Ngày 14/3, TAND TP Hà Nội đưa Nguyễn Quốc Xương (SN 1958, nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Vật liệu xây dựng và xuất nhập khẩu Hồng Hà (gọi tắt là Công ty Hồng Hà) ra xét xử về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, do sức khỏe yếu nên bị cáo này có đơn xin được xét xử vắng mặt.
Cùng bị đưa ra xét xử về tội danh trên còn có Nguyễn Đức Thắng (SN 1950, ở phường Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội) và Nguyễn Thắng Lợi (SN 1955, nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP Phát triển kinh tế Hà Nội (gọi tắt là Công ty Hà Nội).
Ngay từ sớm, nhiều người dân trong tổng số 152 bị hại trong vụ án đã có mặt tại tòa. Đây là lần thứ 2 họ tham dự phiên tòa theo trình tự sơ thẩm. Bởi sau ngày vụ án xảy ra, các bị cáo đã bị đưa ra xét xử qua 2 cấp tòa (sơ thẩm, phúc thẩm) nhưng sau đó bị hủy toàn bộ vụ án khi được đưa ra xem xét theo trình tự giám đốc thẩm.
Ngoài bị hại trong vụ án, nguyên đơn dân sự cũng như đại diện một số tổ chức, cá nhân liên quan, người bào chữa… cũng có mặt tại tòa. Dự kiến phiên xét xử kéo dài trong nhiều ngày. Chủ tọa phiên tòa là Thẩm phán Ngô Thị Ánh.
Theo nội dung cáo buộc, Dự án đầu tư xây dựng nhà ở phục vụ giãn dân phố cổ (Dự án giãn dân phố cổ) tại khu đô thị mới Việt Hưng nằm trong nội dung đề xuất hình thành các dự án thuộc Đề án giãn dân phố cổ do UBND quận Hoàn Kiếm cùng đơn vị tư vấn soạn thảo.
Ngày 14/6/2000, UBND TP Hà Nội ký công văn giao cho UBND quận Hoàn Kiếm làm chủ đầu tư Dự án giãn dân phố cổ Hà Nội tại khu đô thị Việt Hưng, quận Long Biên (Hà Nội). Nguồn vốn thực hiện dự án, UBND TP Hà Nội chủ trương huy động từ các nguồn vốn ứng trước để thực hiện, doanh nghiệp sẽ thu hồi vốn sau khi bố trí bán nhà cho người dân trong khu phố cổ. Ước tính, tổng vốn thực hiện dự án giai đoạn 1 khoảng 4.000 tỷ đồng.
Nắm bắt chủ trương trên và thông qua các mối quan hệ xã hội, Nguyễn Đức Thắng đã tiếp thị và môi giới cho Công ty Hà Nội do Nguyễn Đức Lợi em trai Thắng là Tổng Giám đốc và Công ty Hồng Hà do Trần Ứng Thanh là Tổng Giám đốc với UBND quận Hoàn Kiếm để được thực hiện dự án quan trọng này.
Trên cơ sở đó, ngày 23/8/2010, UBND quận Hoàn Kiếm ban hành quyết định với nội dung giao cho Công ty Hồng Hà thu xếp nguồn vốn và chuẩn bị dự án đầu tư Dự án giãn dân phố cổ tại khu đô thị Việt Hưng. Theo đó, Công ty Hồng Hà thực hiện dự án theo đúng các bước quy định tại Quyết định số 02 ngày 18/1/2010 của UBND TP Hà Nội và có trách nhiệm liên hệ với các cấp, các ngành của thành phố và quận Hoàn Kiếm để làm thủ tục, hoàn thiện hồ sơ, lập dự án, thiết kế kiến trúc quy hoạch và các bước khác để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Tuy nhiên, cùng ngày 23/8/2010, UBND quận Hoàn Kiếm cũng ra công văn chấp thuận đề nghị của Công ty Hồng Hà xin được hưởng một số ưu đãi trong dự án. Cụ thể là công ty được mua 50 căn hộ chung cư cao tầng để cải thiện điều kiện ăn, ở của cán bộ, công nhân viên. Đồng thời, UBND quận Hoàn Kiếm còn đồng ý về mặt nguyên tắc để Công ty Hồng Hà được sử dụng kinh doanh với tỷ lệ 15% căn hộ trên tổng dự án mà doanh nghiệp bỏ vốn ra đầu tư xây dựng nhà ở phục vụ giãn dân phố cổ.
Theo cáo trạng, quyết định và công văn trên của UBND quận Hoàn Kiếm mới chỉ là chủ trương xác định trách nhiệm công việc và những quyền lợi mà Công ty Hồng Hà sẽ được hưởng trong tương lai. Bởi thời điểm ấy, Dự án giãn dân phố cổ chưa được UBND TP Hà Nội phê duyệt quy hoạch chi tiết, UBND quận Hoàn Kiếm chưa triển khai thiết kế xây dựng và chưa ký kết hợp đồng với Công ty Hồng Hà.
Về mặt thực tế, Công ty Hồng Hà cũng chưa nhận khu đất dự kiến triển khai dự án và cũng chưa triển khai thực hiện đầu tư dự án theo trình tự các bước mà pháp luật quy định… Dù vậy, Nguyễn Quốc Xương vẫn chỉ đạo người của doanh nghiệp ký kết các hợp đồng mua bán căn hộ, hợp đồng góp vốn, hợp đồng đặt cọc mua bán căn hộ với hàng trăm người dân.
Cơ quan tố tụng xác định, Trần Ứng Thanh, Nguyễn Đức Thắng, Nguyễn Thắng Lợi và Nguyễn Quốc Xương đã có hành vi gian dối ngay từ đầu để được thực hiện dự án. Sau đó, 4 người này tiếp tục lấy danh nghĩa Công ty Hồng Hà được thực hiện Dự án giãn dân phố cổ để lừa dối 146 lượt người và chiếm đoạt gần 170 tỷ đồng.
Quá trình giải quyết vụ án, các bị cáo mới trả được hơn 32 tỷ đồng cho một số bị hại và phần lớn số tiền còn lại thì mất khả năng thanh toán… Trước khi phiên tòa sơ thẩm lần thứ 2 này được mở ra, Trần Ứng Thanh đã chết nên cơ quan tố tụng buộc phải ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với bị cáo này.
Hôm nay (15/3), HĐXX tiếp tục làm việc.