Cần “tăng tốc” hơn nữa

Tại hội nghị trực tuyến  toàn quốc sơ kết 2 năm thực hiện Quyết định 167/2008 của Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: “Năm 2011, cả nước áp dụng chuẩn nghèo mới, các địa phương khẩn trương rà soát lại số hộ nghèo phát sinh, tổng hợp báo cáo trước tháng 6-2011 để Chính phủ có cơ chế chính sách tiếp tục hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở”.

Chính sách hợp lòng dân
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, sau hai năm thực hiện Quyết định số 167/2008 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở, đến nay, có 317.000 hộ nghèo được hỗ trợ nhà ở, đạt 62% so với kế hoạch đặt ra trong 4 năm (2009-2012). Trong đó, có 9 tỉnh, thành phố hoàn thành toàn bộ việc hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trên địa bàn theo đề án được duyệt, gồm: Ninh Bình, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Lào Cai, Lâm Đồng, Phú Thọ, Thái Nguyên, Đăk Nông và Đắk Lắk.

Đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi bàn giao nhà tình thương tặng hộ nghèo tại xã Quốc Tuấn (huyện An Lão).                                                        Ảnh: Hải Ngọc

Theo đề án, mỗi ngôi nhà trị giá 24 triệu đồng, rộng 24m2, phù hợp với phong tục tập quán và khí hậu của từng vùng miền. Các địa phương thực hiện theo nguyên tắc: “Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ, người dân đóng góp”. Do đó, kinh phí xây dựng nhà ở người nghèo được hỗ trợ từ các nguồn ngân sách trung ương: 6 triệu đồng, ngân sách địa phương: 3 triệu đồng, quỹ “vì người nghèo”: 2 triệu đồng, dòng họ và gia đình: 5 triệu đồng, vay Ngân hàng Chính sách xã hội 8 triệu đồng (trong thời hạn 10 năm, lãi suất 3%).
Sau 2 năm thực hiện, đề án trở thành phong trào sôi nổi, khơi dậy tinh thần tương ái, đoàn kết, gắn bó trong mỗi gia đình, dòng tộc, bà con làng xóm, tình quân dân. Nhờ có nhà ở an toàn, ổn định, đời sống của các hộ nghèo từng bước được cải thiện, góp phần quan trọng vào việc bảo đảm an sinh xã hội cũng như thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo của Chính phủ.
Tuy nhiên, một trong những hạn chế khi thực hiện đề án ở các địa phương là bỏ sót đối tượng thụ hưởng hoặc một số hộ không thuộc diện thụ hưởng lại có trong danh sách hỗ trợ; việc bình xét, lập danh sách hộ nghèo được hỗ trợ nhà ở chưa đúng quy định, nhiều hộ cư trú tại tổ dân phố, khu phố vẫn đưa vào danh sách hỗ trợ. Theo báo cáo của Sở Xây dựng, do công tác điều tra, khảo sát, nắm số lượng nhà chưa chắc, việc kê khai, bình xét ở cơ sở chưa chuẩn xác, Hải Phòng  còn 159 hộ nghèo phát sinh so với đề án được duyệt. Việc phát sinh số hộ này được liên Sở Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Lao động- Thương binh và Xã hội báo cáo UBND thành phố. Sở Xây dựng có văn bản số 1725 ngày 26-10-2010 gửi các huyện đề nghị giải trình rõ việc này, qua đó tổng hợp trình UBND thành phố xét điều chỉnh đề án.

Hội Bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi cùng Đoàn Thanh niên Tổng công ty Xây dựng Bạch Đằng bàn giao nhà tình nghĩa tặng gia đình ông Ngô Văn Cường, ở phường Thượng Lý (quận Hồng Bàng).              Ảnh: Hải Ngọc

Mặc dù số hộ nghèo thuộc diện hỗ trợ nhà ở của Hải Phòng khá thấp so với một số tỉnh, thành phố khác, tuy nhiên đến nay mới có 434 hộ nghèo (chiếm khoảng 30% tổng số hộ nghèo) được hỗ trợ xây nhà mới. Như vậy, năm 2011, Hải Phòng cần tăng tốc thực hiện đề án, góp phần thực hiện chủ đề “Năm đô thị và bảo đảm an sinh xã hội”.

Chính quyền phải “xắn tay vào cuộc”
Theo kinh nghiệm của 9 tỉnh hoàn thành đề án trước 2 năm, một trong những điều kiện thực hiện thành

công đề án là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của chính quyền địa phương. Lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên-một trong 9 tỉnh, địa phương hoàn thành đề án, cho biết: tỉnh có cách làm sáng tạo là huy động nguồn vốn dự phòng ứng trước cho người nghèo xây nhà mới. Chính quyền lo đất ở cho dân, công an, quân đội tổ chức lực lượng làm nhà cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt. Với những gia đình còn băn khoăn về chuyện hướng nhà, tuổi làm nhà, chính quyền, đoàn thể địa phương vận động chủ nhà mượn tuổi của những người được tuổi để động thổ. Mặt khác, chính quyền địa phương thường xuyên quan tâm, chỉ đạo, giám sát công trình, tránh xảy ra hiện tượng tiêu cực, ảnh hưởng đến chất lượng công trình nhà ở của người nghèo.
Với mong muốn các hộ nghèo sớm có nhà ở, tại hội nghị trực tuyến, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo: Để giải quyết việc nguồn vốn về các địa phương chậm, chưa đồng bộ, liên Bộ Tài chính, Xây dựng, Kế hoạch- Đầu tư, Ngân hàng Chính sách xã hội cần tổ chức họp xây dựng kế hoạch bố trí vốn đồng bộ ngay từ đầu năm 2011. Do tình hình bố trí vốn năm nay gặp khó khăn, Chính phủ khuyến khích những địa phương điều tiết nguồn vốn nhàn rỗi, ứng trước để thực hiện đề án có hiệu quả. Các địa phương cần rà soát lại số hộ thuộc diện được hỗ trợ nhà ở, bổ sung những hộ đúng đối tượng nhưng chưa có trong danh sách hỗ trợ, đồng thời đưa ra khỏi danh sách hỗ trợ những hộ không đúng đối tượng quy định.          

Thanh Thủy