Trong vòng 10 năm gần đây, ngành HKDD Việt Nam có sự tăng trưởng vượt trội so với các ngành khác. Câu chuyện “tắc” ở các cảng hàng không trọng điểm như Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP HCM), không chỉ ở mặt đất mà cả “trên trời”... phản ánh sự tăng trưởng này.
Việt Nam có lợi thế dân số đông cùng với sự bùng nổ của tầng lớp trung lưu, xu hướng hội nhập giao thương quốc tế và đang là “điểm đến” của các nhà đầu tư, nghỉ dưỡng, du lịch... là những yếu tố động lực, đảm bảo sự phát triển vững chắc của ngành HKDD Việt Nam. Theo Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ phục hồi thị trường hàng không nội địa nhanh nhất thế giới.
Trong sự phát triển như vậy, đặt ra vấn đề an ninh hàng không (ANHK). Trên thực tế, HKDD Việt Nam từ trước đến nay luôn bảo đảm an toàn; tuy nhiên, những nguy cơ mất ANHK luôn thường trực.
Có thể đó là nguy cơ do chính con người, hoặc khó có thể ngờ được. Cách đây vài hôm (từ 14/2 và 18/2) tại khu vực gần bốt an ninh V1 hàng rào an ninh khu bay của Cảng HKQT Nội Bài xuất hiện cá thể khỉ màu vàng. Rõ là nguy cơ gây mất an toàn khai thác bay tại Cảng HKQT Nội Bài.
Theo báo cáo của Bộ GTVT, năm 2022 xảy ra 680 vụ việc vi phạm ANHK dân dụng, tăng 445 vụ so với năm 2021. Đặc biệt, trong các vụ việc có hoạt động buôn bán, sử dụng, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, tiền chất nổ diễn biến phức tạp. Thời đại Internet, mạng xã hội và logicstics đang phát triển, khoa học công nghệ phát triển như vũ bão đang đặt ra nhiều thách thức; bởi kẻ xấu trong xã hội luôn tồn tại.
Để bảo đảm tuyệt đối an toàn ANHK, có trách nhiệm của Nhà nước và trách nhiệm của công dân, với tư cách là hành khách. Về phía Nhà nước, đó là nâng cấp cơ sở hạ tầng, đầu tư lực lượng, phương tiện; hoàn thiện “hành lang pháp lý”; cụ thể là, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung những quy định liên quan đến ANHK. Về phía các chủ hàng (vận chuyển hàng hóa qua đường HKDD), hành khách... chắc chắn, phải chấp hành nghiêm các quy định của luật pháp về ANHK. Thực tế mà nói, một bộ phận hành khách HKDD chưa có văn hóa hàng không. Có thể ghi nhận điều này qua tình trạng lộn xộn ở các cửa soi chiếu an ninh, phòng chờ, tình trạng sử dụng điện thoại mà không chuyển sang chế độ máy bay (Airplane Mode), mở cửa thoát hiểm… nhân liên tổ bay phải nhắc nhở đến từng hành khách rất vất vả.
“Hoàn toàn không thể chủ quan trong bảo đảm an ninh hàng không”, là câu nói của Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang - Chủ tịch Ủy ban An ninh, an toàn HKDD quốc gia khi chủ trì Hội nghị tổng kết công tác năm 2022, bàn phương hướng, nhiệm vụ năm 2023, vừa diễn ra cách đây 2 ngày. Để có ANHK phải kiên trì, với nhiều biện pháp.
