Thưa đại sứ, ôngcó thể chia sẻ về những thành tựu nổi bật trong quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam và Vương quốc Anh trong năm 2024 vừa qua?
Đại sứ Iain Frew: Năm 2024 là cột mốc quan trọng trong hợp tác giữa Anh và Việt Nam, đồng thời đánh dấu bước tiến quan trọng trước kỷ niệm 15 năm quan hệ đối tác chiến lược vào năm 2025. Trong năm qua, mối quan hệ hai nước đã được nâng tầm đáng kể trên nhiều lĩnh vực.
Thương mại và đầu tư là lĩnh vực nổi bật với Hiệp định thương mại tự do song phương ký năm 2021, giúp thương mại song phương tăng gấp đôi trong thập kỷ qua, đạt 6 tỷ bảng Anh/năm. Việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP cùng Việt Nam với tư cách thành viên mở ra những cơ hội mới cho hợp tác kinh tế, thể hiện sự phát triển tích cực trong tương lai.
Trong năm 2024, quan hệ hợp tác giáo dục giữa 2 nước ngày càng mạnh mẽ với hơn 12.000 sinh viên Việt Nam đang học tại Anh và sự mở rộng hợp tác giữa các trường đại học hai nước trong việc cung cấp các chương trình đào tạo chất lượng cao, đóng góp vào sự phát triển nguồn nhân lực.
Về công nghệ và trí tuệ nhân tạo, Tuần lễ Công nghệ Anh - Đông Nam Á tại TP. Hồ Chí Minh đã thúc đẩy các quan hệ đối tác mới, mở đường cho các dự án nghiên cứu và phát triển chung. Đồng thời, lĩnh vực chuyển đổi xanh ghi nhận sự hợp tác chặt chẽ trong việc phát triển năng lượng tái tạo và công nghệ sạch, với cam kết trị giá 15,5 tỷ USD từ các nước G7+ để thúc đẩy đầu tư vào năng lượng sạch tại Việt Nam, hỗ trợ mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ứng phó biến đổi khí hậu cũng là một điểm sáng khi Anh hỗ trợ 1 triệu bảng Anh sau cơn bão Yagi, cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua tại Việt Nam, thể hiện tinh thần đoàn kết và sự hỗ trợ cần thiết trong giai đoạn khó khăn.
Ngoài ra, lĩnh vực quốc phòng và an ninh cũng ghi nhận sự hợp tác sâu rộng trong việc gìn giữ hòa bình tại Nam Sudan và sự hiện diện mạnh mẽ của Anh tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế tại Hà Nội, phản ánh cam kết xây dựng lực lượng vũ trang hiện đại và duy trì hòa bình khu vực.
Những thành tựu này khẳng định bước tiến lớn trong quan hệ đối tác Anh - Việt Nam, tạo nền tảng vững chắc cho sự hợp tác sâu rộng hơn nữa trong năm 2025 và tương lai.
Ông đánh giá như thế nào về môi trường đầu tư tại Việt Nam hiện nay, thưa ông?
Đại sứ Iain Frew: Việt Nam có một môi trường đầu tư cởi mở, hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế. Điều này chứng minh hiệu quả từ chính sách cởi mở với thương mại quốc tế của chính phủ Việt Nam, bao gồm việc ký kết các hiệp định thương mại với Vương quốc Anh và các đối tác khác. Các doanh nghiệp quốc tế có thể đầu tư một cách tự tin nhờ vào môi trường kinh doanh ổn định, lực lượng lao động trẻ có trình độ và hệ thống thể chế hỗ trợ vững chắc.
Việt Nam hiện là điểm đến hấp dẫn cho các công ty quốc tế đang tìm cách đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro từ các thị trường khác. Đồng thời, việc tiếp tục cải thiện và hiện đại hóa các quy định kinh doanh là cần thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển của các ngành mới, công nghệ tiên tiến và mục tiêu kinh tế giá trị cao. Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao vào năm 2045, điều này đòi hỏi các chính sách đổi mới và quy định phù hợp.
Một ví dụ tiêu biểu là sự phát triển Trung tâm Tài chính Quốc tế tại Việt Nam, nơi Vương quốc Anh chia sẻ kinh nghiệm từ Trung tâm Tài chính London để hỗ trợ Việt Nam. Với định hướng rõ ràng từ Bộ Chính trị và sự hợp tác từ các bên liên quan, Trung tâm này được kỳ vọng sẽ mang lại lợi ích lớn cho nền kinh tế, nhờ vào khung pháp lý, trọng tài và các công cụ tài chính hấp dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp quốc tế.
Vậy, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) đã thúc đẩy mối quan hệ kinh tế hai nước như thế naò, triển vọng trong quan hệ thương mại giữa hai nước vào năm 2025 là gì?
Đại sứ Iain Frew: Hiệp định Thương mại Tự do Anh-Việt đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các công ty xuất khẩu, giao dịch và đầu tư giữa hai nước. Nhờ hiệp định này, thuế quan trong các lĩnh vực quan trọng như công nghiệp, nông sản, hàng tiêu dùng đã được giảm và vẫn tiếp tục giảm theo lộ trình, giúp các doanh nghiệp tận dụng cơ hội để thúc đẩy xuất khẩu.
Giá trị thương mại song phương đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua lên 6 tỷ bảng Anh, với tiềm năng tăng gấp đôi một lần nữa trong tương lai gần. Người tiêu dùng Anh được hưởng lợi từ việc nhập khẩu các sản phẩm như hải sản, hạt điều, hàng điện tử, dệt may từ Việt Nam, trong khi các doanh nghiệp Anh tìm thấy cơ hội lớn tại thị trường Việt Nam, đặc biệt với tầng lớp trung lưu đang phát triển. Các sản phẩm nổi bật của Anh như rượu whisky, hàng hóa cao cấp và dược phẩm đã nhận được sự đón nhận tích cực tại Việt Nam.
Một số lĩnh vực khác mà tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ thấy một số bước phát triển quan trọng vào năm 2025 là lĩnh vực công nghệ và về đổi mới y tế, chăm sóc sức khoẻ.
Chuyển đổi năng lượng xanh đang là ưu tiên của cả hai quốc gia. Ông có thể chia sẻ những kế hoạch hợp tác cụ thể giữa Anh và Việt Nam trong lĩnh vực này?
Đại sứ Iain Frew: Quá trình chuyển đổi năng lượng xanh đòi hỏi đầu tư lớn, chuyên môn kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm. Trong 12 năm qua, Vương quốc Anh đã chuyển đổi từ 40% năng lượng từ than về 0%, thay thế bằng năng lượng gió ngoài khơi, tận dụng lợi thế đường bờ biển dài và tốc độ gió cao. Việt Nam, với điều kiện tương tự, cũng có tiềm năng lớn phát triển năng lượng gió ngoài khơi.
Các công ty Anh sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam với chuyên môn, phát triển dự án tại các khu vực tiềm năng và giải quyết các thách thức như kết nối lưới điện, lưu trữ năng lượng, và quản lý nguồn cung không ổn định. Vương quốc Anh đã triển khai các giải pháp linh hoạt, bao gồm sử dụng hydro và công nghệ lưu trữ năng lượng tiên tiến, mà Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng.
Tết cổ truyền của Việt Nam đang đến gần. Ông cảm nhận thế nào về không khí Tết ở đây?
Đại sứ Iain Frew: Tôi cảm thấy rất tích cực về không khí Tết ở Việt Nam, và đây là Tết thứ ba của tôi tại đây. Điều tôi yêu thích nhất là bầu không khí lễ hội đặc biệt, vừa vui vẻ, hân hoan, vừa sâu sắc. Tôi rất ấn tượng với cách người Việt Nam ăn mừng Tết, đặt trọng tâm vào sự kết nối với gia đình. Tầm quan trọng của việc chia sẻ và bên nhau, đặc biệt trong những bữa ăn sum họp, là nét đặc trưng đầy ý nghĩa.
Tết là thời gian mà cả đất nước dừng lại để mọi người có thể dành thời gian cho gia đình, bạn bè, và các mối quan hệ quý giá. Đây cũng là lúc để suy ngẫm về năm qua, trân trọng những điều tốt đẹp, đối mặt với thử thách, và hướng tới một năm mới với hy vọng và khởi đầu tươi sáng.
Nhân dịp năm mới, tôi chúc người dân Việt Nam một năm 2025 thật hạnh phúc, thịnh vượng và thành công. Tôi hy vọng rằng tất cả mọi người đều có cơ hội dành thời gian cho gia đình và tận hưởng thời gian bên nhau. Chúc mọi người thành công trong năm Ất Tỵ, có nhiều cơ hội mới và những con đường mới phía trước. Tôi chắc chắn rằng năm 2025 sẽ là một năm tuyệt vời cho tất cả mọi người!.