Khu tưởng niệm được xây dựng trên diện tích 2ha ở đỉnh núi Thới Lới, phí Đông bắc đảo Lý Sơn.
Buổi lễ đặt viên đá để xây dựng khu tưởng niệm ngoài các đoàn đại biểu Trung ương, địa phương, người dân bản địa còn có sự góp mặt tham gia của những người con, cháu và đặc biệt là có những nhân chứng từng sống và chiến đấu trên đảo Hoàng Sa trước năm 1974.
Đây là công trình lịch sử, văn hóa có ý nghĩa đặc biệt quan trọng của đất nước nhằm ghi danh, tưởng nhớ, tri ân những người con đất Việt đã huy sinh để bảo vệ biển đảo, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Phối cảnh Khu Nghĩa sĩ Hoàng Sa trên núi Thới Lới |
“Biết được tin huyện đảo mình sẽ có được một tượng đài tưởng nhớ đến những người đã ngã xuống cho chủ quyền biển đảo, hôm nay trên ngọn núi Thới Lới, đông đảo người dân địa phương đã bỏ công việc để đến chứng kiến khoảnh khắc lãnh đạo đặt viên đá đầu tiên. Trên những khuôn mặt khắc khổ của người dân chợt hiện lên một niềm vui khôn xiết, ai cũng hồ hởi từ già cho đến trẻ. Vinh dự lắm, vui lắm chứ! Huyện đảo chúng tôi xa xôi, cách trở với đất liền nhưng hôm nay chứng kiến được lãnh đạo từ Trung ương đến địa phương quan tâm xây dựng đây một tượng đài để tưởng nhớ những liệt sĩ, những quân nhân đã quên mình vì biển đảo. Rồi bọn trẻ sẽ xem đó mà học tập, để tiếp bước ông cha”, Ông Bùi Văn Hên (49 tuổi), một người dân trên huyện đảo vui mừng nói.
Năm 2015, UBND tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đã phát động cuộc thi tuyển, thiết kế Khu tưởng niệm Nghĩa sĩ Hoàng Sa. Qua một thời gian phát động, ban tổ chức đã nhận được 21 bài dự thi bao gồm đồ án, mô hình, thuyết trình. Sau khi tiến hành chấm qua 2 vòng đã chọn được 4/21 đồ án và triển lãm xin ý kiến đóng góp của nhân dân.
Sau hơn 1 tuần đã có gần 25.000 lượt ý kiến đồng tình ủng hộ hội đồng tuyển chọn, Ban giám khảo, Ban tổ chức đã lựa chọn Đồ án Mã số: VT-2015 của Công ty Cổ phần Thiết kế Đầu tư Bất động sản Việt Tín, để thực hiện dự án Khu Tưởng niệm Nghĩa sĩ Hoàng Sa. Tượng đài Nghĩa sĩ Hoàng Sa có tên “Người Mẹ thắp lửa” do Kiến trúc sư Trần Văn Dũng, thuộc Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư bất động sản Việt Tín thực hiện. Khu tưởng niệm gồm các hạng mục: Tượng “Người Mẹ thắp lửa”, bức phù điêu và khu trưng bày.
Tại buổi lễ, ông Trần Thanh Hải, Phó Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, kinh phí dự toán ban đầu cho khu tưởng niệm 70 tỷ đồng. Khu tượng đài nằm gần với biển, thời tiết và hơi mặn từ muối sẽ ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sau này nên với bức tượng “Người Mẹ thắp lửa” dự định sẽ dùng thép inox rỗng làm chất liệu chính. Quá trình thi công sẽ có bộ phận giám sát đảm bảo chất lượng tốt nhất cho công trình và thời gian nhanh nhất có thể để người dân trong và ngoài nước được đến tham quan.
Trước khi khởi công xây dựng Khu tưởng niệm “Nghĩa sĩ Hoàng Sa”, ngày 13/3/2015,Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã phối hợp với Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Khánh Hòa tổ chức lễ đặt viên đá xây dựng Khu Tưởng niệm “Chiến sĩ Gạc Ma” trên bờ biển tỉnh Khánh Hòa để ghi công 64 liệt sĩ đã hy sinh ngày 14/3/1988 trong trận chiến bảo vệ quần đảo thiêng liêng của tổ quốc. Dự kiến công trình sẽ hoàn thành trong năm 2016.
Ngoài các hoạt động xây dựng các khu tưởng niệm, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có thêm những hỗ trợ thiết thực cho những thân nhân liệt sĩ; kịp thời hỗ trợ động viên cho những mất mát của ngư dân bị nạn trên biển; hỗ trợ hỏi thăm cho các lực lượng tham gia thực thi nhiệm vụ, bảo vệ chủ quyền biển đảo với tổng số tiền lên đến 13,68 tỷ đồng.