Hàng trăm nghìn người xem kịch miễn phí nhờ… “đại gia”
Năm 2015 có 5 đơn vị nghệ thuật thuộc quản lý của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch được chọn thí điểm chuyển đổi mô hình quản lý từ bao cấp hoàn toàn sang quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự hạch toán thu -chi. Trong đó, có 2 đơn vị tự chủ 100%; các đơn vị còn lại cắt giảm 30% ngân sách trong năm 2015-2016 và tới năm 2017, các đơn vị sẽ phải đảm bảo tự chủ 100%.
Bao nhiêu năm, các nhà hát được sống trong “bầu sữa mẹ” với mức bao cấp mỗi năm khoảng 10 tỷ đồng/ nhà hát, nay lại phải ra “ở riêng”, “tự biên tự diễn” chất lượng nghệ thuật lẫn doanh thu. Chất lượng nghệ thuật phải đảm bảo nhưng tiền đầu tư lại bị cắt giảm. Rất nhiều nhà hát, các nghệ sĩ “khủng hoảng” rơi vào nỗi lo “cơm áo”, nhất là những môn nghệ thuật khá kén khán giả như: kịch, cải lương, tuồng, chèo.
Không thể để anh em nghệ sĩ sống “ngắc ngoải”, chương trình nghệ thuật bị “teo tóp”, một số nhà hát đã kết nối với “mạnh thường quân”. Có lẽ thành công nhất trong việc kết nối này là Nhà hát Tuổi Trẻ với Ngân hàng SHB thực hiện dự án “Chắp cánh niềm tin”.
Sau 3 năm triển khai, tới nay “Chắp cánh niềm tin” đã thực hiện 400-500 suất diễn với hàng trăm nghìn tấm vé xem kịch miễn phí: “Mùa hạ cuối cùng”, “Ai là thủ phạm”, hài kịch “Quan Thanh tra” và “Ai sợ ai”, kịch thiếu nhi “Phiêu lưu trong thế giới hoạt hình” và “Dế mèn phiêu lưu ký”… dành tặng không chỉ khán giả tại Hà Nội mà còn mở rộng tới khán giả các tỉnh miền Bắc, miền Trung. Đối tượng khán giả là các học sinh, sinh viên, cán bộ công nhân viên, nông dân…
Nghệ sỹ Ưu tú Chí Trung - Phó Giám đốc Nhà hát Tuổi Trẻ hồ hởi: “Sự hợp tác của các doanh nghiệp như SHB trong công tác xã hội hoá sân khấu tài trợ biểu diễn miễn phí cho lớp khán giả trẻ đã giúp họ hiểu và gần gũi hơn với nghệ thuật sân khấu. Để thực hiện hàng trăm suất diễn miễn phí, mang lại tiếng cười, sự sảng khoái tới trăm ngàn lượt khán giả là chuyện không đơn giản đối với một đơn vị nghệ thuật. Hơn thế, việc đáp ứng đúng tiêu chí phục vụ khán giả trẻ của Nhà hát Tuổi Trẻ lại càng có ý nghĩa rất lớn. Đây sẽ là hướng đi mà Nhà hát Tuổi Trẻ hướng tới nhằm đánh thức nghệ thuật sân khấu”.
Cũng không nằm ngoài cuộc vui, Nhà hát Kịch Việt Nam cũng kết hợp với Tập đoàn Hoa Sen thực hiện 10 suất miễn phí vở hài kịch “Bệnh sĩ" tại 7 tỉnh, thành phía Bắc. Và sắp tới sẽ đưa vở kịch “Hamlet” sang biểu diễn tại Singapore từ ngày 23 - 27/3/2016. Đây là hoạt động nhằm hưởng ứng Năm Shakespeare toàn cầu 2016.
Ngoài đêm biểu diễn chính thức vở kịch “Hamlet” tại Nhà hát Victoria, nhà hát cổ điển lâu đời nhất tại Đảo quốc Sư tử, Nhà hát Kịch Việt Nam còn phối hợp với Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Đại sứ quán Việt Nam tại Singapore tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật giữa các nghệ sỹ tên tuổi trong làng kịch nghệ Việt Nam. Tập đoàn Tân Hiệp Phát đã “gách vác” phần kinh tế để các nghệ sĩ yên tâm thỏa sức khoe tài bên xứ người.
Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam Nguyễn Thế Vinh bày tỏ: “Trong xu thế xã hội hoá nghệ thuật hiện nay, sự đóng góp quý báu của những nhà tài trợ có tâm, có tầm, những người đồng hành đáng trân trọng như Tân Hiệp Phát nói riêng và các doanh nghiệp là rất cần thiết. Những chuyến đi như thế này sẽ là những “cú hích” để kích thích niềm đam mê sáng tạo và lòng khát khao chinh phục đỉnh cao nghệ thuật của các nghệ sỹ, biến giấc mơ của họ trở thành hiện thực”.
Các “đại gia” vị nghệ thuật
Có thể nhận thấy, trước sự “chống lưng” của các “đại gia”, sân khấu phía Bắc dần chuyển mình với nhiều tác phẩm đạt chất lượng nghệ thuật cao, diễn viên có đất diễn năng động và có điều kiện thỏa sức sáng tạo hơn. Hàng trăm nghìn cán bộ công nhân viên chức, nông dân, học sinh, sinh viên được thưởng thức miễn phí những vở kịch đạt chất lượng cao qua sự thể hiện của các nghệ sĩ nổi tiếng. Thông qua nghệ thuật, các thương hiệu cũng đến tới đông đảo khán giả một cách tinh tế.
Thực tế đã có không ít chương trình nghệ thuật bị “bóp méo” theo sự chỉ đạo của nhà tài trợ. Điều này rất dễ chạm vào tự trọng của nghệ sĩ và khiến khán giả bất bình. Rất may, những cuộc “bắt tay” của các “đại gia” đối với Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Tuổi Trẻ đều… vị nghệ thuật. Có nghĩa, các “đại gia” chỉ lo về kinh tế như tạo điều kiện tốt nhất trong ăn ở, đi lại, cát sê, tiền chi phí cho âm thanh, ánh sáng, đạo cụ… để đạo diễn, các nghệ sĩ yên tâm “phiêu” trong vở diễn, còn lại tất cả nội dung, chất lượng vở kịch, bối cảnh sân khấu họ đều không can thiệp.
Năm 2016, 7 nhà hát khác sẽ tiếp tục thực hiện lộ trình tự chủ là Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam… Có lẽ hơn ai hết, họ cũng mong tìm được những “mạnh thường quân” có phông văn hóa tốt và tình yêu nghệ thuật sâu sắc để tiếp sức cho những loại hình nghệ thuật của Việt Nam ngày càng thăng hoa.