“Tướng” Sông Đà kể chuyện băng rừng, vượt sông vì dòng điện đất nước

Sông rộng, cột cao, “anh” cũng trèo…

Sông Đà 11 cái tên xuất hiện gần như khắp nơi trên công trường đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch (Quảng Bình) - Phố Nối (Hưng Yên). Nói là khắp nơi vì nhà thầu này đảm nhận thi công 24 gói thầu xây lắp và cung cấp cột thép trên phạm vi công trường dài hơn 500 cây số.

Giá trị, khối lượng thi công xây lắp rất lớn (hơn 1.600 tỷ đồng) nhưng thời gian hoàn thành đặt ra rất ngắn là một sức ép không hề nhỏ đối với các doanh nghiệp như Sông Đà 11, buộc nhà thầu phải “tìm quân, chọn tướng” để đảm đương nhiệm vụ ngoài công trường.

Trong bối cảnh mọi việc đều phải thần tốc, kĩ sư Nguyễn Văn Dũng - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Sông Đà 11, người nhiều kinh nghiệm “trận mạc”, từng trải qua nhiều công trường xây lắp điện đã được giao nhiệm vụ thường trực chỉ huy các gói thầu trên toàn tuyến đường dây 500kV mạch 3.

PV: Ông từng tham gia nhiều công trình nguồn và lưới điện, vậy xin hỏi khi vào Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối, ông có cảm thấy “ngợp” vì một “đề bài” được cho là khó từ chủ đầu tư, khi chỉ có 6 tháng để hoàn thành một công trình truyền tải trị giá gần 1 tỷ USD?

Tôi là dân kĩ thuật, đi nhiều công trường trong Nam ngoài Bắc, nhưng thú thật khi vào Dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối cũng áp lực lắm! Một “đề bài” khi mới cầm trên tay chuẩn bị “giải”, ai trong giới xây lắp điện cũng nói khó. Chỉ hơn 180 ngày làm sao có thể hoàn thành được 1.177 vị trí móng cột để treo sứ, kéo dây? Làm sao có thể “vượt nắng, thắng mưa” ở những nơi thời tiết, địa hình, địa chất khắc nghiệt và khó khăn như ở Bắc Trung bộ?

Lúc đó, tập thể Sông Đà 11 - từ trên xuống dưới đã lan tỏa một quyết tâm: “Khó nhưng phải thử sức để biết giới hạn của mình tới đâu”. Chúng tôi vào cuộc với phương châm như thế nên những “nút thắt” trên công trường, có lúc tưởng như không thể, nhưng rồi cũng dần vượt qua được. Và khi “giải” được cái khó này đến cái khó khác thì coi như cả “bài toán” khó, toàn bộ phần việc của Sông Đà 11 ở đây đã được làm xong trong vòng hơn 6 tháng.

PV: Trên toàn tuyến dài hơn 500 cây số, Sông Đà 11 vào thầu 4/7 vị trí móng cột được cho là khó khăn nhất, với chiều cao 145 mét, lại phải kéo dây vượt sông Hồng, sông Luộc… Cột cao, sông rộng, thời tiết nắng mưa khắc nghiệt như thế thì “hóa giải” cách nào?

Sông Đà 11 đã dựng tổng cộng 192 cột với tổng trọng lượng 22.000 tấn cột thép, trong đó có 2 vị trí móng, cột vượt sông Hồng đoạn qua tỉnh Nam Định, Thái Bình và 2 vị trí vượt sông Luộc đoạn qua Thái Bình, Hải Dương, trọng lượng mỗi cột là 426 tấn.

Chúng ta có thể hình dung một cây cột như thế cao ngang với tòa tháp khoảng 40 tầng mà ta vẫn thấy trong các thành phố lớn. Nhưng thực tế cột của chúng tôi thi công ở giữa những đồng đất rất rộng, trên không trung nắng to gió lớn, phía dưới thì mênh mông sông nước... Đích thân Chủ tịch Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã nhiều lần đến tận nơi để chỉ đạo.

Ở đây, nền đất rất yếu, nhiều bùn lầy nên nhà thầu phải đóng hàng vạn mét cọc. Quá trình thi công phải điều xe cẩu loại lớn (400 tấn), có tầm vươn gần 160 mét mới chinh phục được độ cao 145 mét vượt sông. Việc huy động thiết bị lắp dựng cột ở đây là chưa từng có trong lịch sử thi công đường dây ở Việt Nam.

Thực tế, nếu không cơ giới hóa, không đem thiết bị siêu trường siêu trọng ra công trường mà làm thủ công, với cẩu nhỏ 200 tấn thì phải mất 2,5 tháng, trong khi trên thực tế chúng tôi hoàn thành nó trong vòng 40 ngày. Chi phí cho thi công có bị đội lên nhưng tiến độ thì đảm bảo theo yêu cầu của chủ đầu tư.

PV: Ngoài thiết bị và phương án thi công phù hợp, sự “già dơ” của những người lính thợ Sông Đà chắc chắn đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chinh phục những điểm cao của công trình đặc biệt này, thưa ông?

Những cây cột với độ khó như thế đòi hỏi những người thợ phải có tinh thần thép mới ngồi được trên đó để làm việc. Tôi nhẩm tính cả “làng” xây lắp điện hiện có khoảng 500 công nhân có khả năng, đủ sức khỏe để trèo cột cao. Từ dưới lên tới đỉnh cột phải mất từ 50 - 90 phút, tùy vào kinh nghiệm và sức chịu đựng của từng công nhân, và không phải ai cũng làm được, bởi nếu không chuyên thì chỉ lên hơn chục mét, gặp nắng to, gió lớn là hoa mắt, chóng mặt ngay.

Cả Sông Đà 11 có khoảng hơn 80 công nhân có khả năng leo cột, đều được huy động cho công trình quan trọng này. Anh, em làm việc trong điều kiện thời tiết miền Bắc nắng nóng khắc nghiệt ở trên cao, trong khi phía dưới, có đoạn, công nhân phải bơi hoặc đầm mình dưới nước để kéo dây vượt sông Hồng. Lúc cao điểm thi công, còn phải canh giờ để tránh va chạm với phương tiện thủy trên sông mà căng dây lên cột.

Công nhân Sông Đà 11 treo mình trên độ cao 145 mét để thi công đường dây truyền tải điện vượt sông Hồng.

“Tay anh phá đá, tay em đào sỏi” ở miền Trung

PV: Tôi biết có những thời điểm anh, em kĩ sư và công nhân Sông Đã 11 đã phải đối mặt với những tình huống rất cam go, tựa như câu hát “tay anh phá đá, tay em đào sỏi” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, khi dựng cột kéo dây qua khu vực miền Trung?

Nhắc đến miền Trung thì ai cũng biết khắc nghiệt đến mức nào! Ở đây, chúng tôi có 6 gói thầu, trong đó vị trí khó nhất chính là Gói thầu 38 (đoạn Diễn Châu, Nghệ An). Nó khó vì đường lên vị trí thi công phải đào đắp đất đá rất vất vả, dốc cao. Còn Gói thầu 37 (đoạn Nghi Lộc, Nghệ An) thì đúng nghĩa là “va” phải đá, phải khoan gõ nhiều ngày, thậm chí phải làm thủ tục nổ mìn phá đá mới đổ được bê tông.

Vào hè, ở đây nắng khủng khiếp! Có những lúc, bất ngờ chạm tay vào cột thép ngoài trời mà tưởng tay mình bị bỏng. Gió trên công trường cũng không thua gì nắng. Tôi nhớ có hôm đang kéo dây, gió mạnh tới mức quật bay cả dây thép, phải chờ dứt cơn mới lại tiếp tục.

Thêm nữa, cung đoạn này có những vị trí cột nằm ngay giữa rừng phòng hộ, rừng nguyên sinh, buộc phải khoanh vùng bảo vệ. Ở ngoài Bắc, thì khó kiểu kéo dây vượt sông rộng, trong này anh, em phải dùng thiết bị bay trên không kéo cáp vượt qua những tán rừng chứ không được chặt cây, phá cành.

PV: Dự án đường dây 500kV mạch Quảng Trạch - Phố Nối thi công hoàn thành trong vòng hơn 6 tháng, được nhiều người gọi là “Kỳ tích ngành Điện”. Là một trong những đơn vị góp phần làm nên “kỳ tích” này, có điều gì mà “quân, tướng” Sông Đà 11 chưa từng kể về những ngày lăn lộn ngoài công trường?

Giờ mọi việc đã hoàn thành, dòng điện đã thông suốt từ miền Trung ra miền Bắc, ngồi nghĩ lại mới thấy sự nỗ lực lao động và quyết tâm chính trị của các cấp, các ngành là rất lớn.

Tổng kết công việc, Sông Đà 11 tham gia hơn 10% tổng giá trị dự án. Việc bố trí nhân, vật lực làm việc với cường độ cao để đáp ứng yêu cầu tiến độ, chất lượng công trình là điều đương nhiên - nhà thầu nào cũng phải thực hiện như thế. Nhưng chúng tôi đã tham gia với tinh thần “vượt lên chính mình”, không né việc khó, làm hết sức vì thương hiệu Sông Đà 11. Thậm chí, có hạng mục nếu tính theo bài toán kinh tế của doanh nghiệp là lỗ, nhưng không vì thế mà không vượt qua.

Cá nhân tôi là người thường trực chỉ huy ngoài công trường, “3 cùng” với anh, em công nhân, một tháng mới về đơn vị một lần để xử lý công việc.

Trên công trường, ngày nào anh, em cũng bắt đầu công việc từ 5h30 sáng tới 10 giờ đêm. Chỗ tôi, có anh suốt hơn 7 tháng, chỉ về nhà thăm gia đình, vợ con được… 2 lần. Thế mới biết anh, em đã hy sinh những điều riêng tư, và rất quyết tâm vì công việc.

Cấp trên của tôi, thì cứ Thứ 7, Chủ Nhật là thay đồ, lên xe, tới công trường kiểm tra, đôn đốc, thăm hỏi. Công việc nặng nhọc, có lúc nguy hiểm nhưng được sự động viên kịp thời nên ai cũng yên tâm. Không chỉ lãnh đạo công ty tôi mà lãnh đạo EVN, Tổng công ty Tuyền tải điện Quốc gia (EVNNPT)… cũng thường xuyên có mặt ở hiện trường để quan sát, chỗ nào chưa tốt là chấn chỉnh ngay, chỗ nào làm tốt, các bác ấy thưởng “nóng” liền.

Tôi nghĩ tất cả những yếu tố đó đã giúp cho chúng tôi có động lực hoàn thành dự án đúng tiến độ, đúng như yêu cầu mà Thủ tướng Chính phủ đã đề ra.

PV:Trân trọng cảm ơn ông!