Sửa đổi điều kiện công nhận liệt sĩ
Một trong những nội dung thay đổi nhận được nhiều ý kiến tranh luận là đề xuất sửa đổi về điều kiện công nhận liệt sĩ.
Hiện nay, số thương binh có tỉ lệ thương tật dưới 81% khi chết được xác nhận là liệt sĩ đang không nhận được sự đồng tình của thương binh nặng và địa phương. Do đó, dự thảo đang có hai phương án: Xác nhận liệt sĩ đối với thương binh, người hưởng chính sách như thương binh chết do vết thương tái phát có tỉ lệ thương tật từ 81% trở lên hoặc quy định như hiện hành (tỉ lệ thương tật từ 61% trở lên).
Cả hai phương án đều quy định điều kiện bắt buộc phải có bệnh án điều trị thường xuyên vết thương tái phát và xác nhận của bệnh viện cấp huyện trở lên.
Một nội dung khác cũng nhận nhiều quan tâm là đề xuất mở rộng đối tượng bị địch bắt tù đày. Pháp lệnh hiện hành chỉ quy định xem xét xác nhận đối với người hoạt động cách mạng, người hoạt động kháng chiến bị địch bắt, tù đày, chưa có quy định đối với người dân giúp đỡ cách mạng bị địch bắt tù, đày, người bị địch bắt tù, đày do tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế sau năm 1975 (chiến tranh biên giới Tây Nam, phía Bắc).
Hiện nay, phần đông ý kiến rất đồng tình với các đề nghị mở rộng đối tượng trên vào Pháp lệnh nhưng còn băn khoăn vì tính khả thi. Thực tế, phạm vi đối tượng này rất rộng, hầu hết không có hồ sơ giấy tờ chứng minh hoặc thiếu người làm chứng và dễ nảy sinh hệ lụy trục lợi chính sách. Mặt khác, hầu hết các đối tượng này (số đã được tặng Huân, Huy chương) đã được hưởng chế độ người có công giúp đỡ cách mạng (trợ cấp một lần). Do đó, còn có nhiều ý kiến đề nghị không bổ sung diện đối tượng này vào Pháp lệnh.
Bên cạnh đó, dự thảo sửa đổi đang xem xét bỏ chế độ bệnh binh trong thời bình. Đối với các trường hợp là bệnh binh đang hưởng theo Pháp lệnh hiện hành thì tiếp tục được hưởng theo quy định. Tuy nhiên, dự thảo quy định sẽ không tiếp tục công nhận bệnh binh mới là đối tượng người có công. Bệnh binh mới từ khi Pháp lệnh sửa đổi có hiệu lực sẽ hưởng chế độ theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Thêm chính sách ưu đãi đối tượng ảnh hưởng chất độc da cam
Dự thảo Pháp lệnh đang đề xuất bổ sung chính sách ưu đãi đối với đối tượng thế hệ thứ 3 bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học của người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm chất độc hóa học.
Theo cơ quan chuyên môn về khám chữa bệnh thì hiện nay chưa đủ cơ sở khoa học và thực tiễn đầy đủ để xác định danh mục bệnh, tật, dị dạng, dị tật do chất độc hóa học gây ra đối với thế hệ thứ 3 của người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm chất độc hóa học. Thực tế khám chữa bệnh thì nguyên nhân gây ra dị dạng, dị tật không phải chỉ do chất độc hóa học mà còn có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhất là với thế hệ thứ 3.
Theo Cục Người có công (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), số lượng các cháu bị dị dạng, dị tật tuy không nhiều song căn cứ xác định không rõ ràng, qua tham khảo chưa nhận được sự đồng thuận của cộng đồng nhất là những người dân sinh sống tại địa bàn bị nhiễm chất độc hóa học. Mặt khác, các cháu cũng đang được hưởng chế độ bảo trợ xã hội nên việc bổ sung chính sách người có công với các cháu đang phải lấy ý kiến thêm.
Liên quan đến quy định người hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm chất độc hóa học có tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 21% trở lên được hưởng trợ cấp hằng tháng theo các mức từ 21-40%, từ 41-60%, từ 61-80% và từ 81% trở lên, trong quá trình soạn thảo, rất nhiều địa phương đề nghị Chính phủ rà soát lại toàn bộ nhóm có tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 21-40% và chuyển sang thực hiện trợ cấp một lần thay cho trợ cấp hàng tháng. Nguyên nhân là qua thanh tra, kiểm tra cho thấy việc lạm dụng chính sách, khó kiểm soát thời gian vừa qua chủ yếu ở nhóm đối tượng này, gây nên bức xúc trong dư luận.
