Vô sinh đang là gánh nặng của ngành y tế Việt Nam

Cảnh báo này vừa được đưa ra tại hội thảo LIFE 2014 với chủ đề “Nâng cao chất lượng công nghệ hỗ trợ sinh sản” do Khoa Y ĐHQG TP HCM, Hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh (HOSREM) phối hợp với Văn phòng Merck KGaA (Darmstadt - Đức) tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam. Chương trình thu hút 150 chuyên gia về sinh sản, thụ tinh trong ống nghiệm, phôi học trong nước và quốc tế đến từ Singapore, Thái Lan, Đức, Ấn Độ, Đan Mạch, Úc, Anh…

Các chuyên gia cho rằng tỉ lệ sinh giảm là một thách thức lớn đối với các quốc gia trên thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, khu vực châu Á - Thái Bình Dương là nơi có tỉ lệ sinh thấp nhất và tỉ lệ vô sinh cao nhất. Cách đây không lâu, nhiều chuyên gia đã lo sợ về một sự bùng nổ dân số không thể kiểm soát được. Tuy nhiên, quỹ đạo này đã đảo chiều khá nhanh và ít nhất 60 quốc gia hiện đã có tỉ lệ sinh thấp hơn đáng kể so với mức độ cần duy trì. Tại châu Á, khuynh hướng này đang tăng lên do phụ nữ ngày càng sinh ít con hơn, trì hoãn tuổi sinh con hoặc thậm chí chọn cách hoàn toàn không có con. Xu hướng trên đang được nhìn thấy ở Nhật Bản, Triều Tiên, Hàn Quốc, Thái Lan, Trung Quốc, Singapore...

Có được mụn con là niềm khao khát của không ít cặp vợ chồng hiện nay

Tại Việt Nam, tỉ lệ sinh sản đã giảm đều đặn trong vòng 2 thập kỷ qua. Theo báo cáo kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia dân số và kế hoạch hóa gia đình năm 2011, 2012 và ước thực hiện năm 2013 của Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình, các nước trên thế giới phải trải qua nhiều thập kỷ nhưng Việt Nam chỉ mất có 3 năm, từ 2005 đến 2008, đã chuyển từ cơ cấu dân số trẻ sang giai đoạn già hóa. Dự báo trong tương lai, nước ta sẽ phải đối mặt với sự thiếu hụt dân số đáng kể. Tại các đô thị, tỉ lệ phụ nữ đang trì hoãn mang thai ngày càng tăng.

Nghiên cứu trên toàn quốc do Bệnh viện Phụ sản trung ương và Đại học Y Hà Nội tiến hành trên 14.300 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) ở 8 tỉnh đại diện cho 8 vùng sinh thái ở nước ta cũng xác định tỉ lệ vô sinh của các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ là 7,7%, nghĩa là có từ 700.000 đến 1 triệu cặp vợ chồng vô sinh, trong đó vô sinh nguyên phát là 3,9% và vô sinh thứ phát là 3,8%. Vấn đề vô sinh đang là một gánh nặng của ngành y tế Việt Nam. Đáng báo động có khoảng 50% cặp vợ chồng vô sinh có độ tuổi dưới 30. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tỉ lệ vô sinh trên thế giới trung bình từ 6%-12%.

Lỗi do lối sống

Ths - BS Hồ Mạnh Tường - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu di truyền và Sức khỏe sinh sản - Khoa Y ĐHQG TP HCM, kiêm Tổng Thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh - đã dẫn ra các nguyên nhân vô sinh ngày càng tăng. Một trong những nguyên nhân đó là do yếu tố thứ phát, liên quan đến các bệnh viêm nhiễm qua đường sinh sản, các bệnh do phá thai ở vị thành niên và thanh niên. Trong cuộc sống hiện đại, phụ nữ lập gia đình muộn, việc trì hoãn có con lâu dần cũng dẫn đến gia tăng tỉ lệ hiếm muộn. Bên cạnh đó, dung nạp thực phẩm nhiễm hóa chất, hút thuốc, uống rượu bia nhiều, ít vận động cũng ảnh hưởng đến chất lượng tinh dịch của nam giới, từ đó dẫn đến vô sinh…

Trong 50 năm qua, Việt Nam đã đạt được thành tựu đáng khích lệ trong việc giảm mức sinh của một phụ nữ từ 5-6 con xuống còn 2 con (2012). Tuy nhiên, chính sự giảm sinh cộng với lối sống phóng khoáng của khá nhiều bạn trẻ hiện nay trong cuộc sống hiện đại khiến vấn đề phá thai và vô sinh trở nên đáng lo ngại hơn bao giờ hết. Biến chứng lâu dài của việc nạo phá thai là gây vô sinh.

“Thách thức vô sinh là đáng báo động. Có lẽ, ngành dân số cần thay thế chỉ tiêu giảm sinh trong các kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội hằng năm bằng các chỉ tiêu khác phản ánh chất lượng dân số, nhằm tránh tình trạng sức khỏe sinh sản bị tổn thương” - bác sĩ Tường nhấn mạnh.