Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, hững ngày qua, các Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội liên tục có những chuyến đi về địa phương giám sát theo chuyên đề...
Một trong những lĩnh vực được coi là “điểm nóng” tiềm ẩn nhiều khiếu nại của người dân là đất đai. Giám sát thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai tại các tỉnh Tiền Giang, Sóc Trăng, Nam Định, Hà Nam, Đà Nẵng, Gia Lai, Hưng Yên, Thanh Hóa, Phú Yên, Hải Dương…đều cho thấy khiếu nại tố cáo của người dân trong lĩnh vực này khá phức tạp.
Mặc dù cấp ủy, chính quyền địa phương đã quan tâm, chỉ đạo quyết liệt nhưng nhiều nơi vẫn còn khiếu nại tố cáo kéo dài. Một trong những nguyên nhân được UBND tỉnh Tiền Giang chỉ rõ là do những bất cập trong quy định của pháp luật. Đó là sự “vênh nhau” giữa hệ thống pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo và Luật Đất đai năm 2003.
Nhiều ý kiến đề nghị sửa Luật theo hướng giao cho người dân sử dụng đất ổn định, lâu dài. Ảnh minh họa |
Cụ thể, Luật Đất đai năm 2003 quy định các khiếu nại về quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai được giải quyết theo một cơ chế riêng, không theo trình tự được quy định trong Luật Khiếu nại, tố cáo. Cho đến nay, vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về mối quan hệ trong giải quyết khiếu nại, tranh chấp giữa cơ quan hành chính và tòa án nhân dân. Thẩm quyền giải quyết giữa cơ quan hành chính và tòa án chưa cụ thể, rõ ràng nên nhiều trường hợp người dân phải đi lại nhiều lần.
Cùng chỉ ra những bất cập trong Luật Đất đai, UBND tỉnh Sóc Trăng kiến nghị sớm sửa đổi Luật này theo hướng thống nhất về thời gian sử dụng đất, giao cho người sử dụng đất ổn định, lâu dài, ban hành phương pháp xác định giá đất theo giá thị trường...
Là địa phương cũng còn tồn tại trong việc giải quyết khiếu nại tố cáo về đất đai, Thanh Hóa cũng đề nghị Quốc hội sớm hoàn thiện chính sách đền bù giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất; hướng dẫn cụ thể về trình tự giải quyết tranh chấp về đất đai, về việc công nhận, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức đang sử dụng đất…
Đặc biệt, qua giám sát tại các TP lớn, việc thực hiện chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai lại khá tốt. Điển hình như Đà Nẵng hiện không có điểm nóng về khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực này. Đó là nhờ nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và các cơ quan ban ngành của TP, trong đó đáng chú ý là Đà Nẵng đã làm tốt công tác đối thoại với dân.
Thận trọng khi đưa ra các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo nhưng cũng đảm bảo xử lý kịp thời, dứt điểm, thận trọng các đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, đó là “bí quyết” thành công của Đà Nẵng đáng để nhiều địa phương nghiên cứu, học tập.
Theo Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2013, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2012 và nhiệm kỳ Quốc hội khoá XIII được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Ba vừa qua, Luật Đất đai sửa đổi sẽ được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 4 (khai mạc tháng 10 tới đây) và thông qua tại kỳ họp giữa năm 2013. Kiến nghị của các địa phương với Đoàn Giám sát sẽ là một “kênh” thông tin quan trọng trong sửa đổi Luật Đất đai lần này.
Khai thác khoáng sản còn nhiều “lỗ hổng” Thực hiện Nghị quyết của QH, đến nay Đoàn giám sát của UBTVQH đã tổ chức giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường tại 13 địa phương; khảo sát trực tiếp tại 58 khu vực khai thác mỏ của nhiều doanh nghiệp trên cả nước. Tuy nhiên, kết quả giám sát cho thấy hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản còn bộc lộ không ít hạn chế. Một trong những nguyên nhân được chỉ ra là những bất cập trong hệ thống pháp luật trong lĩnh vực. Ngoài ra, về nguyên nhân chủ quan là sự phối hợp thiếu chặt chẽ giữa TW, địa phương, công tác kiểm tra giám sát chưa thường xuyên, sâu sát…Trên cơ sở giám sát, Đoàn giám sát của UBTVQH sẽ ghi nhận, tổng hợp, bổ sung hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát trình UBTVQH xem xét, quyết định trong Phiên họp tháng 8 tới đây. |
Hà Anh