Hơn một năm đã trôi qua với biết bao lo toan bộn bề, khiến tôi tạm quên câu chuyện của người nữ doanh nhân “mười năm chờ một lời xin lỗi”. Đột ngột những ngày giáp Tết này, tôi lại nhận được điện thoại của bà Phùng Thị Thu (50 tuổi, ở xã An Bồi, huyện Kiến Xương, Thái Bình), người lĩnh án oan 16 năm tù. Tuy đã được minh oan nhưng bà Thu vẫn phải đi rửa bát thuê mưu sinh vì việc bồi thường oan sai vẫn “giẫm chân tại chỗ”...
Muốn quên ký ức buồn, làm lại từ đầu...
Hơn 10 năm trước, bà Phùng Thị Thu là Giám đốc Xí nghiệp May xuất khẩu Thành Công - một doanh nghiệp may mặc nổi tiếng ở Thái Bình với doanh thu mỗi năm hàng chục tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu hàng năm lên tới 2 triệu USD - một con số “khủng” so với thời điểm bấy giờ.
| |
| Bà Thu (ngoài cùng bên phải) trong ngày được minh oan. |
Bên cạnh sự nghiệp thành đạt, bà Thu có một mái ấm hạnh phúc bên chồng và hai người con thông minh, ngoan ngoãn. Hết mình với công việc nhưng bà Thu luôn dành thời gian quan tâm chăm sóc chồng con, không xao nhãng việc gia đình. Nào ai ngờ, lúc xảy ra khó khăn, tai họa thì bà Thu lại bị chồng phụ bạc.
Năm 1998, doanh nghiệp của bà Thu ký hợp đồng nhận may gia công cho một công ty của Đài Loan. Thiếu vốn, bà Thu đã phải thế chấp tài sản, nhà xưởng của xí nghiệp để vay tiền ngân hàng và huy động vốn của một số anh em bạn bè. Đến hạn phải trả nợ, bí quá nên bà Thu đã đem một số sản phẩm và nguyên liệu của công ty Đài Loan đi bán, gán nợ. Hết hạn hợp đồng, bà Thu không giao được cho phía công ty Đài Loan đủ số lượng sản phẩm như đã ký.
Tranh chấp hợp đồng kinh tế xảy ra, Công an tỉnh Thái Bình "vào cuộc". Bà Thu bị khởi tố, bắt giam về hai tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản Xã hội chủ nghĩa” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản công dân”.
Quá trình điều tra, khám xét, cơ quan công an phát hiện nơi ở của bà Thu có một số lựu đạn (sau này giám định là vỏ lựu đạn giả, hỏng, không có giá trị sử dụng) nên bà Thu bị khép thêm tội “Tàng trữ vũ khí trái phép quân dụng”.
Với “hành vi phạm tội” như trên, bà Phùng Thị Thu bị TAND tỉnh Thái Bình xử sơ thẩm tuyên tổng cộng 16 năm tù (trong đó 15 năm tù về hai tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, 1 năm tù về tội “Tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”).
Năm 2000, TAND tối cao xử phúc thẩm, tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra xét xử lại vì không đủ căn cứ kết tội bà Thu. Sau nhiều lần ra cáo trạng tiếp tục buộc tội bà Thu vẫn thiếu căn cứ nên cuối cùng VKSND tỉnh Thái Bình đã “ban ơn” cho bà Thu bằng quyết định miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ra tù, bà Thu bàng hoàng trước cảnh sản nghiệp tan tành, gia đình tan nát. Trong thời gian bà bị bắt giam, người chồng đã bán hết tài sản, đơn phương ly hôn với bà Thu để theo người khác. Không nghề nghiệp, không tài sản, bà Thu lang thang ra Hà Nội rửa bát thuê để mưu sinh và kêu oan. Cuối cùng công lý đến với người phụ nữ này khi ngày 10/12/2009, VKSND tỉnh Thái Bình tổ chức công khai xin lỗi công dân Phùng Thị Thu sau 10 năm bà "cõng" án.
Vướng mắc đủ đường...
Hơn 1 năm đã trôi qua với biết bao lo toan bộn bề, khiến tôi tạm quên câu chuyện của người nữ doanh nhân “mười năm chờ một lời xin lỗi”. Đột nhiên trong dịp giáp Tết này, tôi lại nhận được điện thoại của bà Thu. Những lời tâm sự của bà Thu vẫn đong đầy nước mắt: “Ngày được xin lỗi, minh oan, tôi như người chết được sống lại. Tôi chỉ ước ao sẽ sớm thỏa thuận được việc bồi thường oan sai, để khỏi phải đi rửa bát thuê sống qua ngày, rồi còn ổn định lại cuộc sống, quên đi nỗi đau quá khứ. Thế nhưng...”.
Bà Thu cho biết, việc thương lượng bồi thường oan sai giữa VKSND tỉnh Thái Bình cho trường hợp của bà sở dĩ đến nay vẫn chưa thể tiến hành do hai bên chưa thống nhất được phần xác định tài sản thiệt hại về đất đai, nhà xưởng, máy móc, nguyên vật liệu của Xí nghiệp may Thành Công mà cơ quan tố tụng hồi đó đã tịch thu, kê biên trái phép.
Theo bà Thu, chỉ tính riêng khối tài sản trên thì số tiền bồi thường đã lên tới cả trăm tỷ đồng. Có lẽ lường trước được việc đòi bồi thường về tài sản thiệt hại quá phức tạp nên bà Thu quyết định tách riêng phần yêu cầu bồi thường thiệt hại về tổn thất tinh thần trong những ngày bị khởi tố oan, giam giữ oan. Bà Thu muốn nhận được khoản tiền bồi thường đó trước, để chấm dứt cảnh đi rửa bát thuê như hiện tại. Nhưng đến nay, vì nhiều lý do mong ước giản dị đó vẫn chưa được giải quyết.
Chúng tôi chỉ biết động viên bà Thu gắng chờ đợi thêm chút thời gian nữa, cuộc đời luôn nhân hậu và công bằng với những người ngay thẳng, có nhân tâm. Câu nói vô tình lại khiến bà Thu nghẹn ngào tủi phận...
Ở cái tuổi trẻ chưa qua, già chưa tới như của bà, sẽ vô cùng khó khăn khi bà phải chênh vênh đơn độc một mình bắt đầu lại cuộc sống sau những nỗi đau, tan vỡ. Và chúng tôi cũng mong muốn rằng, VKSND tỉnh Thái Bình cần xúc tiến việc giải quyết bồi thường oan sai cho bà Thu bằng sự công tâm và trách nhiệm để bù đắp những mất mát mà 10 năm trước do sự nóng vội, tắc trách, họ đã giáng xuống cuộc đời nữ doanh nhân Phùng Thị Thu.
Thành Nam