Theo tin từ Bộ Ngoại giao ngày 16/9, sáng 15/9, tại thủ đô Pretoria, sau lễ đón trang trọng tại Phủ Tổng thống, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và Phó Tổng thống Nam Phi Paul Mashatile đã gặp hẹp và đồng chủ trì hội đàm chính thức trong không khí chân thành, hữu nghị và cởi mở.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cảm ơn Phó Tổng thống Nam Phi về sự đón tiếp nồng hậu, thân tình dành cho đoàn. Đánh giá cao vai trò đi đầu của Nam Phi tại châu Phi cũng như những đóng góp quan trọng của Nam Phi tại các diễn đàn quốc tế, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân chúc mừng Nam Phi đã tổ chức thành công Hội nghị thượng đỉnh BRICS tháng 8/2023.
Phó Tổng thống Paul Mashatile hoan nghênh chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân, đánh giá đây là sự kiện quan trọng, diễn ra vào dịp hai nước kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1993 - 2023).
Phó Tổng thống Nam Phi bày tỏ ấn tượng về những thành tựu phát triển năng động cũng như vai trò vị thế ngày càng tăng của Việt Nam tại Đông Nam Á, châu Á-Thái Bình Dương, nhấn mạnh tình đoàn kết, ủng hộ lẫn nhau trong công cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do dân tộc là tiền đề cho hợp tác nhiều mặt giữa hai nước trong xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.
Hai nhà Lãnh đạo đánh giá cao những bước phát triển tích cực trong quan hệ hợp tác giữa hai nước trong suốt ba thập kỷ qua, Việt Nam và Nam Phi đã trở thành đối tác quan trọng của nhau tại châu Phi và Đông Nam Á.
Hai bên triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác song phương như Diễn đàn Đối tác liên chính phủ. Nam Phi là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại châu Phi với kim ngạch hai chiều đạt gần 1,3 tỉ USD trong năm 2022. Hợp tác quốc phòng-an ninh, nông nghiệp, văn hóa, giáo dục-đào tạo và giao lưu nhân dân cũng có những bước tiến tích cực.
Hai bên đã cùng rà soát kết quả hợp tác thời gian qua; trao đổi, thống nhất các định hướng và biện pháp lớn, quyết tâm thúc đẩy hơn nữa quan hệ “Đối tác vì hợp tác và phát triển” Việt Nam - Nam Phi thời gian tới.
Về chính trị-ngoại giao, hai bên nhất trí đẩy mạnh trao đổi đoàn, tiếp xúc các cấp, nhất là cấp cao trên kênh Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Quốc hội; tiếp tục phát huy vai trò của các cơ chế hợp tác song phương; củng cố khuôn khổ pháp lý thông qua việc sớm hoàn tất và ký kết các thỏa thuận trong lĩnh vực giáo dục đại học, khoáng sản.
Phía Nam Phi ghi nhận đề nghị của Việt Nam sớm tiến hành đàm phán Hiệp định thương mại tự do và các văn kiện hợp tác chuyên ngành khác như bảo hộ đầu tư, tránh đánh thuế song trùng...
Về kinh tế, với đặc điểm nền kinh tế hai nước có tính bổ sung cho nhau, hai nhà Lãnh đạo khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hợp tác cho tương xứng với tiềm năng và quy mô hai nền kinh tế.
Theo đó, hai bên khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để mở rộng quy mô và cơ cấu trao đổi thương mại, khuyến khích trao đổi các đoàn doanh nghiệp, tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư-thương mại, tạo thuận lợi cho việc tiếp cận thị trường của nhau, trong đó có tăng cường nhập khẩu than của Nam Phi.
Hai nhà Lãnh đạo hoan nghênh kết quả thực chất cuộc gặp đại diện doanh nghiệp Nam Phi của Phó Chủ tịch nước và việc tổ chức thành công Tọa đàm hợp tác kinh tế Việt Nam – Nam Phi nhân chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước.
Về đầu tư, hai bên cho rằng kết quả hợp tác còn khiêm tốn; khẳng định sẵn sàng tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hai nước tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực thế mạnh của mỗi bên như y tế, cơ sở hạ tầng, chế biến nông sản, khoáng sản...
Về nông nghiệp, hai bên xác định đây là lĩnh vực giàu tiềm năng cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên cơ sở triển khai hoặc ký mới các văn kiện hợp tác để góp phần đáp ứng nhu cầu mỗi nước cũng như góp phần đảm bảo an ninh lương thực trên thế giới; nghiên cứu mở rộng hợp tác sang lĩnh vực nghiên cứu khoa học nông nghiệp.
Về giáo dục đào tạo, hai bên khuyến khích mở rộng kết nối các trường đại học hai nước, trao đổi học bổng, sinh viên, giảng viên. Hai bên cũng trao đổi về hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng-an ninh, văn hóa, du lịch, thể thao...
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cảm ơn và đề nghị Nam Phi tạo điều kiện thuận lợi về giấy phép cư trú, lao động để cộng đồng người Việt hòa nhập tốt, sinh sống, học tập và làm việc ổn định tại Nam Phi, qua đó góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau, phát huy vai trò cầu nối thúc đẩy thúc đẩy giao lưu, hợp tác giữa hai nước. Hai bên cũng nhất trí thúc đẩy nghiên cứu các cơ chế tạo thuận lợi cho việc đi lại của công dân hai nước.
Về hợp tác trong các khuôn khổ đa phương, hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp và ủng hộ lẫn nhau, nhất là tại Liên hợp quốc và Phong trào Không liên kết; Nam Phi ủng hộ hợp tác của Việt Nam với Liên minh châu Phi và Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi; Việt Nam sẵn sàng làm cầu nối giúp Nam Phi tăng cường quan hệ với ASEAN; chia sẻ quan điểm giải quyết các tranh chấp trong khu vực và trên thế giới bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.
Về đề nghị ủng hộ Nam Phi ứng cử vị trị Thẩm phán Tòa án Công lý Quốc tế, Việt Nam ghi nhận và sẽ xem xét trong tổng thể.
Nhân dịp này, Phó Chủ tịch nước trân trọng mời Phó Tổng thống Nam Phi sớm thăm Việt Nam. Phó Tổng thống Nam Phi chân thành cảm ơn và vui vẻ nhận lời mời.
Sau hội đàm, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và Phó Tổng thống Nam Phi đã phát biểu với báo chí hai nước, thông báo về kết quả tốt đẹp của cuộc hội đàm.
Cùng ngày, Phó Tổng thống Nam Phi Paul Mashatile đã chiêu đãi chính thức Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam.
