Tạo cơ chế mở, giải tỏa vướng mắc về cước, phí cho hoạt động hàng hải mùa dịch

Ngày 17/9, lãnh đạo Bộ Giao thông vận tải (GTVT) chủ trì cuộc họp trực tuyến về tạo thuận lợi cho vận tải biển và dịch vụ logistics trong điều kiện phòng, chống dịch COVID-19.

Doanh nghiệp còn gặp khó

Theo ông Nguyễn Cảnh Tĩnh - Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC), VIMC đang có 78 tàu biển hoạt động trong nước và quốc tế với khoảng khoảng 4.000 thuyền viên. Thế nhưng số lượng sỹ quan thủy thủ được tiêm vaccine phòng COVID-19 mới chỉ được 10%.

Theo ông Tĩnh, đặc thù của tàu biển là hoạt động dài ngày, liên tục trên biển. Thuyền viên bị nhiễm COVID-19 trong quá trình hàng hải không thể có điều kiện tiếp cận với cơ sở y tế trên bờ. Sự nguy hiểm không chỉ với một người mà với tất cả 20 - 22 thuyền viên/tàu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi vận chuyển hàng hóa.

Lãnh đạo VIMC cũng tỏ ra lo lắng trước khó khăn trong việc thay thế thuyền viên. Tổng giám đốc VIMC cho biết, khó khăn hiện nay là tàu cập cảng biển Hải Phòng thay thuyền viên nhưng lực lượng thuyền viên dự trữ lại ở nhiều địa phương khác nhau. Để thay thế được, họ buộc phải đáp ứng yêu cầu cách ly 14 ngày nếu vào địa phận TP Hải Phòng, đồng nghĩa, tàu phải nằm chờ 14 ngày ở cảng phát sinh nhiều chi phí. Trong khi thực tế, thuyền viên chỉ đi qua Hải Phòng chứ không lưu trú.

Tổng giám đốc VIMC Nguyễn Cảnh Tĩnh cho biết số lượng sỹ quan thủy thủ được tiêm vắc xin phòng COVID-19 mới chỉ được 10%

Ông Dương Ngọc Tú – Phó Tổng Giám đốc Công ty vận tải biển Vinaship cho biết, tàu của đơn vị này chủ yếu cập ở cảng biển Quảng Ninh để làm hàng. Thế nhưng, hiện nay, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành quy định người từ ngoại tỉnh vào phải có giấy xét nghiệm PCR còn hiệu lực và đáp ứng tiêm đủ 2 mũi vắc- xin.

“Quy định này khiến công tác thay thế thuyền viên của đơn vị gặp nhiều khó khăn khi tỷ lệ tiêm mũi 2 của thuyền viên còn khá ít. Cần phải hiểu rằng, cơ chế tiêm vaccine phụ thuộc vào sự phân bổ của cơ quan chức năng, không phải thuyền viên muốn tiêm là có thể tiêm ngay. Do đó, địa phương cần xem xét, nới lỏng quy định về tiêm chủng vaccine, chấp thuận cho thuyền viên có giấy xét nghiệm PCR và đi từ vùng xanh có thể di chuyển qua nội tỉnh để phục vụ công tác thay thế”, ông Tú nói.

Quy định phòng chống dịch ở một số địa phương vẫn gây khó khăn cho DN (ảnh minh hoạ)

Một khó khăn khác các doanh nghiệp (DN) hàng hải đang gặp phải là tỷ lệ cấp giấy đi đường tại các địa phương hiện quá thấp so với nhu cầu nhân lực. Theo ông Ngô Anh Tuấn - Tổng thư ký Hiệp hội Đại lý và Môi giới hàng hải (Visaba), hiện nay tại TP Hồ Chí Minh, lượng giấy đi đường cấp cho cho đại lý viên rất hạn chế, mỗi doanh nghiệp chỉ có 1 - 2 người được cấp.

“Theo thống kê, hiện địa bàn TP Hồ Chí Minh chỉ có khoảng 250 đại lý hàng hải, Visaba kiến nghị các cấp chức năng địa phương xem xét, tăng cường cấp giấy đi đường cho đại lý viên đảm bảo điều kiện phòng dịch được ra đường ban đêm giải quyết thủ tục cho tàu thuyền”, ông Tuấn đề xuất.

Sẽ tổ chức lại giao thông

Ông Hoàng Hồng Giang - Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam thừa nhận, hiện ở TP Hồ Chí Minh và một số địa phương chỉ cấp 10% cho các nhân viên hãng tàu, đại lý,… ảnh hưởng đến quá trình giao nhận, làm tăng nguy cơ tồn hàng tại cảng.

“Các địa phương cần tạo điều kiện cho các đối tượng liên quan đến hoạt động cảng biển, đặc biệt là sớm có hướng dẫn đối với những người đã được tiêm vaccine để việc đóng/rút hàng tại cảng biển được thuận lợi hơn, các DN cảng biển cũng sớm giải được bài toán chi phí phát sinh khi mô hình 3 tại chỗ kéo dài”, ông Giang nói.

Liên quan đến việc tiêm vắc - xin, lãnh đạo Cục Hàng hải cho biết, theo thống kê sơ bộ, tính đến nay đã có hơn 4.200 thuyền viên được tiêm vaccine tại khu vực cảng biển; số lượng cán bộ công nhân viên làm việc tại cảng biển được tiêm là hơn 19.400 người và có gần 2.500 nhân viên hãng tàu, hoa tiêu, đại lý, dịch vụ hàng hải đã được tiêm vắc-xin.

Ông Hồ Kim Lân Tổng Thư ký Hiệp Hội Cảng biển Việt Nam (VPA) cho biết, có nhiều DN sản xuất hàng hóa phải tạm dừng, giãn hoặc giảm sản xuất, nhiều nhà máy phải đóng cửa do có ca nhiễm F0 hoặc không đủ điều kiện cơ sở vật chất để tổ chức “03 tại chỗ”, ảnh hưởng đến sản xuất... Hiệp hội đề nghị Bộ, ngành liên quan trong đó có ngành Công thương cần phải có đánh giá kỹ liệu có hay không nguy cơ đứt gẫy các chuỗi cung ứng, dẫn đến mất thị trường?

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đề nghị các địa phương cũng cần xem xét lại vấn đề cấp giấy đi đường. Ông cho rằng, hoạt động tại cảng biển là đặc thù, để duy trì được phải có đủ lực lượng từ hải quan, cảng vụ, y tế, lái xe, đại lý giao nhận. Tỷ lệ cấp giấy đi đường phải đạt mức 70 - 80% để đảm bảo đủ nhân lực tham gia khai thác tại khu vực cảng chứ không thể chỉ ở mức 10 - 20% như hiện nay. “Bộ GTVT cũng đang chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ chức giao thông, tổ chức hoạt động vận tải trong tình hình mới khi các địa phương nới lỏng giãn cánh”, ông Thể nói.

Nhấn mạnh về vai trò đặc biệt quan trọng của lực lượng lao động trong chuỗi logistics, Bộ trưởng Thể đề nghị các địa phương cần ưu tiên tiêm vắc - xin phòng COVID-19 cho đội ngũ lao động tại cảng biển, thuyền viên và các đối tượng làm việc tại DN sản xuất liên quan đến dây chuyền xuất nhập khẩu hàng hóa.

Bộ trưởng Bộ GTVT cũng đề nghị các tỉnh, thành phố tạo điều kiện hơn nữa cho công tác thay thế thuyền viên, nhất là những người đã được tiêm vaccine. “Nếu cần thiết, địa phương có thể thành lập tổ công tác xét nghiệm COVID-19 cho toàn bộ lực lượng thuyền viên trước khi xuống tàu. Nếu không có cơ chế mở, tâm lý của thủy thủ sẽ chịu tác động rất lớn nếu phải ở trên tàu dài ngày, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng hàng hóa”, Bộ trưởng nói.

Cảng biển tại Vũng Tàu (ảnh minh hoạ)

Nhiều nội dung gỡ khó

Liên quan đến đề xuất giảm phí hoạt động cho tàu, thuyền tại khu vực cảng biển, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, trên cơ sở kiến nghị của Bộ GTVT, vừa qua Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 32 trong đó miễn giảm nhiều loại phí trong lĩnh vực GTVT trong đó có hàng hải.

Các loại phí hàng hải liên quan thuộc thẩm quyền của Bộ GTVT cũng đã được đưa xuống ở mức sàn trong suốt thời gian vừa qua. Trường hợp cần miễn giảm thêm chi phí gì, các DN cần nghiên cứu và tiếp tục đề xuất. Bộ GTVT sẽ tham mưu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu chia sẻ gánh nặng với DN theo lộ trình phù hợp.

Riêng với phí hạ tầng tại cảng biển, đánh giá cao thành phố Hồ Chí Minh đã lùi thu phí trong khoảng 6 tháng, đề nghị TP Hải Phòng cần nghiên cứu, có cơ chế, chính sách chia sẻ khó khăn với DN. Đặc biệt, đối với đường thủy cần nghiên cứu không thu hoặc thu với phí phù hợp mức độ ảnh hưởng, tác động lên hạ tầng của hàng hóa”

“Bộ GTVT cam kết sẽ chỉ đạo, kiểm tra hàng ngày toàn bộ hoạt động của các cảng, bất cứ nội dung dung nào vướng mắc liên quan đến vận tải, DN cần phản ảnh ngay đến đường dây nóng để Bộ GTVT đôn đốc xử lý ngay lập tức. Chốt nào vướng mắc Bộ sẽ làm việc ngay với địa phương đó, tuyệt đối không để ùn tắc giao thông, ảnh hưởng đến hàng hóa”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Việt Nam không thiếu vỏ container phục vụ hàng xuất nhập khẩu

Tại cuộc họp, đại diện VCCI cũng bày tỏ lo ngại về việc giá cước vận tải container tuyến quốc tế tăng cao gây bất lợi cho chuỗi cung ứng hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK) Việt Nam.

Về vấn đề trên, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang khẳng định, sự tăng giá vận chuyển container hiện nay diễn ra trên toàn cầu. Tại Việt Nam, điều đáng mừng là các phụ thu đối với hàng hóa vẫn không bị tăng. Cảng biển cũng đang áp dụng thu giá dịch vụ ở mức giá sàn, giúp chủ hàng tránh phát sinh chi phí. Cục Hàng hải vẫn đang phối hợp với các DN, hiệp hội đàm phán với các hãng tàu để DN XNK Việt Nam có được mức giá vận tải tốt nhất trong thời gian tới.

Liên quan đến phản ánh về việc thiếu vỏ container phục vụ hàng XNK, ông Giang khẳng định ở VN không diễn ra tình trạng này. Thống kê 6 tháng của cơ quan chức năng Mỹ cho thấy, hàng hóa từ nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ vẫn đứng thứ 2, sau Trung Quốc, tức là vỏ container vẫn được đảm bảo để chuỗi hàng hóa xuất khẩu phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện, Bộ GTVT đang chỉ đạo Cục Hàng hải xây dựng, đề xuất Bộ tham mưu Chính phủ phương án quản lý gía cước vận tải biển tại Việt Nam. Hiện nay, website của Bộ, Cục Hàng hải và các cảng vụ cũng đã niêm yết toàn bộ chi phí để DN có thể tham khảo trên đó, đảm bảo thị trường vận tải bằng đường biển được công khai, minh bạch ở mức tối đa.

"Bài/Loạt bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ"