Theo báo cáo giải trình của UBTVQH, trong quá trình thảo luận góp ý xây dựng Luật, có ý kiến đề nghị bổ sung vào Khoản 1- Điều 8 Quy định về Hội Nhà báo Việt Nam: “Hội Nhà báo Việt Nam là tổ chức chính trị, xã hội - nghề nghiệp” để khẳng định tính chất chính trị, nâng cao vai trò, vị trí của Hội Nhà báo. Tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉnh lý như dự thảo Luật.
Trước đó, Luật Báo chí chỉ quy định Hội Nhà báo Việt Nam là tổ xã hội - nghề nghiệp..
Như vậy, theo Điều 8. Luật Báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam là tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật về hội.
Hội Nhà báo Việt Nam có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây: Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên; Ban hành và tổ chức thực hiện quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo; Tham gia ý kiến xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển hoạt động báo chí, văn bản quy phạm pháp luật về báo chí; Tham gia thẩm định sản phẩm báo chí khi có yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; Bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp và nghiệp vụ báo chí cho hội viên; Phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước tuyên truyền, phổ biến pháp luật về báo chí; Tham gia giám sát việc tuân theo pháp luật; thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế theo quy định của pháp luật; Tổ chức giải báo chí để tôn vinh những tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm báo chí chất lượng cao, có hiệu quả xã hội tích cực.
Trước khi Dự thảo được hoàn thiện lần cuối, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định Hội Nhà báo được tham gia thực hiện quy chế bổ nhiệm, miễn nhiệm cán bộ lãnh đạo cơ quan báo chí; khen thưởng và xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí; cấp và thu hồi thẻ nhà báo.
Tuy nhiên, UBTVQH cho rằng dự thảo Luật quy định việc bổ nhiệm, miễn nhiệm người đứng đầu cơ quan báo chí thuộc trách nhiệm của cơ quan chủ quản báo chí (điểm b, c khoản 2 Điều 15); việc cấp, thu hồi thẻ nhà báo, khen thưởng và xử lý vi phạm thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về báo chí (các khoản 6, 9 và 10 Điều 6). Hội Nhà báo không có chức năng quản lý nhà nước về báo chí, không trực tiếp lãnh đạo cơ quan báo chí. Do vậy, UBTVQH cho rằng quy định như dự thảo Luật là phù hợp.
