Theo thông báo của Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng, trong 6 tháng đầu năm 2010, việc giải quyết hồ sơ theo cơ chế “một cửa” ở các phường, xã, quận, huyện trên địa bàn đều có tỷ lệ đạt sớm hoặc đúng hẹn trên 90%! Có thể nói đây là một thành tích rất đáng trân trọng và có những ý nghĩa xã hội - kinh tế - chính trị lớn lao.
Hầu như ai cũng biết một trong những sự ách tắc, phản kinh tế học của đất nước ta trong nhiều năm qua là các thủ tục hành chính phiền hà, sự trì trệ quan liêu của cán bộ có thẩm quyền các cấp đã làm cho con đường phát triển trở thành một “con đường gập ghềnh”, khiến cho cỗ xe tăng trưởng và ổn định cứ luôn phải giảm tốc, ì ạch, hao tốn nhiên liệu và tốn rất nhiều thời gian. Nguyên nhân này đã được Đảng và Nhà nước nhận biết từ lâu nhưng để thay đổi nó lại không đơn giản một chút nào.
Cái khó nhất là phải tạo nên một sự đồng bộ trong cải cách - kể cả sự đồng bộ trong ý thức trách nhiệm, mục tiêu vì dân, thương dân, gần dân của cả một hệ thống chính trị, xã hội. Đà Nẵng, một lần nữa, lại trở thành một trong những địa phương đi đầu trong cả nước trong công cuộc cải cách hành chính. Thành công của Đà Nẵng đến từ 3 nguyên nhân chính: Sự quyết liệt trong điều hành, lãnh đạo của Đảng bộ, chính quyền thành phố theo nguyên tắc thưởng đúng, phạt nghiêm mọi sai phạm hoặc cố tình gây khó khăn, chậm trễ; tinh thần trách nhiệm, tác phong, lề lối làm việc của cán bộ, công chức được chuyển biến một cách căn bản và việc áp dụng công nghệ cao như phần mềm hệ thống quản lý ISO 9001-2008 tới các phường, xã (theo Báo Đà Nẵng, 28-7). Như vậy, rõ ràng sự đồng bộ liên thông theo “công thức 3 có”: Lãnh đạo - ý thức tinh thần trách nhiệm - công nghệ hiện đại chính là yếu tố cốt lõi, quyết định đến bất kỳ một sự đột phá nào của bộ máy quản lý hành chính. Chỉ cần thiếu một vế trong cái “kiềng 3 chân” đó thì sự vận hành sẽ bị trục trặc; thậm chí là không thể thay đổi được.
Tất nhiên, hơn 90% thủ tục hành chính đúng hẹn (hoặc trước hẹn) không có nghĩa là mọi sự đã trở nên hoàn hảo vì trên thực tế, lĩnh vực giải quyết thủ tục nhà đất do đây là lĩnh vực phức tạp nhất cũng như do việc cấp quyền sở hữu đất đai chưa thể nhanh gọn vì sự cập nhật thông tin chưa đầy đủ hoặc do chính bản thân các yêu cầu của thủ tục này vẫn chưa được giản ước hết những sự phiền hà… Đây là những bất cập đang được Sở Nội vụ Đà Nẵng kiến nghị các UBND quận, huyện có giải pháp khắc phục những hạn chế trong việc xử lý phần mềm và giải quyết hồ sơ chưa bảo đảm theo quy định.
Mặc dù vẫn còn những hạn chế trên, nhưng chắc chắn có thể khẳng định về những lợi ích to lớn, toàn diện từ thành tích đúng hẹn của thủ tục hành chính. Thứ nhất, nó cho phép tiết kiệm được quỹ thời gian rất lớn - nếu cộng lại từ tất cả mọi thành viên trong xã hội khi mỗi người có thêm vài ngày, vài tuần để làm những việc khác có ích hơn.
Thứ hai, số tiền mà toàn thành phố Đà Nẵng tiết kiệm được trong một năm không ít hơn hàng trăm tỷ đồng (giấy tờ, hao phí nhiên liệu đi lại, tốn kém vì phải gõ nhiều cửa như trước đây…). Thứ ba, đây là một trong những chỉ dấu đáng tin cậy cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước khi họ tìm chỗ, hướng đến với mảnh đất đang ngày một “lành” hơn, minh bạch và nhiều cơ hội hơn. Thứ tư, nó đem đến sự tin tưởng cho người dân khi cái cụ thể, thiết thực của lợi ích đa chiều đã không còn là “viễn cảnh” nữa mà đã được hiện thực hóa.
“Một chính quyền tốt nhất là chính quyền ít phải cai trị nhất”. Câu nói đó của Montesquieu cách đây hơn 200 năm luôn là chân lý của một nhà nước của dân, do dân. Thứ năm - và chắc chắn là quan trọng nhất: Nó khẳng định rằng khi Đảng, chính quyền, cán bộ lãnh đạo, điều hành cùng quyết tâm thì không gì không thể thay đổi được! Ý nghĩa đó minh xác rằng những sự chỉ trích cho rằng “không thể thay đổi” là những điều đã và đang bị thực tế chối từ. Dĩ nhiên, những kinh nghiệm từ Đà Nẵng sẽ được sớm nhân rộng thành những bài học bổ ích trên cả nước.
Có những thành công mà trong một sớm một chiều của nhận thức và phân định về mặt xã hội là chưa thể đánh giá, hình dung đầy đủ được. Nhưng, chúng ta vững tin rằng sự thay đổi để thành phố Đà Nẵng phát triển mạnh mẽ là điều đang ở trong một tương lai có thể nhìn thấy được…
Hà Văn Thịnh