Tổ công tác của Thủ tướng vừa báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao và kết quả kiểm tra tháng 2/2018. Trong tháng 2, Tổ công tác của Thủ tướng đã tiến hành kiểm tra 16 Bộ, cơ quan trong việc cắt giảm danh mục sản phẩm, hàng hóa, đơn giản hóa thủ tục kiểm tra chuyên ngành (KTCN) và cắt giảm điều kiện kinh doanh.
Các Bộ chưa quyết liệt cắt giảm thủ tục KTCN
Kết quả kiểm tra cho thấy thời gian qua, công tác kiểm tra chuyên ngành đã có những chuyển biến tích cực, đúng hướng theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, việc cắt giảm thủ tục liên quan đến KTCN chưa được các Bộ quyết liệt triển khai thực hiện. Do đó, chưa đạt được kết quả theo yêu cầu chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Các Bộ chưa đề xuất cụ thể cách thức quản lý đối với các danh mục hàng hóa phải KTCN đang bị chồng chéo, chịu nhiều hình thức kiểm tra của nhiều Bộ hoặc của nhiều cơ quan, đơn vị thuộc một Bộ. Tình trạng độc quyền trong hoạt động kiểm tra, đánh giá sự phù hợp chưa được khắc phục triệt để. Chi phí của thủ tục KTCN vẫn là gánh nặng lớn đối với DN...
Nhiều quy định chung chung, áp đặt
Còn kết quả kiểm tra về điều kiện kinh doanh cho thấy hiện nay có 243 ngành, nghề đầu tư kinh doanh với 3.571 yêu cầu, điều kiện. Tính trung bình, có khoảng hơn 14 yêu cầu, điều kiện áp dụng với mỗi ngành, nghề đầu tư kinh doanh thuộc các lĩnh vực khác nhau. Các điều kiện kinh doanh được quy định tại 237 văn bản quy phạm pháp luật, gồm 66 luật, 3 pháp lệnh, 162 nghị định.
Không ít ngành, nghề thuộc Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện chưa thật sự đáp ứng tiêu chí quy định tại Luật Đầu tư 2014 về sự cần thiết phải quy định là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Một số điều kiện đầu tư kinh doanh đặt ra yêu cầu quá mức cần thiết để phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước, tạo ra rào cản gia nhập thị trường, hạn chế cạnh tranh.
Nhiều điều kiện đầu tư kinh doanh được quy định chung chung, không rõ ràng, thiếu cụ thể, khó xác định, như: “phải phù hợp”, “phải đủ”, “ phải sạch sẽ”, “ phải thoáng mát”, “ phải thuận tiện”, “phải có đạo đức tốt’, “ phải có đủ sức khỏe”, “phải có trình độ”…
Một số điều kiện đầu tư kinh doanh áp đặt phương thức kinh doanh cứng nhắc, can thiệp quá sâu vào quyền tự chủ tổ chức sản xuất kinh doanh của DN, gây tác động bất lợi đến DN vừa và nhỏ, như bắt buộc phải thành lập một loại hình DN cụ thể; yêu cầu kinh doanh theo một phương thức nhất định; phải phù hợp với quy hoạch ngành, sản phẩm; phải có mặt bằng, quy mô, công suất sản xuất, kinh doanh tối thiểu hoặc phải sử dụng một loại công nghệ nhất định…
Tuyệt đối không để “cắt cái này bổ sung cái khác”
Trên cơ sở kết quả làm việc với Bộ, cơ quan, Tổ công tác kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, cơ quan rà soát toàn bộ văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất bãi bỏ, sửa đổi những quy định chồng chéo, không đồng bộ, không hợp lý về KTCN và điều kiện kinh doanh gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN nhằm bảo đảm cắt giảm, đơn giản hóa 50% danh mục hàng hóa, thủ tục KTCN và điều kiện theo hướng xây dựng 1 Nghị định sửa nhiều Nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn, báo cáo Chính phủ trong quý II năm 2018.
Xây dựng lộ trình, phương án cắt giảm cụ thể và phải bảo đảm nguyên tắc việc cắt giảm, sửa đổi hoặc bãi bỏ phải thực chất, không cắt giảm, bãi bỏ hoặc sửa đổi theo kiểu cơ học thuần túy, gộp nhiều điều kiện vào 1 điều kiện; tuyệt đối không cắt giảm, bãi bỏ cái này lại bổ sung cái khác hoặc sửa đổi, cắt giảm theo kiểu thay đổi tên gọi.
Khẩn trương xây dựng phương án cắt giảm, bãi bỏ điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính không cần thiết, bất hợp lý, gây khó khăn, cản trở đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân và DN. Từ ngày 15/3, Tổ công tác tiến hành kiểm tra việc cắt giảm, bãi bỏ điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính tại các Bộ, cơ quan, địa phương.
Khẩn trương ban hành danh mục hàng hóa phải KTCN kèm mã số HS (còn 42 danh mục hàng hóa chưa ban hành) thuộc phạm vi quản lý chuyên ngành. Hoàn thành việc ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với danh mục hàng hóa thuộc diện phải KTCN khi nhập khẩu ở khâu thông quan để thuận lợi trong việc áp dụng quản lý rủi ro (còn khoảng 34% danh mục hàng hóa phải KTCN chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật).
Đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, khẩn trương xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp, trong đó nghiên cứu cắt giảm 30 - 50% điều kiện kinh doanh không cần thiết quản lý tại Phụ lục 01 Luật Đầu tư.
Giao Văn phòng Chính phủ chủ trì làm việc với các Bộ quản lý chuyên ngành để đề xuất cụ thể cách thức quản lý, kiểm tra đối với danh mục hàng hóa đang chồng chéo, chịu nhiều hình thức quản lý, kiểm tra của nhiều Bộ hoặc của nhiều cơ quan, đơn vị thuộc một Bộ theo hướng một mặt hàng chỉ điều chỉnh bởi một văn bản và Bộ, cơ quan chịu trách nhiệm quản lý, kiểm tra.
