"Thiếc tặc" băm nát Thung lũng tình yêu

Những ngày gần đây, dư luận “nóng” lên chuyện “thiếc tặc” đào khoét hàng trăm mét địa đạo để khai thác thiếc trái phép, băm nát danh thắng Thung lũng Tình Yêu thuộc tiểu khu 144b do Ban quản lý rừng Lâm Viên giao khoán cho Cty TNHH Thùy Dương quản lý và bảo vệ. Tại cuộc giao ban báo chí ngày 29/5 vấn đề trách nhiệm của chính quyền địa phương được đặt ra, nhưng đến nay vẫn chưa có lời giải đáp…

"Thiếc tặc" lộng hành

Tình trạng khai thác thiếc trái phép, huỷ hoại môi trường diễn ra tại Thung lũng Tình Yêu không phải xảy ra mới đây mà kéo dài từ nhiều năm qua. Tuy nhiên, chủ rừng, chính quyền địa phương dường như “bó tay”, không có biện pháp xử lý, ngăn chặn, nên ‘thiếc tặc” ngày càng liều lĩnh và táo bạo hơn.

Cụ thể: Ngày 10/10/2011, người dân phát hiện “thiếc tặc” dùng máy khoan bê tông đào đường hầm dài 40m, cao 1,5m và rộng 1m, tại hiện trường có ba xe đẩy đất, một quạt gió, một bình gas, một nồi cơm điện và một máy phát điện... đã cấp báo cho UBND Phường 8, TP Đà Lạt. Qua kiểm tra, chính quyền địa phương chỉ lập biên bản tạm giữ tang vật và đốt một lều bạt cùng một số lưới đen ngụy trang cửa hầm.

Ngày 27/10/2011, nhận được tin báo của người dân, cơ quan chức năng đã kiểm tra và thu hồi một máy bơm, hai máy khoan bê tông của một số đối tượng ngụ tại nhà ông Hồ Đình Tâm, P.7, TP Đà Lạt, có đất sản xuất gần hiện trường đào hầm. Ngày 2/11/2011, cơ quan chức năng cho lấp miệng hầm, hoàn nguyên rừng.

Ngày 1/12/2011, “thiếc tặc” tiếp tục đào một đường hầm mới dài 5m phía ngoài miệng hầm cũ đã san lấp và ngụy trang bằng lưới đen, rồi rào kẽm gai xung quanh trông như một vườn trồng hoa lan có diện tích chừng 20m2, người dân báo cho chính quyền đến ngày 9/2/2012, đoàn liên ngành TP Đà Lạt mới dùng xe cơ giới đóng năm cọc sắt V7 dài 5m và chèn một số gỗ thông cắt khúc dài khoảng 4m vào miệng hầm, sau đó lấp kín miệng hầm và phủ đất bên ngoài. Tuy nhiên, sau đó “thiếc tặc” đã “moi” ra và  tiếp tục hoạt động trở lại.

Thời gian gần đây, khi tư thương đưa ra giá thu mua quặng thiếc thô lên 300.000đ/kg thì  “thiếc tặc” hoạt động ngày dữ và công khai hơn. Chúng dùng máy nổ để hỗ trợ cho việc khai thác quặng thiếc ngay giữa ban ngày tại địa đạo nằm lộ thiên bên sườn một khe cạn trong khu vực thuộc tiểu khu 144b, lâm phần do Ban quản lý rừng Lâm Viên giao khoán cho Cty TNHH Thùy Dương quản lý, bảo vệ.

Ngay trước cửa địa đạo là khoảnh đất rộng hơn 300m được dùng làm bãi chứa đất, đá đào từ hang ra. Cách đó khoảng 30m là trạm bơm được ngụy trang dùng để tưới rau với hai máy nổ công suất lớn, trong đó một máy dự phòng, còn máy kia chạy hết công suất. Địa đạo có chiều cao khoảng 1,6m, rộng 0,8m, có cửa sắt kiên cố để ngăn người lạ vào địa đạo.

Một số đoạn đất vững không có gỗ chống hầm, còn lại toàn bộ đều được chống bằng gỗ thông chặt hạ từ khu rừng gần đó. Trong “địa đạo” khai thác thiếc có có cả hệ thống bảng điện, đường ống bơm nước phục vụ việc tuyển quặng. Phía bên ngoài địa đạo có hệ thống bơm nước, cấp điện và cung cấp không khí khá quy mô.

Chính quyền bất lực?

Bảo vệ của  Cty TNHH Thuỳ Dương - đơn vị nhận quản lý, bảo vệ rừng cho hay:  Khi phát hiện cửa địa đạo, chúng tôi  đã báo chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng để giải tỏa, nhưng từ sau tết Nhâm Thìn  đến nay  “thiếc tặc” hoạt động trở lại. Do cửa địa đạo nằm ở khu vực quản lý rừng của Cty, còn đường hầm lại nằm bên dưới lòng đất nên doanh nghiệp không thể làm gì được, chỉ biết cầu cứu chính quyền, đồng thời phát quang khu vực để theo dõi trên mặt đất, còn trong lòng đất thì đành chịu.

Theo ông Phan Văn Thi - Phó Chủ tịch UBND phường 8: “Chính quyền cùng lực lượng công an, quân đội đã giải tỏa đường hầm này nhiều lần, thu giữ không ít máy móc, dây điện, ống nước và dùng cả xe cơ giới lấp cửa địa đạo, nhưng “thiếc tặc” vẫn lén lút khai thông đường hầm để hoạt động trở lạị”. Còn ông Phạm Đình Long, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự phường 8, thì nói: “Thành phố phải hỗ trợ chứ công an và dân quân phường không đủ sức”.

Tại cuộc giao ban báo chí ngày 29/5, ông Trần Thanh Bình- Chi cục trưởng Kiểm lâm Lâm Đồng cho hay: Chiều dài đường hầm “thiếc tặc” đã đào dài khoảng 200m, đất đào ra khoảng 300m3, chiều sâu bình quân là 20m; được đào từ đất nông nghiệp sang đất lâm nghiệp.

Sau khi đường hầm khai thác thiếc bị phát hiện thì họ xịt thuốc sâu ở miệng đường hầm nồng nặc nên không thể vào được. Khi báo chí lên tiếng, UBND TP Đà Lạt đã tổ chức họp, dự kiến nổ mìn, giật sập đường hầm. Sau đó, cơ quan chức năng phát hiện thêm một đường hầm mới được chống bằng sắt khá kiên cố, nghi ngờ bên dưới có người nên đề nghị ngưng đánh mìn để kêu gọi họ lên. Kiểm lâm đã bắt giữ được một số đối tượng giao cho Công an điều tra.

Tuy nhiên, dư luận đặt vấn đề: Vậy trách nhiệm quản lý, địa bàn, lãnh thổ của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng ở đâu để đến khi báo chí phát hiện mới nháo nhào tìm biện pháp ứng phó? Có hay không một thời gian dài các cơ quan chức trách đã thiếu kiểm tra và nên “thiếc tặc” có điều kiện lộng hành như vậy?. Có hay không “bảo kê” của chính quyền phường cho “thiếc tặc” làm ăn ?

Thiết nghĩ, đã đến lúc chính quyền TP Đà Lạt và tỉnh Lâm Đồng cần phải làm rõ những nghi vấn của dư luận, kiên quyết truy quét “thiếc tặc” và xử lý trách nhiệm của chính quyền cơ sở thật nghiêm minh. Có như vậy mới ngăn chặn được tình trạng “thiếc tặc” lộng hành huỷ hoại danh thắng Thung lũng Tình yêu và môi trường như hiện nay.

Phúc Ân