Theo Reuters, tuyên bố trên được Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đưa ra sau khi quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan hồi tuần trước đã gửi cho người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ một bức thư, trong đó cảnh báo rằng Ankara sẽ bị rút khỏi chương trình máy bay F-35 nếu họ không thay đổi kế hoạch lắp đặt các hệ thống phòng thủ của Nga.
Trong phản hồi trực tiếp đầu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ đối với bức thư, ông Cavusoglu tuyên bố không ai có thể đưa ra tối hậu thư với Thổ Nhĩ Kỳ.
“Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không rút lại các quyết định của mình vì những loại thư như vậy. Thổ Nhĩ Kỳ đã mua các hệ thống S-400, chúng sẽ được bàn giao và triển khai tại Thổ Nhĩ Kỳ”, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố.
Thương vụ Thổ Nhĩ Kỳ mua các hệ thống phòng thủ tên lửa của Nga đã khiến quan hệ giữa nước này với Mỹ trở nên căng thẳng trong nhiều tháng qua.
Tương tự các đồng minh NATO khác của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ vừa là khách hàng tiềm năng, vừa là đối tác sản xuất máy bay F-35. Giới chức Mỹ lo ngại rằng, với việc Thổ Nhĩ Kỳ mua vũ khí của cả 2 bên, hệ thống phòng thủ của Nga là mối đe dọa đối với các máy bay F-35. Washington cũng đã ra tối hậu thư, tuyên bố Ankara không thể có cả 2 hệ thống vũ khí này, thậm chí cảnh báo sẽ áp đặt các lệnh trừng phạt với nước này.
Đầu tháng 4 vừa qua, Mỹ đã dừng bàn giao các thiết bị liên quan đến máy bay F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar hôm 22/5 thông báo các nhân viên quân sự của nước này đã tới Nga để tham gia các khóa huấn luyện về việc sử dụng các hệ thống S-400, Mỹ cũng đã tuyên bố xem xét tạm dừng việc đào tạo cho các phi công Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng máy bay F-35 tại Arizona.
Hồi tuần trước, Mỹ cũng đã ngừng nhận tiếp thêm phi công Thổ Nhĩ Kỳ tới nước này để tham gia hoạt động đào tạo. Đây được xem là dấu hiệu cụ thể nhất cho thấy tranh cãi về máy bay F-35 giữa 2 nước đang đến điểm bước ngoặt.
Theo các chuyên gia, nếu Thổ Nhĩ Kỳ bị loại khỏi chương trình F-35, đây sẽ là một trong những vụ “đứt gánh” quan trọng nhất trong mối quan hệ giữa nước này với Mỹ trong lịch sử gần đây.
Trong phát biểu ngày 13/6, ông Cavusoglu tiếp tục lặp lại lời kêu gọi của Thổ Nhĩ Kỳ về việc thành lập một nhóm làm việc chung với Mỹ để các chuyên gia từ cả 2 nước cùng nhau đánh giá mối lo ngại của Mỹ.
Theo Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ trưởng Quốc phòng nước này và người đồng cấp Mỹ ngày 13/6 cũng đã có cuộc điện đàm và thảo luận về bức thư của quyền Bộ trưởng Mỹ.
Trong cuộc điện đàm, người đứng đầu Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ đã nhấn mạnh rằng những từ ngữ trong bức thư của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ không đúng, không phù hợp với tinh thần của Liên minh.
Một ngày trước đó, ngày 12/6, Tổng thống Tayyip Erdogan tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ đã hoàn tất thỏa thuận với Nga và các hệ thống này sẽ được chuyển giao vào tháng 7.
Về phía Mỹ, Washington cho biết nước này đang đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về việc bán hệ thống phòng thủ Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ. Song, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan trước đó cho hay, lời đề nghị của Mỹ “không tốt” như đề nghị trong thương vụ S-400 với Nga.
