Xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, cải thiện thanh khoản và nâng cao sự an toàn, lành mạnh, hiệu quả hoạt động của các tổ chức tín dụng, thị trường tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô là một vấn đề cấp bách được Chính phủ đặc biệt quan tâm trong thời gian vừa qua.
Để đạt mục tiêu đó, ngày 18/5/2013 Chính phủ ban hành Nghị định số 53/CP về thành lập, tổ chức và hoạt động của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam. Cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để giải quyết vấn đề nợ xấu của các tổ chức tín dụng, ngày 31/5/2013 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 843/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng” và Đề án “Thành lập công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam”.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 27 Nghị định số 53/2013/NĐ-CP và nội dung Đề án, Bộ Tư pháp có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan nghiên cứu, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn trình tự, thủ tục BĐGTS phù hợp với quy định. Hiện nay, Bộ Tư pháp đang xây dựng Thông tư hướng dẫn việc BĐGTS bảo đảm theo quy định tại Nghị định số 53
Chỉ bán khi không có khiếu nại
Theo quy định tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 37 Nghị định số 17/2010/NĐ-CP thì việc BĐGTS trong trường hợp chỉ có một người tham gia đấu giá vẫn được tiến hành trừ trường hợp tài sản nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.
Trong trường hợp đã hết thời hạn đăng ký tham gia đấu giá tài sản mà chỉ có một người đăng ký mua tài sản bán đấu giá hoặc có nhiều người đăng ký tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người tham gia cuộc bán đấu giá và trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm thì tài sản được bán cho người đó, nếu người có tài sản bán đấu giá đồng ý.
Để hướng dẫn cụ thể về thẩm quyền quyết định khi bán đấu giá trong trường hợp này, Điều 11 Dự thảo Thông tư quy định: Khi BĐGTS không phải là tài sản nhà nước theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước mà chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, trả giá bằng giá khởi điểm thì công ty quản lý tài sản quyết định bán cho người đó.
Việc bán tài sản trong trường hợp này chỉ được tiến hành sau khi đã thực hiện đầy đủ việc niêm yết, thông báo công khai, trưng bày tài sản và không có khiếu nại liên quan đến trình tự, thủ tục cho đến khi quyết định bán tài sản.
Làm rõ trách nhiệm của người trúng đấu giá vi phạm
Cũng theo quy định tại Nghị định số 17/CP, người tham gia đấu giá bị mất khoản tiền đặt trước trong ba trường hợp: rút lại giá đã trả, từ chối mua và trường hợp người đăng ký tham gia đấu giá tài sản đã nộp khoản tiền đặt trước nhưng không tham gia cuộc bán đấu giá mà không thuộc trường hợp bất khả kháng. Trong trường hợp người tham gia đấu giá tài sản đã nộp khoản tiền đặt trước mua được tài sản bán đấu giá thì khoản tiền đặt trước được trừ vào giá mua .
Thực tế BĐGTS phát sinh nhiều trường hợp người trúng đấu giá không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ thanh toán sau khi ký hợp đồng, gây thiệt hại cho người có tài sản. Tuy nhiên, để thực hiện được yêu cầu bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả là rất khó khăn do thủ tục tố tụng dân sự kéo dài.
Để xác định rõ trách nhiệm pháp lý của người trúng đấu giá trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ thanh toán, Dự thảo Thông tư quy định theo hướng: sau khi ký hợp đồng bán tài sản, tiền đặt trước của người tham gia đấu giá được coi là tiền đặt cọc để mua tài sản; người trúng đấu giá vi phạm nghĩa vụ thanh toán thì việc xử lý khoản tiền này được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự. Trường hợp công ty quản lý tài sản nhận được khoản tiền này thì việc quản lý, sử dụng được thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Với nhiều hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục BĐGTS , hy vọng Thông tư nói trên được ban hành sẽ góp phần tạo cơ sở pháp lý chặt chẽ, khách quan, minh bạch và tránh thất thoát tài sản.