Nhiệt liệt biểu dương những thành tích và kết quả quan trọng của TAND các cấp trong năm qua, Chủ tịch nước bày tỏ tin tưởng TAND các cấp phát huy các kết quả đã đạt được. Đồng thời đoàn kết, vượt khó, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó, góp phần xây dựng hệ thống TAND trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với vị trí, vai trò là cơ quan bảo vệ công lý; củng cố, tăng cường lòng tin của nhân dân đối với cơ quan xét xử.
Án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan vẫn còn nhiều
Báo cáo tại Hội nghị do Phó Chánh án TANDTC Bùi Ngọc Hòa trình bày cho biết, năm 2014 ngành Tòa án thực hiện những nhiệm vụ hết sức nặng nề. Thẩm quyền của các Tòa án tiếp tục được mở rộng, số lượng án phải giải quyết rất lớn (trên 400.000 vụ, việc các loại); nhiều vấn đề liên quan đến tổ chức và hoạt động của TAND các cấp đòi hỏi phải được triển khai thực hiện để phù hợp với quy định của Hiến pháp 2013. Các Nghị quyết của Quốc hội và tinh thần cải cách tư pháp theo chủ trương của Đảng, trong khi các điều kiện về nhân lực và vật lực của TAND các cấp chưa đáp ứng yêu cầu.
Ngành Tòa án đã nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, tỷ lệ giải quyết các loại vụ án đạt cao (92,8%); án để quá hạn luật định, bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán đều giảm so với năm 2013. Chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa được nâng lên. Nhiều vụ án tham nhũng lớn, dư luận quan tâm đã được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh.
Trong quá trình xét xử, khi phát hiện tội phạm mới đã tiến hành khởi tố tại tòa hoặc xem xét lại tội danh một số hành vi phạm tội để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật; tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, giám đốc một số vụ án hình sự có đơn kêu oan, nhìn chung được dư luận đồng tình ủng hộ, hoan nghênh…
Tuy nhiên, toàn ngành TAND thẳng thắn nhìn nhận một số khuyết điểm, hạn chế đã ảnh hưởng tới chất lượng công tác như: một số chỉ tiêu công tác chưa đạt yêu cầu các Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan vẫn còn nhiều, chưa khắc phục triệt để án quá hạn luật định do lỗi chủ quan của Thẩm phán.
Bên cạnh đó, vẫn còn một số bản án quyết định không rõ ràng, gây khó khăn cho việc thực hiện. Một số cán bộ, công chức, nhất là cán bộ có chức danh tư pháp, trình độ năng lực còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, có trường hợp bị xử lý kỷ luật. Việc thực hiện một số nhiệm vụ cải cách tư pháp còn chậm so với yêu cầu…
Tiếp tục đổi mới thủ tục tranh tụng thực chất
Trên cơ sở kết quả công tác năm 2014, Chủ tịch nước đề nghị năm 2015, ngành TAND cần nghiêm túc rút kinh nghiệm và sớm đề ra các giải pháp khắc phục những hạn chế, tồn tại trong thời gian tới. Đồng thời, TAND các cấp cần tiếp tục triển khai thực hiện tốt Hiến pháp 2013, Luật Tổ chức TAND 2014 và các Nghị quyết của Quốc hội.
Trong đó tập trung thực hiện 04 giải pháp đột phá đã đề ra là tiếp tục đổi mới thủ tục tranh tụng tại phiên tòa xét xử theo hướng thực chất, đảm bảo dân chủ, công khai, đúng quy định của pháp luật. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, công chức. Làm tốt công tác tổng kết thực tiễn xét xử và đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật; đẩy mạnh việc đổi mới thủ tục hành chính tư pháp trong hoạt động của TAND các cấp.
Tập trung vào việc xây dựng và hoàn thiện thể chế, nhất là đối với các bộ luật về tư pháp và tố tụng tư pháp, đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ, có chất lượng cao, thể chế hóa đầy đủ các quy định của Hiến pháp và quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp và thực hiện quyền tư pháp. Cần khẩn trương hoàn thành các đề án về tổ chức bộ máy, nhân sự, các quyết định và các văn bản hướng dẫn về chuyên môn nghiệp vụ để khi Luật Tổ chức TAND 2014 có hiệu lực thi hành thì tổ chức, hoạt động của từng cấp Tòa án được thực hiện ổn định, nền nếp…
Tiếp tục xây dựng hệ thống TAND theo tinh thần của cải cách tư pháp, tạo nên sự thay đổi căn bản và đồng bộ trong toàn hệ thống TAND, góp phần vào việc “Xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, từng bước hiện đại, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam XHCN”.
Chủ tịch nước cũng nhắc nhở: “Cấp ủy, tổ chức Đảng trong TAND các cấp cần phải tập trung góp phần vào việc chuẩn bị và tổ chức thành công Đại hội XII của Đảng. Thực hiện tốt chủ trương bố trí lãnh đạo TAND các cấp tham gia cấp ủy hoặc Ban Thường vụ cấp ủy nhiệm kỳ 2015 – 2020 nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư pháp nói chung và công tác xét xử nói riêng”.