Bắc Ninh được biết đến nhiều hơn với ngôi chùa Dâu, nhưng thời gian gần đây sự xuất hiện của chùa Thánh Quang được phục dựng với diện mạo mới đã gây được sự chú ý lớn từ mọi nơi đổ về vãn cảnh, viếng Phật.
Ngày 13/4/2019, tại xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, đình - đền Tướng Quốc, cùng Khu di tích tâm linh chùa Thánh Quang Bảo tháp Đại Bi đã tổ chức lễ cắt băng khánh thành. Đình - đền Quốc Tướng linh từ là nơi thờ Vua Hùng và các vị tướng có công lớn với đất nước. Năm 1947, đình - đền bị giặc Pháp đốt. Đến năm 2000, nhân dân Mẫn Xá đã phục dựng lại đình gồm 5 gian, 2 chái, 4 góc đao cong (theo bố cục “nội công, ngoại quốc”) hoàn toàn bằng gỗ tứ thiết nhưng với quy mô khiêm tốn.
Hiện nay, sau khi được Tập đoàn Hanaka đầu tư vào năm 2012, đình - đền Quốc Tướng mở rộng thờ các vị tướng có công với đất nước trong suốt quá trình lịch sử của dân tộc. Từ những vị tướng thời Vua Hùng dựng nước như: Trương Chiêu Công, Trương Tuấn Công; cho đến thời đại Hồ Chí Minh như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Lê Trọng Tấn, Đại tướng Hoàng Văn Thái, Đại tướng Văn Tiến Dũng, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh... Nay, tiếp tục đúc thánh tượng: Thái úy Tô Hiến Thành, Tướng quân Phạm Tu, Phạm Ngũ Lão, Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo – một trong những vị tướng tiêu biểu của quê hương Bắc Ninh.
 |
Tháp Đại Bi Kim Cương cao 15 tầng chứa nhiều tượng đồng mạ vàng. |
Về phần chùa Thánh Quang, đây là ngôi chùa cổ nhưng đã bị hư hỏng nhiều qua thời gian. Tập đoàn Hanaka đã tổ chức trùng tu chùa Thánh Quang và xây dựng tháp Đại Bi Kim Cương cao 15 tầng trên diện tích 7.647m2. Hiện nay, chùa Thánh Quang được đánh giá là một trong những ngôi chùa độc đáo tại Việt Nam với vẻ hiện đại nhưng vẫn giữ được sự cổ kính, trầm mặc thanh tịnh của một nơi tu tập. Nhìn từ xa, công trình gây ấn tượng với vẻ đồ sộ của những tòa tháp cao vút và các dãy nhà kiên cố.
Hệ thống tượng thờ ở điện Phật và các tầng bảo tháp phong phú, đặc sắc. Điện Phật thờ: Tam Thế Phật; đức Phật A Di Đà và chư vị Bồ tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Đại Trí Văn Thù, Đại Hạnh Phổ Hiền; đức Phật Thích Ca và 2 Tôn giả: Ca Diếp, A Nan… Các ban thờ: Bát bộ Kim Cương, Thập Điện Minh Vương, Hộ Pháp, Tôn giả A Nan, Trưởng lão Cấp Cô Độc. Nhà Tổ thờ Tổ Tì Ni Đa Lưu Chi, Trúc Lâm Tam Tổ, vua Lê Hoàn, các vua nhà Lý…
Hệ thống tường đá của chùa chạm khắc tranh nhiều chủ đề: Phật tích, lịch sử Việt Nam, sinh hoạt dân gian… cùng các hoa văn, họa tiết Phật giáo. Có hơn 200 tác phẩm điêu khắc trên đá với tổng diện tích 1.222m2 liên quan đến rất nhiều chủ đề như: lịch sử của Việt Nam, đời sống sinh hoạt dân gian, chủ đề về Phật tích…
Điểm nổi bật của công trình là Bảo tháp Đại Bi Kim Cương 15 tầng, có 158 tượng đồng mạ vàng: tượng đức Phật Thích Ca, đức Phật A Di Đà cùng chư vị Bồ tát, Hộ pháp. Ở tòa bảo tháp, tầng 1 là giới đàn tôn trí tượng đức Phật Thích Ca niêm hoa cùng chư vị Bồ tát, Hộ pháp, tầng 2 thờ Bồ tát Quán Thế Âm ngàn tay ngàn mắt và chư vị Bồ tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Đại Trí Văn Thù, Đại Hạnh Phổ Hiền; các tầng trên thờ tượng hóa thân Bồ tát Quán Thế Âm. Tầng trên cùng thờ tượng Di Đà Tam Tôn (đức Phật A Di Đà, Bồ tát Quán Thế Âm và Bồ tát Đại Thế Chí).
Trong tháp có 108 quả chuông nhỏ bằng đồng mạ vàng, được treo từ tầng 2 đến tầng 14. Mỗi tầng treo 8 quả chuông, riêng tầng 14 có 12 quả chuông. Tất cả chuông được đánh tự động thông qua tín hiệu nhận được từ cảm biến gắn tại đầu dùi đánh chuông chính. Hệ thống có hai chế độ hoạt động: tự động hoàn toàn và bán tự động (hoạt động theo tín hiệu đánh chuông chính giả lập trên màn hình vận hành và chế độ hoạt động bằng tay trên các nút bấm trên mặt tủ hoặc trên màn hình vận hành cảm ứng).
 |
Chùa sở hữu hơn 200 tác phẩm được điêu khắc trên đá tạo thành một hệ thống với diện tích lên đến 1.222m2. |
Đây là ngôi tháp gắn nhiều câu kinh Phật nhất. Toàn bộ gạch ốp bên trong tường tòa bảo tháp in hàng vạn câu kinh Phật. Tháp gắn các viên gạch bằng gốm màu kích thước 20x16 (cm), trong mỗi viên gạch khắc các câu trong chú Đại Bi. Bảo tháp cũng có hệ thống tranh kính đề tài Phật giáo nhiều nhất. Có 158 bức tranh kính, tổng diện tích 252m2 với nhiều cỡ: 135x55 (cm), 270x145 (cm), 270x180 (cm), 415x270 (cm)… in ảnh chư Phật, chư Bồ tát, Hộ pháp…
Chùa Thánh Quang có 8 kỷ lục được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập năm 2019. Cũng cùng năm đó, vào ngày 14/4/2019, nhân Đại lễ Phật Đản Liên Hiệp quốc (Vesak 2019) tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Tam Chúc tỉnh Hà Nam, Liên minh Kỷ lục Thế giới đã trao bằng xác lập kỷ lục thế giới cho chùa Thánh Quang, nơi “Tháp Đại Bi Kim Cương với hệ thống 158 tượng đồng mạ vàng và 108 chuông đồng mạ vàng, đánh một tiếng vang tự động nhiều nhất thế giới”. Đến ngày 23/12/2019, chùa đã được xác lập kỷ lục thế giới với “Tháp Đại Bi Kim Cương, ngôi tháp có hệ thống tranh kính chủ đề Phật giáo nhiều nhất thế giới”.
Chùa Thánh Quang đã được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào ngày 12/4/2019.
