Thời gian qua, các cơ quan THADS đã triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm trách nhiệm theo dõi thi hành án hành chính (THAHC), bảo đảm theo dõi được 100% bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính đã có quyết định buộc thi hành án.
Thông qua công tác theo dõi THAHC, hệ thống các cơ quan THADS đã góp phần nâng cao tỷ lệ bản án, quyết định đã thi hành xong lên hàng năm, kịp thời cung cấp thông tin phản ánh đúng thực trạng việc tổ chức THAHC của Chủ tịch UBND, UBND tỉnh nói riêng và của hệ thống hành chính nhà nước nói chung, phục vụ cho công tác chỉ đạo, quản lý nhà nước về công tác THAHC của Chính phủ và của Bộ Tư pháp.
Kết quả theo dõi THAHC, theo số liệu thống kê tại các Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án hàng năm, kết quả theo dõi THAHC trong 05 năm (từ năm 2019 đến năm 2023), các cơ quan THADS đã thực hiện theo dõi đối với 2.920 bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính. Thực hiện việc theo dõi, các cơ quan THADS đã ban hành 1.946 văn bản thông báo tự nguyện thi hành án; đăng tải công khai 1.553 quyết định buộc thi hành án; tổ chức làm việc với người phải thi hành án trong 1.908 vụ việc; có 453 văn bản kiến nghị xử lý trách nhiệm đối với vụ việc do vi phạm nghĩa vụ thi hành án. Từ kết quả theo dõi THAHC nêu trên đã có tác động tích cực tới kết quả THAHC nói chung trên phạm vi cả nước, cụ thể, các cơ quan hành chính nhà nước và người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước xong 2.127 việc, trong đó, năm 2019 thi hành xong 298, năm 2020 thi hành xong 363, năm 2021 thi hành xong 455 việc, năm 2022 thi hành xong 429 việc; năm 2023 thi hành xong 582 việc.
Tuy nhiên, theo Vụ nghiệp vụ 3, Tổng cục THADS, việc thực hiện trách nhiệm theo dõi THAHC của các cơ quan THADS mặc dù ngày càng được các cơ quan THADS quan tâm, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhưng vẫn có trường hợp một số cơ quan THADS chưa thực hiện đầy đủ, kịp thời nhiệm vụ được giao
Bên cạnh đó, một số quy định của pháp luật về THAHC chưa được quy định rõ ràng, cụ thể, như quy định về thời hạn tự nguyện thi hành án, về thi hành án trong trường hợp bản án tuyên hủy quyết định hành chính, về phạm vi trách nhiệm theo dõi THAHC, về xử lý trách nhiệm trong thi hành án hành chính, về cơ quan tham mưu giúp UBND trong công tác THAHC… dẫn đến phát sinh khó khăn, vướng mắc trong quá trình áp dụng trên thực tế.
Những tồn tại, hạn chế trên là do một số Thủ trưởng cơ quan THADS chưa chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo quản lý nhà nước và tổ chức THAHC; tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức các cơ quan THADS được giao làm nhiệm vụ theo dõi THAHC còn tương đối hạn chế; Công tác phối hợp giữa các cơ quan THADS với các cơ quan, đơn vị hữu quan còn chưa chặt chẽ, chưa kịp thời phối hợp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác THAHC, theo dõi THAHC. Một số cơ quan THADS chưa tranh thủ được sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương.
Trong khi đó, thể chế về THAHC, theo dõi THAHC đã từng bước được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý cho công tác THAHC, theo dõi THAHC, tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện phát sinh những vấn đề chưa được quy định rõ, còn các quan điểm, cách hiểu khác nhau giữa các cơ quan, thậm chí là các cơ quan ở Trung ương, điều này ảnh hưởng đến việc thực hiện theo dõi THAHC của các cơ quan THADS.
THAHC là lĩnh vực rất phức tạp, đặc biệt là khi việc THAHC liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, các quyết định giải quyết tranh chấp, giải quyết khiếu nại về đất đai. Để thi hành dứt điểm đòi hỏi phải trải qua nhiều công đoạn, thủ tục với sự tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị do pháp luật quản lý hành chính chuyên ngành quy định dẫn đến quá trình THAHC thường bị kéo dài.
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác theo dõi THAHC của các cơ quan THADS trong thời gian tới, Tổng cục THADS xác định Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với công tác theo dõi THAHC; Hoàn thiện pháp luật về THAHC, theo dõi THAHC; Quán triệt, nâng cao nhận thức của lãnh đạo các cơ quan THADS, đứng đầu là Thủ trưởng cơ quan THADS đối với công tác theo dõi THAHC Xác định rõ trách nhiệm của Chấp hành viên, đề cao trách nhiệm của lãnh đạo các cơ quan THADS trong công tác theo dõi THAHC; tăng cường công tác phối hợp, kiện toàn tổ chức bộ máy…
Ở địa phương, Cục THADS cần tiếp tục nhận thức đúng và đầy đủ vị trí, vai trò, trách nhiệm của Hệ thống THADS trong công tác theo dõi THAHC. Trên cơ sở đó, tập trung thực hiện hoặc chỉ đạo đối với các Chi cục THADS trực thuộc thực hiện có hiệu quả chức năng theo dõi THAHC theo quy định. Chủ động báo cáo, thường xuyên bám sát và tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị đối với công tác THAHC, theo dõi THAHC và kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cùng cấp thực hiện tốt các quy định của Luật TTHC năm 2015 và Nghị định số 71/2016/NĐ
