Tòa án Pháp vừa tuyên phạt cựu chuyên gia môi giới chứng khoán Jerome Kerviel 3 năm tù và còn yêu cầu anh này phải bồi thường 4,9 tỷ Euro thiệt hại do đã gây ra một trong những vụ lừa đảo, gian lận tài chính lớn nhất trong lịch sử nước này.
| |
| Fr.jpg: Siêu lừa "tỷ đô" của nước Pháp, Jerome Kerviel |
Sau phiên tòa kéo dài 4 tuần ở Paris hồi tháng 6 vừa qua, Tòa Phúc thẩm Paris đã tuyên bố hôm 24/10 rằng Jerome Kerviel là một kẻ lừa đảo, chứ không phải là nạn nhân của một hệ thống tham lam như anh ta tố cáo. "Jerome Kerviel là kẻ duy nhất sáng tạo ra và sử dụng một hệ thống lừa đảo, gian lận đã gây thiệt hại khổng lồ cho Societe Generale (Soc Gen)" - phán quyết của tòa có đoạn. Và như thế, tòa đã giữ nguyên phán quyết do tòa cấp thấp hơn đưa ra hồi tháng 10/2010, trong đó xử phạt Kerviel 3 năm tù giam và 2 năm tù treo, bên cạnh yêu cầu bồi thường số tiền khổ lồ.
Kerviel, người mới chỉ phải ngồi tù có 39 ngày, đang được tạm trả tự do để chờ kết quả của tòa phúc thẩm. Luật sư hàng đầu của Soc Gen là Jean Veil cho biết ngân hàng hiểu rõ rằng khả năng lấy lại tiền đã mất là gần như không thể. Tuy nhiên ngân hàng vẫn hoan nghênh kết luận của tòa. "Ký ức về những gì Kerviel đã khiến ngân hàng, các cổ đông, nhân viên và toàn bộ ngành tài chính đi qua sẽ còn được nhớ tới mãi" - ông nói.
Báo chí Pháp cho biết vụ phạm tội của Kerviel đã bị phanh phui trong năm 2008. Nguồn tin từ Soc Gen cho hay Kerviel là cựu nhân viên của công ty, đã làm tại ngân hàng từ năm 2000 và mới được giao công việc giao dịch viên từ năm 2005. Kerviel lừa đảo bằng cách lập nhiều tài khoản ảo, thông qua đó thực hiện các giao dịch tương lai (thỏa thuận mua bán hàng hóa trước, trả tiền sau) dựa trên sự lên xuống của thị trường tài chính.
Ngày 18/1/2008, các quan chức tại Soc Gen phát hiện ra một số hoạt động giao dịch có dấu hiệu gian lận. Chỉ số Euro Stoxx 50 khi đó đang giảm 7% khiến sự thua lỗ liên quan tới những giao dịch này rơi vào khoảng 1,5 tỷ euro - 2 tỷ euro. Ngày 21/1, Soc Gen bắt đầu điều tra, xóa bỏ các tài khoản “có vấn đề” và phát hiện tổng cộng số tiền thua lỗ do những giao dịch trên các tài khoản này gây ra đã lên tới 4,9 tỷ euro .
Ngay sau khi vụ việc vỡ lở, Kerviel đã cao chạy xa bay. Còn các quan chức Soc Gen thì giải thích về vụ bê bối này bằng cách đổ riệt tội lỗi lên đầu anh ta. Giám đốc điều hành Soc Gen Daniel Bouton gọi Kerviel là “tên khủng bố tài chính”. Giới lãnh đạo Soc Gen mô tả Kerviel là một “thiên tài máy tính” và đã dùng tài năng của mình xâm nhập rất sâu vào hệ thống máy tính của ngân hàng, vượt qua mọi lưới an ninh, các quy trình bảo mật, để làm bậy.
Chỉ còn một hướng lựa chọn
Vụ lừa đảo của Kerviel đã khiến anh ta nghiễm tiên nằm trong nhóm các siêu lừa tài chính bậc nhất thế giới. Cùng đứng trong hàng ngũ với anh ta là Kweku Adoboli, kẻ khiến ngân hàng UBS AG bị thiệt hại hơn 2 tỷ USD vào năm 2011 với cùng một thủ đoạn gian lận. Tương tự là Yaduo Hamanaka, nhân vật thổi bay 2,6 tỷ USD tiền vốn của Tập đoàn Sumitomo trong những năm 1990.
Hành động phạm pháp của Kerviel cũng đã khiến giới ngân hàng Pháp chao đảo, ngay trước khi thế giới bắt đầu cuộc suy thoái tài chính. Nó đã đánh quỵ Soc Gen, suýt chút nữa khiến ngân hàng này sụp đổ, nhưng lại biến Kerviel trở thành “người hùng” ở Pháp, vì đã tặng cho giới tư bản tài chính một cái tát rõ đau vào mặt. Kerviel giờ đã có hàng ngàn người bạn trên mạng xã hội Facebook, dù trước khi xảy ra vụ lừa đảo anh ta chẳng có lấy một người bạn.
Cá nhân Kerviel luôn nói rằng ngân hàng Soc Gen đã nhắm mắt làm ngơ với các hoạt động giao dịch đầy rủi ro của anh vào cuối năm 2007 và 2008, chừng nào chúng còn mang lại cho ngân hàng. Họ chỉ té ngửa khi thấy chuyện đã vượt ra khỏi tầm kiểm soát.
Lá đơn kiện đã đánh dấu sự thất bại của một chiến lược bào chữa rủi ro cao do luật sư của Kerviel áp dụng. Ông David Koubbi là nhân vật rất nổi ở Pháp và đã từng đại diện nữ văn sĩ Tristane Banon khởi kiện cựu giám đốc Quỹ tiền tệ quốc tế Dominique Strauss-Kahn. Tuyên bố cáo buộc chống lại Kerviel là một "trò lố", Koubbi đã tung ra hai lá đơn kiện nhằm vào ngân hàng Soc Gen. Một lá đơn cáo buộc ngân hàng đã chỉnh sửa các dữ liệu giao dịch bí mật để các lãnh đạo cao cấp của ngân hàng không bị liên lụy. Lá đơn thứ hai nói rằng ngân hàng đã thu hồi được 1/3 số tiền mà Kerviel làm thất thoát dưới dạng miễn thuế. Ngân hàng cũng bị buộc tội đã cung cấp thông tin sai lạc. Cách thức tiếp cận quá hung hăng của ông với các nhân chứng trong phiên tòa đã khiến thẩm phán Mireille Filippini phải lên tiếng nhắc nhở ông.
Sau khi phiên xử kết thúc, David Koubbi thừa nhận ông đã không thành công trong việc bảo vệ thân chủ của mình. Ông nói rằng Kerviel giờ đây chỉ còn lựa chọn đệ đơn lên Tòa Phá án Pháp, cơ quan có chức năng phúc thẩm cao nhất ở nước này.
Tường Linh