Song song với việc thương lượng các điều kiện đầu hàng với Saif Gaddafi – một trong những con trai của ông Muammar Gaddafi - Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) cũng đang xem xét các cáo buộc hiếp dâm tập thể đối với binh lính của ông Gaddafi, những cáo buộc đối với NATO cũng như Hội đồng Chuyển tiếp Quốc gia Libya (NTC).
 |
| Saif Gaddafi. Ảnh AFP |
Trưởng công tố viên ICC Luis Moreno-Ocampo khi trình bày trước Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) cho hay, ICC “đã nhận được nhiều câu hỏi từ những người có liên hệ với Saif al-Islam về các điều kiện pháp lý nếu anh ta ra hàng”.
Ông Moreno-Ocampo cũng nhấn mạnh những lo ngại rằng những người lính đánh thuê đang tìm cách để giúp Saif trốn thoát. Theo vị công tố viên, chính quyền mới của Libya có khả năng sẽ được trao quyền xét xử Saif và Abdullah al-Senussi – em rể của nhà lãnh đạo quá cố đồng thời là Bộ trưởng Tình báo.
Ngày 27/6, ICC đã phát lệnh bắt giữ ông Gaddafi, con trai Saif và ông Senussi với cáo buộc phạm tội ác chống lại loài người trong suốt cuộc trấn áp những người biểu tình ở Libya. Các cáo buộc chống lại ông Gaddafi có thể chính thức được dỡ bỏ khi ICC nhận được các bằng chứng chính thức về việc ông Gaddafi đã bị giết chết hôm 20/10 vừa qua.
Trong khi đó, Saif và Senussi đã trốn thoát và ông Moreno-Ocampo khẳng định văn phòng của ông đang “nỗ lực hết mình” để đem hai người này ra xét xử.
Công tố viên Moreno-Ocampo cho biết, trong quá trình thương lượng, đại diện của Saif đã đặt ra những câu hỏi như điều gì sẽ xảy ra với Saif nếu anh ta xuất hiện trước các thẩm phán, về những tội danh cũng như khả năng được trắng án. Ông Moreno-Ocampo nói, ICC đã trả lời rằng Saif có thể yêu cầu thẩm phán không buộc anh ta phải quay trở lại Libya sau khi bị buộc bất cứ tội danh gì hoặc thẩm phán cũng có thể ra phán quyết dẫn độ anh ta sang một nước khác. Tuy nhiên, ông Moreno-Ocampo sau đó thừa nhận ông đã không liên lạc với đại diện của Saif trong vài ngày vừa qua. “Chúng tôi đã nhận được thông tin rằng một nhóm những người lính đánh thuê có thể đang nỗ lực tạo điều kiện để anh ta trốn thoát khỏi Libya. Chúng tôi đang kêu gọi các nước làm hết khả năng để ngăn chặn việc này” – ông Moreno-Ocampo nói thêm.
Cũng theo trưởng công tố viên, ICC đang cùng với một ủy ban trừng phạt Libya của LHQ và Tổ chức Cảnh sát Quốc tế (Interpol) truy tìm những tài sản của Saif để có thể bồi thường cho những nạn nhân của anh ta. Ông Moreno-Ocampo nói rằng một số tài khoản ở nước ngoài của Saif đã bị phong tỏa nhưng người này vẫn có “vàng và tiền mặt” để chi trả cho những hoạt động của mình.
Các điều tra viên của ICC cũng đã tới Libya để tìm thêm bằng chứng trong vụ việc chống lại Saif và những bằng chứng khác liên quan đến cáo buộc hiếp dâm hàng trăm người biểu tình của binh lính trong chính quyền Gaddafi trong chiến dịch trấn áp hồi đầu năm.
Công tố viên Moreno-Ocampo nói thêm rằng, các điều tra viên đã “thẩm vấn một số nhân chứng – những người đã bị bắt cóc và hiếp dâm ở những trung tâm giam giữ bí mật”. Các nhân chứng đó đã khẳng định ông Gadhafi và Senussi và nhiều quan chức cấp cao khác “đã thảo luận về việc dùng phương thức hiếp dâm để hành hạ những người bị coi là chống đối và nổi loạn”.
Ngoài ra, ICC cũng đang xem xét các cáo buộc về tội ác chiến tranh chống lại lực lượng NATO cũng như NTC trong cuộc chiến lật đổ ông Gaddafi. Quân đội NATO bị cáo buộc đã giết chết nhiều dân thường khi tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu tình nghi là nơi trú ẩn của ông Gaddafi còn NTC bị cáo buộc đã “giam giữ những người dân tình nghi là những người lính đánh thuê và giết hại những chiến binh bị bắt giữ.
“Tất cả những cáo buộc này sẽ được văn phòng của tôi xem xét một cách khách quan và độc lập” – ông Moreno-Ocampo khẳng định. Nga, Trung Quốc và Nam Phi – các thành viên của HĐBA phản đối chiến dịch không kích của NATO - khẳng định phải có một cuộc điều tra về tất cả các tội ác tại Libya.
Bảo An (Theo AFP)
