Thị trường bất động sản: Bất an trước thông tin đánh thuế tài sản

Doanh nghiệp mua, người dân gánh chịu

Theo HoREA, hiện ở nước ta thuế nhà ở chưa thu, chỉ có thu thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở theo quy định của Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Mức thuế phải nộp nhìn chung là thấp vì được tính theo bảng giá đất của cấp tỉnh, với thuế suất 0,03% (đối với đất ở trong hạn mức); 0,07% (đối với phần diện tích không quá 03 lần hạn mức); 0,15% (đối với phần diện tích vượt trên 03 lần hạn mức). 

HoREA cho rằng, “tiền sử dụng đất” hiện không phải là một sắc thuế vì đang được quy định bởi Luật Đất đai và là một nguồn thu quan trọng của ngân sách, trong khi ở các nước khác, đất đai thuộc sở hữu tư nhân, không có khoản thu ngân sách “tiền sử dụng đất”. 

Cách tính “tiền sử dụng đất” đang tạo ra cơ chế “xin-cho”, nhũng nhiễu và doanh nghiệp (DN) phải mất rất nhiều thời gian để hoàn tất thủ tục hành chính này. Chủ đầu tư dự án đang phải nộp “tiền sử dụng đất” rất lớn, bằng khoảng trên dưới 70% chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng nên có thể nói DN gần như phải mua lại quyền sử dụng đất lần thứ hai và gánh nặng này cuối cùng người mua nhà phải gánh chịu…”, văn bản của HoREA nhấn mạnh.

Cũng theo HoREA, “tiền sử dụng đất” đang chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành nhà ở, như chiếm khoảng trên dưới 10% trong giá thành căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% trong giá thành nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% trong giá thành biệt thự. 

Thị trường “lãnh đủ”

Bên cạnh mặt tích cực như tăng cường hiệu lực công tác quản lý nhà nước, tăng nguồn thu ngân sách, góp phần làm cho thị trường bất động sản minh bạch và lành mạnh, HoREA cho rằng Luật Thuế tài sản nếu được ban hành tại thời điểm hiện nay sẽ có tác động rất lớn đối với thị trường bất động sản và người tiêu dùng. 

Cụ thể, HoREA quan ngại sẽ xảy ra tình trạng “thuế chồng thuế”, do người tiêu dùng (người mua nhà) vừa phải nộp tiền sử dụng đất rất lớn, vừa phải nộp thuế tài sản; Luật này cũng sẽ tác động đến mặt bằng giá cả nói chung mà trực tiếp là tác động làm tăng giá nhà trên thị trường bất động sản; Sẽ tác động làm giảm phần nào hoạt động đầu tư, kinh doanh của các nhà đầu tư thứ cấp dẫn tới khả năng sụt giảm giao dịch trên thị trường bất động sản; Đặc biệt, Luật này sẽ tác động trực tiếp đến lợi ích của người dân do mức thuế suất cao hơn 13 lần so với hiện nay (dự thảo Luật đề xuất thuế suất 0,4%, so với thuế suất 0,03% hiện nay đối với đất ở trong hạn mức) dẫn tới khả năng có thể có những hộ gia đình sẽ gặp khó khăn trong việc nộp thuế. 

Đề xuất xây dựng dự án Luật Thuế tài sản (đánh thuế đất ở, nhà ở) cần đi đôi với việc sửa đổi chính sách và cơ chế tính “tiền sử dụng đất”, song trong trường hợp chưa sửa đổi chế định “tiền sử dụng đất” trong Luật Đất đai theo hướng giảm “tiền sử dụng đất” mà Quốc hội vẫn xem xét thông qua đề án Luật Thuế tài sản, HoREA đề xuất chỉ áp dụng thuế suất không quá 0,1% (mức thuế suất này cũng đã cao hơn 03 lần mức thuế suất 0,03% đánh trên đất ở hiện nay trong Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp) đánh trên nhà ở có giá trị trên 01 tỷ đồng. Bởi hiện nay, lệ phí trước bạ nhà đất đánh trên mỗi lần chuyển nhượng cũng đã được giảm về mức 0,5%, còn thuế tài sản (nhà đất) là khoản thuế mà người có tài sản phải nộp thường xuyên hàng năm, nên thuế suất thấp hơn mức lệ phí trước bạ là hợp lý, và nhất là người mua nhà đã phải nộp tiền sử dụng đất cho Nhà nước khi mua nhà.

Về thuế đối với nhà, HoREA cho rằng Dự án Luật Thuế tài sản của Bộ Tài chính đề xuất áp dụng thuế suất 0% đối với nhà ở có giá trị từ 700 triệu đồng trở xuống là chưa thỏa đáng và đề nghị áp dụng thuế suất 0% (không thu thuế) đối với nhà ở có giá trị từ 01 tỷ đồng trở xuống để thu hẹp diện đối tượng chịu thuế và hỗ trợ thiết thực cho những người có thu nhập trung bình thấp và người có thu nhập thấp trong xã hội, như tại TP HCM, đa số người dân đang sống trong những căn nhà có giá trị khoảng 01 tỷ đồng trở xuống…