Chiến thắng, nụ cười và những giọt nước mắt sung sướng rồi cũng nhường chỗ cho những âu lo bộn bề của người gánh vác trọng trách chèo lái con thuyền nước Mỹ. Kỷ nguyên Obama bắt đầu với những thách thức lớn khi ông kế thừa một di sản mà hầu hết các nhà phân tích chính trị Mỹ và thế giới đều cho rằng không mấy tốt đẹp từ người tiền nhiệm George W.Bush.
Có thể dễ dàng nhận ra những gì mà chính quyền Obama đã làm được trong 365 ngày đầy bận rộn vừa qua. Washington đã xử lý khá hiệu quả cuộc khủng hoảng kinh tế, trong khi chương trình cải cách y tế đầy tham vọng bước đầu được chấp nhận tại quốc hội, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu ghi nhận những bước đi đáng khích lệ...
Trên trường quốc tế, với chính sách ngoại giao khôn ngoan, thực dụng, kết hợp giữa sức mạnh cứng và quyền lực mềm, uy tín của nước Mỹ trong năm đầu do ông Obama lãnh đạo đã phần nào được lấy lại sau nhiều năm "mất mặt" dưới thời chính quyền tiền nhiệm.
Song, nếu nhìn nhận một cách khách quan và đa chiều, bên cạnh những "di sản" mà người tiền nhiệm để lại, ông Obama cũng phải đối mặt với không ít khó khăn mới.
Mặc dù đà suy thoái kinh tế đã được chặn đứng, nhưng chưa báo trước một tiến trình phục hồi mạnh mẽ, thậm chí nền kinh tế hàng đầu thế giới này còn có thể đối mặt với những nguy cơ mới.
Cam kết đóng cửa nhà tù quân sự Guantanamo, "nỗi hổ thẹn" cần phải gột rửa của nước Mỹ, bị hoãn vô thời hạn. Nhà tù quân sự Guantanamo nằm trên lãnh thổ Cuba bị Mỹ chiếm đóng- nếu đúng như những gì ông Obama cam kết- sẽ phải đóng cửa vào tháng Giêng này, song lời hứa ấy đã bị "treo" vô thời hạn do Mỹ vẫn chưa giải quyết được rất nhiều vấn đề liên quan.
Hai cuộc chiến chống khủng bố và cực đoan tại Afghanistan và Iraq vẫn chưa tìm ra lối thoát. Chính quyền Obama vẫn như "lạc trong mê cung" bởi con số thương vong ngày càng lớn, trong khi ngân sách chiến tranh tăng vọt. Thêm vào đó là sự bất bình của người dân Mỹ cũng như sự phản đối ngày càng mạnh của dư luận quốc tế.
Những ngày cuối năm ngoái, Tổng thống Obama đã phải quyết định điều động thêm 30.000 quân tới chiến trường Afghanistan và mở rộng chiến dịch truy quét khủng bố sang Pakistan, song giới quan sát không hề coi đây là giải pháp.
Thêm vào đó là lỗ hổng an ninh đáng báo động suýt nữa khiến nước Mỹ lại chao đảo do vụ đánh bom bất thành chiếc máy bay của hãng hàng không Delta Airlines đúng ngày Giáng sinh vừa rồi.
Vụ đánh bom hụt đã khiến người dân Mỹ nơm nớp sống trong âu lo. Mặc dù các biện pháp an ninh của Mỹ đã được siết chặt hơn, giới chức Mỹ có quá nhiều những tuyên bố để trấn an người dân, song những hoạt động táo tợn của al-Qaeda tại Bán đảo Arập (AQAP) cùng các vụ đánh bom liều chết như cơm bữa ở Iraq, Pakistan và Afghanistan chứng tỏ chúng vẫn đang thách thức nước Mỹ, và báo hiệu một năm mới, thậm chí không chỉ một năm, sẽ không mấy yên lành với người Mỹ.
Tiến trình hòa bình Trung Đông cùng vấn đề hạt nhân của Triều Tiên và Iran vẫn bế tắc. Mục tiêu của Washington giành lại ảnh hưởng tại Mỹ Latinh (khu vực từng một thời là "sân sau" của Mỹ) giậm chân tại chỗ.
Trong khi đó, quan hệ đồng minh truyền thống Mỹ-Nhật đang đứng trước thách thức chưa từng có trong vòng 50 năm qua.
Có lẽ chưa bao giờ quan hệ Mỹ-Nhật lại rơi vào tình trạng đáng lo ngại như hiện nay, chủ yếu do những bất đồng liên quan tới việc di chuyển căn cứ quân sự Futenma. 50 năm sau khi ký hiệp ước an ninh mang tính bước ngoặt, tuy cả Washington lẫn Tokyo đều khẳng định lại các cam kết nêu trong hiệp ước đó, song những xích mích giữa hai bên vẫn ngày càng gia tăng.
Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama đang tìm cách tạo dựng một mối quan hệ "cân bằng" và "bình đẳng" hơn với Mỹ. Chỉ vài ngày trước lễ kỷ niệm ngày ký kết hiệp ước trên (19/1), Nhật Bản đã ngừng sứ mệnh tiếp nhiên liệu ở Ấn Độ Dương nhằm hỗ trợ cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ đứng đầu ở bên trong và xung quanh Afghanistan.
Khép lại một năm đầy thách thức, chính quyền Obama dù đã gặt hái được những thành công bước đầu, song vẫn còn quá nhiều khó khăn mà Tổng thống Obama và êkíp của ông phải đối mặt. Năm thứ hai của nhiệm kỳ tổng thống sắp bắt đầu, nhưng chắc chắn không hứa hẹn một chặng đường trải hoa hồng đối với ông chủ Nhà Trắng.
Cựu cố vấn an ninh quốc gia, đồng thời là cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger từng ví von rằng Tổng thống Obama giống như một vị đại sư phụ chơi cờ. Ông chơi sáu ván cờ cùng một lúc, nhưng vẫn chưa chơi xong một ván cờ nào cả và mọi người đang chờ ông ấy có thể sớm kết thúc một ván cờ./.
