Tại buổi đối thoại này, ông Phạm Hồng Hà, Chủ tịch UBND TP Hạ Long yêu cầu các phòng ban chuyên môn liên quan trong chiều ngày 11/9 phải xác minh lại lần nữa diện tích các hộ dân đang thắc mắc để giải quyết dứt điểm việc khiếu nại.
Đến cuối ngày 11/9, các hộ đứng tên trong đơn kiến nghị đã ký biên bản bàn giao nhà; tại khu chung cư đã có 170 hộ thực hiện di chuyển đồ đạc đến nơi tạm cư, trong đó có 73 hộ nhận tiền hỗ trợ và bàn giao mặt bằng.
Cuộc đối thoại ngày 11/9 được cho là chỉ mang tính kỹ thuật, nhằm tháo gỡ những vướng mắc còn lại trong công tác giải phóng mặt bằng.
Báo Pháp luật Việt Nam từng phản ánh về vướng mắc trong việc giải phóng mặt bằng khu chung cư cũ, thuộc sở hữu nhà nước để xây dựng các tòa cao ốc mới do Công ty cổ phần đầu tư khách sạn My Way Hạ Long làm đầu tư.
Các hộ gia đình cư trú tại khu chung cư này vốn sử dụng nhà theo hình thức thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước. Do vậy, nếu căn cứ vào các quy định hiện hành thì khi nhà nước quyết định chấm dứt sự tồn tại của khu chung cư cũ nát, được xây dựng từ đầu những năm 1960, đến nay đã xuống cấp nghiêm trọng thì các hộ dân chỉ được hỗ trợ di dời đến nơi ở mới chứ không được bồi thường thiệt hại (vì chưa được sở hữu nhà).
Bồi thường hay hỗ trợ chính là mâu thuẫn lớn nhất giữa chủ sở hữu nhà với các hộ dân cư trú tại đây, làm cho việc giải phóng mặt bằng lâm vào bế tắc. Mặc dù TP Hạ Long đã tích cực vận động, tuyên truyền, triển khai đúng quy trình, quy định các chính sách về cải tạo, di dời, hỗ trợ đền bù, tái định cư khi Nhà nước thực hiện dự án nhưng các hộ dân không đồng thuận, khiến cho quá trình giải phóng mặt bằng kéo dài.
Để nắm bắt tâm tư, giải quyết kiến nghị của người dân, Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và TP Hạ Long đã nhiều lần trực tiếp gặp gỡ, lắng nghe ý kiến của dân, chỉ đạo kịp thời các biện pháp tháo gỡ khó khăn, bất cập theo hướng có lợi nhất cho nhân dân. Một trong những kết quả tích cực, làm thay đổi cục diện của vụ việc này chính là cuộc đối thoại của giữa các hộ dân và Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và sau đó là cuộc họp giữa Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Văn Đọc với các ngành của Quảng Ninh để tháo gỡ vướng mắc cho việc giải phóng mặt bằng và triển khai dự án thay thế chung cư cũ nát bằng chung cư mới này.
Theo đó, Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh đã có một giải pháp đột phá, là công nhận quyền của các hộ dân đang thuê nhà như các hộ dân đã mua nhà thuộc sở hữu nhà nước, mặc dù các hộ dân chưa thực hiện việc mua nhà. Do việc mua nhà thuộc sở hữu nhà nước của các hộ dân khu chung cư cũ, phường Bạch Đằng chưa thực hiện về thủ tục nên có thể coi như “nợ” thủ tục hành chính. Khi thực hiện thu hồi đất để xây dựng dự án này, nhà nước sẽ công nhận các hộ dân vẫn có quyền như người đã sở hữu nhà. Tiền mua thanh lý nhà thuộc sở hữu nhà nước, các hộ dân sẽ thanh toán bằng phương pháp đối trừ với tiền bồi thường họ được nhận.
Quyết sách này đúng là giải pháp có tính đột phá trong tư duy và cách làm của Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, gỡ nút thắt về chế độ cho người có tài sản thuộc diện giải phóng mặt bằng đã được tháo gỡ.
Ngày 24/8/2016, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 2732/QĐ-UBND phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng với nội dung “thể chế hóa” ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo tỉnh. Cụ thể là, các hộ thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước được hỗ trợ bằng căn hộ mới trong quỹ nhà ở tái định cư. Diện tích hỗ trợ được quy đổi bằng 1,2 làn diện tích ở hợp pháp của căn hộ cũ.
Phần diện tích chênh lệch tăng giữa diện tích của căn hộ tái định cư mới (sau khu đã nhân hệ số quy đổi 1,2 lần) với diện tích hợp pháp của căn hộ cũ thì các hộ phải thanh toán theo giá mua nhà tái định cư chung do UBND tỉnh phê duyệt. Các quyền lợi “phái sinh” khác cũng được giải quyết theo nguyên tắc này.
| |
| Khu chung cư phải giải phóng mặt bằng |
Đồng thời với việc đưa ra chính sách thuận lợi cho người có tài sản phải giải phóng mặt bằng, tỉnh Quảng Ninh cũng đưa ra mốc thời gian cuối cùng để các hộ trả lại mặt bằng là ngày 10/9/2016. Do đó, cuộc họp ngày 11/9 là lần đối thoại cuối cùng với “tối hậu thư” đưa ra cho các hộ dân chưa bàn giao mặt bằng, trước khi chính quyền thực hiện biện pháp cưỡng chế.
Với các giải pháp mà Thành phố Hạ Long và tỉnh Quảng Ninh thực hiện trong thời gian vừa qua, có thể nhận thấy sự lắng nghe, thấu hiểu của chính quyền tỉnh Quảng Ninh đối với quyền lợi của người dân. Bên cạnh đó, sự linh hoạt trong việc áp dụng pháp luật của Lãnh đạo tỉnh đã đem lại sự đồng thuận từ phía người dân, tỉnh Quảng Ninh đã đạt được mục tiêu giải phóng mặt bằng trong dự án quan trọng này và hơn thế nữa là việc củng cố niềm tin cho nhà đầu tư và người dân về một chính quyền kiến tạo.