Ngày 18/8, sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Quảng Ngãi tổ chức hội thảo chuyên đề về ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong quản lý vận hành công trình thủy lợi và phòng chống thiên tai, góp phần từng bước chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp và PTNT.
Theo báo cáo tổng quan về hạ tầng thủy lợi và phòng chống thiên tai của sở Nông nghiệp và PTNT Quảng Ngãi, trong giai đoạn khoảng 5 năm gần đây, loại hình thiên tai này thường xuyên xảy ra, đặc biệt 2 đợt hạn hán kéo dài năm 2015 với chu kỳ xuất hiện trên 50 năm và đợt hạn 2019-2020.
Hạn hán, xâm nhập mặn đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân và nhu cầu cấp nước cho nông nghiệp, công nghiệp trên địa bàn tỉnh. Điển hình như các địa phương ven biển, đặc biệt tại các xã vùng hạ lưu sông Trà Bồng và một số phường xã ven biển thuộc thị xã Đức Phổ.
Tại các địa phương vùng đồng bằng ven biển Quảng Ngãi tình trạng ngập úng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp xảy ra hàng năm.
Ngoài ra còn có các vùng ngập úng cục bộ khác như vùng hạ lưu sông Trà Bồng, vùng phía Đông huyện Sơn Tịnh, vùng hạ lưu sông Trà Khúc (các xã huyện Tư Nghĩa, Thành phố Quảng Ngãi), vùng tiêu vào sông Vệ (huyện Nghĩa Hành, Tư Nghĩa).
Cũng theo sở Nông nghiệp và PTNT Quảng Ngãi, hiện toàn tỉnh có 126 hồ chứa, 528 đập dâng, 7 đập ngăn mặn được đưa vào quản lý, khai thác để cấp nước, ngăn mặn phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác.
Nhờ đầu tư sửa chữa, nâng cấp bằng nhiều nguồn vốn khác nhau nên đến nay phần lớn các hồ đập đã được kiên cố, còn lại 21 hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp nặng cần thiết phải đầu tư sửa chữa, nâng cấp để đảm bảo khả năng chống chịu với thiên tai.
 |
WebGIS thủy lợi Quảng Ngãi: Công cụ đắc lực trong công tác quản lý tổng thể, cung cấp thông tin chính xác, nhanh chóng... |
Báo cáo tại hội thảo, TS. Nguyễn Thanh Hảo, Trung tâm nghiên cứu Tài nguyên nước - Trường Đại học Bách Khoa Đà Nẵng cho biết, mục tiêu chung là xây dựng hệ thống thông tin địa lý GIS về cơ sở dữ liệu hệ thống hồ, đập thủy lợi theo quy định tại Điều 29 NĐ số 114/2018/NĐ-CP của Chính Phủ.
WebGIS thủy lợi Quảng Ngãi (tại địa chỉ: http://thuyloi.quangngai.gov.vn), người dùng được phân làm 4 nhóm: Lãnh đạo và cán bộ Chi cục Thủy lợi, Sở NN và PTNT; Cơ quan quản lý hồ đập (huyện, xã): là cán bộ thuộc xí nghiệp hay tổ quản lý từng công trình hồ chứa cụ thể.
“4 nhóm này có trách nhiệm theo dõi, báo cáo về tình trạng công trình mình phụ trách và thực hiện các chỉ thị về vận hành hồ chứa cũng như nâng cấp, sửa chữa công trình khi có sự cố, hư hỏng. Người dân quan tâm vào hệ thống, theo dõi thông tin như xem một trang web thông thường”, TS Thảo nói.
Theo TS. Nguyễn Thanh Hảo, sản phẩm là phần mềm quản lý nghiệp vụ chuyên môn lĩnh vực đập, hồ thuỷ lợi trên địa bàn toàn tỉnh. Là công cụ đắc lực trong công tác quản lý tổng thể, cung cấp thông tin chính xác, nhanh chóng, phục vụ quản lý, quy hoạch. Phục vụ tốt cho việc cải cách hành chính của địa phương.
Đồng thời, sản phẩm có tính mở, có khả năng phát triển các chức năng. Xây dựng bổ sung hệ thống cơ sở dữ liệu về đê, kè. Phát triển chức năng giám sát, hỗ trợ ra quyết định trong công tác vận hành hồ, đập. Phát triển chức năng cập nhật an toàn công trình thuỷ lợi. Giám sát, theo dõi vi phạm hành lang an toàn công trình thủy lợi.
 |
Mô hình của hệ thống ứng dụng CNTT trong quản lý, vận hành thiết bị thủy văn chuyên dùng cảnh báo sớm. |
Trong khi đó, ThS. Văn Phú Chính, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tư vấn và Phát triển kỹ thuật tài nguyên nước (WATEC) cũng giới thiệu Hệ thống đo mưa tự động Vrain do WATEC của công ty.
Theo ông Chính, hệ thống này phát triển từ năm 2016, đến nay đã lắp đặt gần 2500 trạm bao phủ 63 tỉnh thành trong cả nước bao gồm huyện đảo Trường Sa, trong đó có 1077 trạm thuộc mạng khí tượng thuỷ văn Quốc gia, gần 1400 trạm chuyên dùng của cơ quan phòng chống thiên tai các tỉnh, các hồ chứa thuỷ lợi thuỷ điện, trong đó có các công trình thuỷ điện lớn như Thuỷ điện Sơn La, Ialy….
Riêng tại Quảng Ngãi, hệ thống Vrain có 79 trạm và là tỉnh có số trạm đo mưa chuyên dùng lớn nhất cả nước. Đây là hệ thống đo mưa tự động lớn nhất nước ta và là nguồn dữ liệu mưa chủ yếu cung cấp cho Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về PCTT; Cơ quan phòng chống thiên tai - Tìm kiếm cứu nạn các cấp phục vụ dự báo, cảnh báo, chỉ đạo, chỉ huy phòng chống thiên tai, đặc biệt là mưa lũ.
Trạm đo mưa tự động gồm 3 thành phần thiết bị và phần mềm cơ bản: Cảm biến đo mưa tự động (sensor), Bộ thu nhận và truyền dữ liệu (datalogger) và nền tảng quản lý (máy chủ, phần mềm). Theo tần suất đo và tần suất truyền dữ liệu đã được cài đặt, dữ liệu mưa đo được từ cảm biến đo mưa, sau khi được bộ vi xử lý tính toán sẽ ghi và truyền đến phần mềm quản lý trung tâm dựa trên điện toán đám mây thông qua công nghệ SMS/GPRS/3G/4G.
