Đề xuất bỏ hình phạt tử hình với 8 tội danh

Đề xuất bỏ hình phạt tử hình, thay thế bằng tù chung thân không xét giảm án

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, sáng nay, 20/5, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, việc xây dựng dự án Luật nhằm tiếp tục thể chế hóa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về công tác phòng, chống tội phạm trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, hội nhập quốc tế, vừa bảo đảm tính nhân đạo, khoan hồng, vừa bảo đảm tính răn đe, nghiêm khắc, góp phần đắc lực vào việc bảo vệ chế độ, bảo vệ quyền con người, bảo vệ lợi ích của Nhà nước và tổ chức, góp phần bảo vệ trật tự, an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm cho mọi người được sống trong môi trường xã hội và môi trường sinh thái an toàn, lành mạnh.

Về những nội dung cơ bản của dự thảo Luật, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, về nội dung sửa đổi liên quan đến tử hình, dự kiến bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án (vẫn đảm bảo cách ly người phạm tội ra khỏi đời sống xã hội) tại 8/18 tội danh (44,44%) có khung hình phạt tử hình ở Bộ luật Hình sự hiện hành.

Bổ sung trường hợp không thi hành án tử hình đối với người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS, đang có nhiễm trùng cơ hội.

Đồng thời, nâng mức hình phạt tù, hình phạt tiền đối với một số tội danh để đảm bảo tính răn đe, nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm, kịp thời bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, công dân, phù hợp với các quy định pháp luật quốc tế như tội phạm về môi trường, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, ma tuý.

Bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma tuý. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung một số quy định của 4 luật bao gồm Luật Đặc xá, Luật Thi hành án hình sự, Luật phòng, chống mua bán người, Luật Công an nhân dân để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về trình tự, thủ tục và tổ chức thi hành án tử hình đồng bộ với nội dung sửa đổi, bổ sung của Bộ Luật Hình sự; phục vụ yêu cầu sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật

2 loại ý kiến khác nhau

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Uỷ ban tán thành sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự với các lý do được nêu tại Tờ trình của Chính phủ; cơ bản tán thành với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật.

Về những quy định chung của Bộ Luật, về dự kiến bỏ hình phạt tử hình tại một số tội danh, quá trình thảo luận trong Uỷ ban có 2 loại ý kiến khác nhau. Trong đó, loại ý kiến thứ nhất tán thành việc bỏ hình phạt tử hình và thay thế bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án tại 8 tội danh có khung hình phạt tử hình như đề xuất của Chính phủ.

Loại ý kiến thứ hai tán thành chủ trương tiếp tục xem xét bỏ hình phạt tử hình ở các tội danh còn hình phạt này trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, việc xem xét bỏ hình phạt này ở tội danh nào trong lần sửa đổi, bổ sung này cần cân nhắc kỹ, tránh tác động tới hiệu quả răn đe, phòng ngừa và xử lý tội phạm.

Ngoài ra, có ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng việc bỏ hình phạt tử hình đối với Tội tham ô, Tội nhận hối lộ, bởi vì hiện nay tình hình tham nhũng vẫn đang diễn biến rất phức tạp, công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng đang được Đảng và Nhà nước ta xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị.

Hơn nữa, thực tiễn đấu tranh xử lý loại tội phạm này cho thấy, việc quy định hình phạt tử hình trong các tội về tham nhũng có tác dụng răn đe cao và đạt hiệu quả xử lý.

Hầu hết số người bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về các tội tham nhũng có khung hình phạt tử hình đều rất tích cực hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng và thể hiện cố gắng cao trong việc khắc phục hậu quả thiệt hại.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc không bỏ hình phạt tử hình đối với Tội vận chuyển trái phép chất ma túy vì cho rằng, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta hiện nay là đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy với mục tiêu “giảm cung, giảm cầu, giảm thiểu những hệ lụy của ma túy”.

Nếu bỏ hình phạt tử hình đối với tội danh này sẽ làm giảm tính răn đe, tạo kẽ hở để tội phạm ma túy phát triển phức tạp và nguy cơ Việt Nam có thể sẽ trở thành điểm trung chuyển ma túy quốc tế.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bỏ hình phạt tử hình đối với Tội sản xuất buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh bởi đây là hành vi trục lợi trên nỗi đau của người bệnh (nhất là hành vi sản xuất), có thể dẫn đến chết người và nhất là trong bối cảnh Nhà nước ta đang rất cương quyết chống sản xuất, buôn bán hàng giả.

“Đa số ý kiến Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp tán thành loại ý kiến thứ hai”, Chủ nhiệm Uỷ ban Hoàng Thanh Tùng cho hay.