Vụ án Phạm Công Danh: Nhìn từ bản chất đến khả năng khắc phục hậu quả

(PLO) - Dự kiến sáng ngày mai 25/12, Tòa án Cấp cao tại TPHCM sẽ tuyên án phúc thẩm vụ án Phạm Công Danh và đồng phạm. Bản chất vụ án tiếp tục được làm sáng tỏ từ những nguyên nhân cơ bản dẫn đến sai phạm của các bị cáo và sự sụp đổ của Ngân hàng Đại Tín (Trust Bank).
Bị cáo Phạm Công Danh tại tòa

Trust Bank đã "rất xấu" trước khi được Phạm Công Danh tham gia tái cơ cấu

Trong quá trình xét xử, bị cáo Phạm Công Danh nhiều lần cho biết “tôi bị bà Phấn lừa” khi mua lại hơn 84% cổ phần của nhóm cổ đông Hứa Thị Phấn tại. Lúc này, Trust Bank trong tình trạng bị rút rỗng ruột, nợ xấu và các chi phí rất cao trong khi các nguồn thu từ hoạt động tín dụng gần như không đáng kể.

Cáo trạng số 20/CT-VKSTC-V3 của VKSND tối cao ngày 9/5/2016 cũng đã ghi nhận, theo kết luận 224/KL-TTGSNH của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng  thì thực trạng tài chính của Ngân hàng Đại Tín là rất xấu, vốn chủ sở hữu bị âm 2.854,833 tỷ đồng, lỗ lũy kế là 6.061,738  tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu lên đến 95%. 

Trước thực trạng nêu trên, bà Hứa Thị Phấn cùng nhóm Phú Mỹ đang nắm quyền điều hành Ngân hàng Đại Tín đã tìm người chuyển nhượng ngân hàng. Hà Văn Thắm lúc đó đang là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại Dương (Ocean Bank) đã giới thiệu Phạm Công Danh cho bà Phấn và nhận khoản tiền “lót tay” môi giới 500 tỉ đồng.

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước ngày 8/10/2013 cho biết tổng nợ Ngân hàng Đại Tín chưa thu hồi từ bà Hứa Thị Phấn và nhóm Phú Mỹ của bà Phấn là hơn 4.500 tỷ đồng; nhóm Phương Trang là hơn 9.500 tỷ đồng. 

Trên cơ sở Phương án tái cơ cấu Ngân hàng Đại Tín được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt, ngày 9/10/2012 bà Hứa Thị Phấn đại diện cho các cổ đông, ông Hoàng Văn Toàn đại diện cho Ngân hàng Đại Tín đã ký Hợp đồng chuyển giao quyền và nghĩa vụ dân sự liên quan với nội dung chuyển nhượng hơn 84% cổ phần Ngân hàng Đại Tín cho nhóm nhà đầu tư do ông Phạm Công Danh đại diện, với tổng giá trị là hơn 4.600 tỷ đồng để bên bà Phấn tất toán nợ với Ngân hàng Đại Tín.

Tuy nhiên, sau khi chuyển 3.658 tỉ đồng vào Ngân hàng Đại Tín, ông Danh vẫn không được chuyển giao 114 bất động sản do bà Phấn và nhóm Phú Mỹ đang nắm giữ. Chưa hết, khoản nợ hơn 9.400 tỉ của Phương Trang cũng đang rơi vào tình trạng tranh chấp.

Bản chất vụ án được làm sáng tỏ

Cho đến thời điểm hiện nay, sau khi trải qua hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm vụ án Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (VNCB) - giai đoạn 1, 2, cùng với phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm vụ án Hứa Thị Phấn (giai đoạn 1); phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm vụ án Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng của một số cán bộ Ngân hàng Nhà nước và phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm vụ án Ocean Bank đã có tài liệu xác định bản chất hành vi của ông Phạm Công Danh xuất phát từ hành vi vi phạm pháp luật của bà Hứa Thị Phấn và một số cá nhân có trách nhiệm điều hành tại Ngân hàng Đại Tín.

Theo đó, bà Phấn đã lợi dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tiền của chính Ngân hàng Đại Tín thông qua việc chiếm đoạt tiền của các khách hàng với số tiền rất lớn, bao gồm chiếm đoạt 1.105 tỷ đồng trong việc nâng khống giá trị căn nhà số 5 Phạm Ngọc Thạch và chiếm đoạt hơn 5.256 tỷ đồng đối với hành vi hạch toán thu - chi khống để giải ngân các khoản vay của Công ty Phương Trang.

Hơn bốn năm kể từ ngày ông Phạm Công Danh bị bắt giam, xuyên suốt quá trình tố tụng qua các giai đoạn và các phiên tòa, sự thật của vụ án ngày càng được sáng tỏ, hành vi sai phạm của ông Phạm Công Danh xuất phát từ hành vi vi phạm của bà Hứa Thị Phấn và các đồng phạm xảy ra tại Ngân hàng Đại Tín. 

Kết luận điều tra số 03/C46-P10 ngày 10/01/2014, Cơ quan điều tra nhận định và phần luận tội của đại diện Viện Kiểm sát tại phiên tòa xét xử vụ án Hứa Thị Phấn giai đoạn 1 đã khẳng định: “Đây cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ của NH TMCP Xây dựng Việt Nam sau này, khi nhóm cổ đông Phạm Công Danh và Tập đoàn Thiên Thanh nhận chuyển giao quyền và nghĩa vụ liên quan đến Ngân hàng Đại Tín từ nhóm cổ đông Hứa Thị Phấn, thực hiện tái cơ cấu dẫn đến việc Ngân hàng Nhà nước phải mua lại để gánh toàn bộ số lỗ lũy kế đến ngày 31/12/2014 lên đến 27.000 tỷ đồng”.

Phạm Công Danh xin cơ chế khắc phục hậu quả 

Có thể nói rằng, vì cơ quan tiến hành tố tụng đã xét xử vụ án của ông Phạm Công Danh trước, trong khi lại chậm xét xử vụ án của bà Hứa Thị Phấn và đồng phạm đã gây ảnh hưởng đến quyền lợi của một số bị cáo cũng như chậm làm sáng tỏ bản chất của vấn đề.

Qua phiên tòa xét xử vụ án Hứa Thị Phấn và đồng phạm đã thể hiện rõ số tiền 15.260 tỷ đồng được cơ quan tiến hành tố tụng buộc ông Phạm Công Danh và các đồng sự gây thiệt hại cho VNCB bắt nguồn từ hành vi vi phạm pháp luật của bà Hứa Thị Phấn và các cán bộ cũ của Ngân hàng Đại Tín để lại.

Tại phiên xử phúc thẩm, bị cáo Phạm Công Danh và các luật sư đã đề đạt nguyện vọng nếu được tạo điều kiện, bị cáo Danh có thể khắc phục 100% hậu quả vụ án. Trong đó, bị cáo Danh cho biết có nhiều cổ đông đang sẵn sàng hợp tác cùng Tập đoàn Thiên Thanh thực hiện tiếp dự án khu phức hợp ở sân Chi Lăng, Đà Nẵng. 

Bên cạnh đó, bị cáo Danh cũng đề nghị tòa thu hồi triệt để các khoản tiền là vật chứng của vụ án để khắc phục hậu quả như số tiền 4.500 tỉ chuyển vào Ngân hàng VNCB để tăng vốn điều lệ mà bản án sơ thẩm đã tuyên; 2.700 tỉ đồng chi lãi ngoài cho nhóm ông Trần Quý Thanh và bà Trần Ngọc Bích và giải quyết bàn giao cho Tập đoàn Thiên Thanh hai bất động sản ở Quận 2 và Nhà Bè (TPHCM) mà Phạm Công Danh đã trả cho nhóm bà Hứa Thị Phấn hơn 3.600 tỉ để nhận chuyển nhượng theo đề án tái cơ cấu Ngân hàng Đại Tín. Theo như văn bản đề xuất các giải pháp khắc phục hậu quả của các luật sư thì hậu quả kinh tế của vụ án xem như được khắc phục xong.

Đọc thêm