng lượng đang mạnh mẽ ở nhiều quốc gia. Đây cũng chính là con đường để sớm hiện thực hóa nguồn năng lượng hydrogen.