| |
| Ảnh: Minh họa |
Thuở nhỏ, tôi rất thích đi bắt chuồn chuồn. Trong tất cả những loại chuồn chuồn, tôi mê nhất là chuồn bầu. Chuồn bầu bụng to, cánh rộng, mình dài màu xanh lá cây. Nó rất giống hình dáng chiếc máy bay "bà già". Chuồn bầu ít đậu như chuồn ớt, chuồn kim, chuồn đá… nên bắt được nó phải rất kỳ công. Lại nữa: Chuồn bầu đực thì nhiều nhưng chuồn bầu cái rất hiếm. Hoạ hoằn lắm mới bắt được một con…
Vì chuồn bầu ít đậu nên bọn trẻ quê tôi thường phải dùng cách "câu" mới bắt được chúng. Gọi là "câu" vì có cần, có dây, có mồi y hệt câu cá. Chỉ khác là cần câu nhỏ và ngắn hơn, không phải buộc dây cước mà buộc chỉ, không phải mồi giun mà là một con… chuồn bầu. Muốn câu chuồn bầu đực thì mồi phải là chuồn bầu cái. Chuồn bầu cái rất khó tìm. Tôi không biết thằng bé nào đã nghĩ ra được cái sáng kiến "hoá trang" khá thông minh: Lấy vôi bôi một lớp thật mỏng dưới phần bụng chuồn bầu đực. Mấy chú chuồn bầu đực "máu gái" rất dễ bị lừa. Câu chuồn bầu còn say hơn cả câu cá. Ăn cơm trưa xong là lũ chúng tôi đã rủ nhau lẻn ra mấy thửa ruộng hoặc ven bờ hồ để câu chuồn bầu. Câu chuồn bầu cũng phải có kinh nghiệm. Đầu tiên phải luyện cách đọc câu "thần chú": "Hu hu chuồn chuồn có khôn thì lại, có dại thì bay". Đọc không cần to nhưng âm phải lan xa, chuồn bầu mới nghe và tìm đến. Đưa cần câu cũng phải hết sức nhẹ nhàng, uyển chuyển mới có thể dụ được đối tượng tiếp cận con mồi. Khi đối tượng đã bị con mồi "hớp hồn" thì phải xoay một vài vòng rồi chờ cho đến lúc "anh chị" dính chặt lấy nhau mới thả cần vồ bắt. Trong số chúng tôi, Trần Mành là tay câu chuồn bầu thiện nghệ nhất. Trung bình mỗi buổi cậu ta câu được ba bốn chục con. "Kiểm kê" xong, chúng tôi tiến hành "thả tù binh". Có "chàng" bị giam quá lâu nên khi được thả cứ bay loạng choạng, trông rất tội. Nhưng cũng có chàng vừa được tự do là lao vút lên tận trời xanh. Cái giống chuồn bầu ngu hết chỗ nói. Đúng là đánh chết nết vẫn không chừa. Ngày hôm sau, chính các "chàng" đã từng bị bắt làm "tù binh" ấy lại tiếp tục vương câu, chẳng hề "rút kinh nghiệm" gì cả.
Bọn trẻ ở quê bây giờ không còn cái thú câu chuồn bầu nữa. Những trò chơi thôn dã như: đánh khăng, đánh đáo, đánh chuyền, đánh chắt, chơi ô ăn quan… cũng chẳng còn. Những thằng cu, cái hĩm bây giờ đã có các trò chơi điện tử. Hoạ hoằn trung thu, tết nhất thì đã có đồ chơi nhập ngoại ê hề. Ruộng đồng và ao hồ đã bị san lấp làm nhà cao tầng. Chuồn bầu đực, chuồn bầu cái đã bay đi đâu mất. Mấy lần về quê, tôi cố săn tìm mà không hề thấy bóng dáng một chú chuồn bầu nào…
Mai Văn Hoan