Tăng cường giáo dục quốc phòng - an ninh
Quốc phòng Việt Nam là nền quốc phòng toàn dân (QPTD), bao gồm tổng thể các hoạt động chính trị, kinh tế, ngoại giao, quân sự, văn hóa, khoa học... của Nhà nước và nhân dân để tạo nên sức mạnh toàn diện, cân đối, đồng bộ, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng, lực lượng vũ trang (LLVT) là nòng cốt, nhằm giữ vững hòa bình, ổn định đất nước, ngăn chặn các hoạt động phá hoại, gây chiến, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, đồng thời sẵn sàng đánh bại chiến tranh xâm lược dưới mọi hình thức và quy mô.
Những năm qua, để nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của toàn dân, nhất là thế hệ trẻ đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng - an ninh (QPAN) một cách sâu rộng và bền vững, Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về giáo dục QPAN trong tình hình mới, như: Chỉ thị số 62-CT/TW ngày 12/2/2001 của Bộ Chính trị về tăng cường công tác giáo dục QPTD trước tình hình mới; Chỉ thị số 12-CT/TW ngày 3/5/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục QPAN trong tình hình mới; Nghị định số 116/2007/NĐ-CP ngày 10/7/2007 của Chính phủ ban hành về giáo dục QPAN; Quốc hội khóa XIII ban hành Luật Giáo dục QPAN...
Đây là những văn bản quan trọng tạo cơ sở pháp lý để các cấp, các ngành, các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức thực hiện giáo dục QPAN đến nhiều đối tượng, trở thành môn học chính khóa trong hệ thống giáo dục quốc dân từ THPT đến đại học.
Theo thống kê của Cục Dân quân tự vệ, từ năm 2009 đến năm 2019, cả nước đã bồi dưỡng kiến thức QPAN cho hơn 3.825.300 lượt người; giáo dục QPAN cho 36,9 triệu lượt học sinh, sinh viên; tuyển sinh đào tạo giáo viên giáo dục QPAN hơn 4.350 người.
Thông qua bồi dưỡng, giáo dục QPAN đã góp phần nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, làm chuyển biến nhận thức, ý thức trách nhiệm các cấp, các ngành, cán bộ, đảng viên, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân đối với nhiệm vụ BVTQ, xây dựng nền QPTD và xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch, ngăn chặn đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN).
Củng cố vững chắc “thế trận lòng dân”
Xây dựng nền QPTD là xây dựng cả lực lượng và thế trận; xây dựng tiềm lực mọi mặt, đặc biệt là tiềm lực chính trị - tinh thần; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, tạo nên sức mạnh tổng hợp để BVTQ.
Những năm qua, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa X và Nghị định số 152/2007/NĐ-CP của Chính phủ về tiếp tục xây dựng các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thành khu vực phòng thủ (KVPT) vững chắc trong tình hình mới (nay là Nghị định số 21/2019/NĐ-CP ngày 22/2/2019 của Chính phủ về KVPT); xây dựng thế trận QPTD gắn với thế trận an ninh nhân dân (ANND) ở từng khu vực và trên địa bàn cả nước.
Thế bố trí chiến lược QPAN được quy hoạch, điều chỉnh phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và BVTQ. Các cấp, các ngành, các địa phương đã quan tâm xây dựng nền QPTD, thế trận QPTD gắn với thế trận ANND vững mạnh. Đây là điều kiện rất quan trọng để giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
Cả nước đã quán triệt và thực hiện tốt chủ trương kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn hóa, xã hội với QPAN trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; thực hiện tốt việc phân vùng chiến lược về QPAN gắn với vùng kinh tế chiến lược theo ý định xây dựng đất nước đi đôi với BVTQ; xây dựng hậu phương chiến lược vững mạnh toàn diện gắn kết chặt chẽ với xây dựng hậu phương các tỉnh, thành phố, huyện (quận, thị xã) tạo thành thế trận hậu phương liên hoàn vững chắc trong cả nước.
Đảng, Nhà nước, quân đội tích cực đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng mang tính lưỡng dụng đáp ứng kịp thời cho thực hiện nhiệm vụ QPAN, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tác chiến trong tình hình mới.
Công tác phối hợp giữa Quân đội nhân dân với Công an nhân dân theo Nghị định số 77/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 của Chính phủ (nay là Nghị định số 03/2019/NĐ-CP ngày 5/9/2019) được tiến hành nghiêm túc, chặt chẽ, thống nhất từ Trung ương đến đơn vị cơ sở.
Các đơn vị quân đội, công an đã chủ động phối hợp tham mưu với Đảng, Nhà nước giải quyết nhiều vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.
Cùng với việc xây dựng thế trận QPTD và thế trận ANND, “thế trận lòng dân” được xây dựng và củng cố vững chắc. Đảng, Nhà nước thường xuyên tạo điều kiện để phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đây là một trong những biện pháp xây dựng và củng cố “thế trận lòng dân” vững chắc nhất.
30 năm qua, “thế trận lòng dân” vững chắc là bức thành đồng, bảo đảm cho đất nước có đủ sức mạnh đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, không để xảy ra chiến tranh; giữ vững hòa bình, ổn định để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh.
5 thành tựu quan trọng, nổi bật
Theo Thượng tướng Lê Chiêm, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, qua 30 năm thực hiện Ngày hội QPTD, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, nổi bật ở các nội dung cơ bản sau:
Một là, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của toàn dân đối với sự nghiệp củng cố QPAN, BVTQ. Đây là thành tựu cơ bản, quan trọng nhất sau 30 năm thực hiện Ngày hội QPTD. Qua đó, làm cho khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng bền chặt, nhân dân đồng thuận, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp đổi mới và con đường đi lên CNXH ở nước ta.
Hai là, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và định hướng XHCN, bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và an ninh cho sự phát triển đất nước; làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, góp phần quan trọng vào quá trình đổi mới đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Ba là, sức mạnh BVTQ được củng cố tăng cường, tăng thêm khả năng ngăn chặn, loại trừ nguy cơ chiến tranh và khả năng đối phó thắng lợi các tình huống chiến tranh, xâm phạm an ninh quốc gia.
Bốn là, xây dựng thế chiến lược BVTQ phù hợp với điều kiện mới; thế trận QPTD, thế trận ANND BVTQ rộng khắp, chặt chẽ và liên hoàn; “thế trận lòng dân” được củng cố vững chắc.
Năm là, xây dựng LLVT mà nòng cốt là Quân đội nhân dân có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, phát huy được vai trò trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ.
Cùng với xây dựng bộ đội chủ lực vững mạnh, Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng lực lượng dự bị động viên, dân quân tự vệ (DQTV) hùng hậu, rộng khắp. Thực hiện Pháp lệnh về lực lượng dự bị động viên (1996), Pháp lệnh DQTV (2004) và Luật DQTV (2009), các bộ, ngành Trung ương và các địa phương đã duy trì thực hiện có nền nếp chế độ đăng ký, quản lý quân nhân dự bị, phương tiện kỹ thuật của nền kinh tế quốc dân.
Chất lượng các đơn vị dự bị động viên từng bước được nâng cao. Lực lượng DQTV có số lượng phù hợp theo quy định, chất lượng không ngừng được nâng cao. Đội ngũ cán bộ ban chỉ huy quân sự được củng cố, kiện toàn đủ số lượng và bảo đảm chất lượng.
Đến nay, 100% ban chỉ huy quân các sự bộ, ngành từ Trung ương đến cấp cơ sở được kiện toàn, củng cố. Toàn quốc đã đào tạo được gần 24.400 cán bộ quân sự cấp xã chuyên ngành quân sự cơ sở, qua đó đã nâng cao trình độ, năng lực tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương cấp xã trong thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương.
