Khi sinh viên gia nhập trào lưu “làm giàu không khó”
Trần Nguyễn Thanh H. là sinh viên năm 3 Khoa Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế. Chỉ còn 1 năm là H. có thể ra trường với tấm bằng tốt nghiệp đáng mơ ước. Tuy nhiên, một thời gian dài, bạn bè thấy H. không lên lớp nữa. Cô sinh viên trẻ đang say mê với chuyện kinh doanh trên mạng.
Ban đầu là tìm việc làm thêm, đứng bán hàng ở một cửa hàng trà sữa. Sau đó, học được cách thức pha chế, các nguồn gốc nguyên liệu... nên H. nảy ra ý định pha chế trà sữa bán online.
Sau một thời gian, H. cùng với bạn bè đã có một cửa hàng bán trà sữa và cung cấp phụ liệu trà sữa khá đông khách. Tiền lời của H. hàng tháng khoảng 6, 7 triệu đồng từ việc bán trà sữa, một số tiền khá lớn so với một sinh viên. Thấy kinh doanh có lời, H. dần bỏ bê việc học để tập trung thời gian phát triển việc buôn bán. H. và bạn của mình đã bảo lưu việc học để bôn ba các nơi tìm mối mang.
Đến nay, đã hết hạn bảo lưu nhưng H. và bạn mình vẫn chưa thu xếp được thời gian để đi học lại, cả hai quyết định bỏ học, theo việc kinh doanh. Theo H., đi học, lấy bằng, mục tiêu ra trường cũng chỉ để xin việc và có đồng lương vài triệu đồng/tháng. Còn H. đã tìm ra được một hướng phát triển sự nghiệp cho mình, kiếm được tiền lương cao hơn cả những người mới ra trường thì có bằng hay không quan trọng nữa.
Có không ít bạn trẻ hiện nay có quan niệm như H. Kinh doanh qua mạng đang là một trào lưu và cũng là con đường khởi nghiệp dễ dàng nhất cho các bạn trẻ. Không cần tiền đầu tư cho mặt bằng, không cần nhiều vốn nhập hàng, thậm chí nhận tiền của khách trước, nhập hàng sau nếu món hàng thu hút… Nhiều bạn trẻ đã bước vào nghiệp buôn bán với hai bàn tay trắng như thế. Thậm chí, may mắn, có không ít bạn trẻ đã khởi nghiệp thành công, trở thành những người có tiếng trong lĩnh vực của mình. Còn ngồi trên giảng đường đại học nhưng có sinh viên có thể gửi tiền về nuôi gia đình, sắm máy tính, xe cộ và thậm chí tích lũy được hàng trăm triệu nhờ sự nhạy bén nắm bắt thị hiếu, xu thế tiêu dùng trong kinh doanh online. Người ta thấy nhiều sinh viên trở thành người chụp ảnh dạo trên mạng, bán quần áo, mỹ phẩm, bán hàng tiêu dùng, thực phẩm hand made…
Nhiều bạn trẻ từ buôn bán online còn tiến sang mở được cửa hàng hoành tráng. Như hai vợ chồng Minh Thảo – Anh Tuấn ở Thủ Đức. Cùng là sinh viên một trường học trên địa bàn quận Thủ Đức, ngay từ khi ngồi trên giảng đường, cả hai đã lập một trang Fanpage chuyên cung cấp dịch vụ cưới: Anh Tuấn chụp hình, Minh Thảo cung cấp áo cưới. Nhờ có gu, cả hai nhận được khá đông khách hàng. Giữa năm 3 đại học, hai bạn trẻ quyết định cưới nhau, thuê một căn nhà 2 tầng ở mặt tiền đường Hoàng Diệu, Thủ Đức để làm cửa hàng cung cấp dịch vụ cưới. Việc học cũng bị bỏ ngang từ đó.
Bỏ ước mơ dài lâu, theo mục tiêu kiếm tiền ngắn hạn
Không thể phủ nhận, kinh doanh online là bước khởi nghiệp không quá khó khăn, giúp nhiều sinh viên có thu nhập tốt, chuẩn bị được hành trang trước khi ra trường. Nhiều bạn trẻ cũng đã thành công, làm giàu nhờ kinh doanh online ngay khi còn chưa rời khỏi ghế nhà trường. Nhưng ở chiều ngược lại của cơn sốt “khởi nghiệp dễ dàng” chính là các bạn sinh viên bị hút vào vòng xoáy của việc kinh doanh, tiếp xúc sớm với chuyện làm ăn, buôn bán và lợi nhuận, không còn thời gian cho việc học.
Việc kiếm ra lợi nhuận nhiều, khiến nhiều bạn trẻ bắt đầu đặt những câu hỏi và bắt đầu dao động, liệu có cần thiết phải tiếp tục học, lấy bằng khi mà hiện tại, các bạn cũng đã có “sự nghiệp” nho nhỏ của mình, kiếm được ra đồng tiền, thu nhập rủng rỉnh. Cộng vào đó là các quảng cáo quá lố về sự thành đạt của các bạn trẻ từ những khóa học kinh doanh online hoặc các chuỗi bán hàng cần cộng tác viên càng khiến nhiều sinh viên bị mê hoặc. Sức quyến rũ của lợi nhuận đã khiến nhiều sinh viên từ bỏ ngay việc học tiếp khi đứng giữa lựa chọn dành thời gian học hay kinh doanh online.
Trong vài năm qua, tình hình sinh viên tại các trường đại học dang dở việc học hành, không thể tốt nghiệp tăng cao, trong đó có nhiều nguyên nhân như chọn sai ngành, không đủ khả năng theo đuổi việc học, và một trong những nguyên nhân phổ biến là mải mê làm thêm, kinh doanh… Con số hàng vài trăm, hàng ngàn sinh viên không thể tốt nghiệp được cung cấp từ các trường như Đại học Nông lâm, Đại học Luật TP HCM, Bách khoa, Giao thông vận tải… thực sự là một con số đáng buồn và đáng tiếc. Đáng buồn, vì giấc mơ và mục tiêu ban đầu của các bạn trẻ đã bị đánh mất. Đáng tiếc là vì trong đó, ngoài nguyên nhân hợp lý và bất khả kháng thì phần nhiều là từ những nhận thức sai lầm.
Sự học, bằng đại học là một nền tảng căn bản quan trọng cho những người trí thức muốn phát triển sự nghiệp của mình. Nếu cân đo, đánh đổi bằng tiền bạc, thu nhập từ những công việc làm thêm mang tính “thủ công” thì sẽ rất khập khiễng. Một khi trào lưu, cơn sốt đi qua, có mấy người sẽ trụ lại và thành công với việc buôn bán qua mạng của mình. Có bao nhiêu bạn trẻ sẽ thấy hối tiếc vì đã bỏ học, bỏ những giấc mơ đẹp đẽ thuở thiếu thời để đeo đuổi những đồng tiền ngắn hạn, nhất thời?
