Trước tình hình đói khát, bệnh tật, bạo lực và cướp bóc gia tăng, Tổng thống Haiti Rene Prevan kêu gọi người dân Haiti trước tiên hãy nỗ lực tự mình khắc phục hậu quả của trận động đất, chứ không thể chỉ trông chờ vào sự cứu trợ của quốc tế.
Thiệt hại ngang thảm họa sóng thần
 |
|||
| Xếp hàng chờ lấy nước ngọt ở Port-au-Prince. |
|||
Theo chính quyền Haiti và các tổ chức quốc tế, thiệt hại do thảm họa động đất ngày 12-1 tại nước này ước tính có 200.000 người Haiti đã thiệt mạng, trong đó các đội cứu hộ đã tìm ra 70.000 thi thể, gần tương đương thảm họa động đất - sóng thần Ấn Độ Dương năm 2004 (gần 230.000 người chết).
Ủy ban châu Âu (EC) ước tính có khoảng 250.000 người bị thương, và tới 1,5 triệu người lâm vào cảnh mất nhà cửa. Cho đến nay, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và các nước đã cam kết hỗ trợ 606 triệu USD cho Haiti. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế (ICRC) cho biết, tình trạng bạo lực và cướp bóc tại thủ đô của Haiti đang gia tăng, trong khi phải mất 6 ngày sau trận động đất này, các nạn nhân mới nhận được viện trợ lương thực của quốc tế. Chương trình lương thực thế giới của LHQ (WFP) cho biết, đến nay đã có hơn 100.000 khẩu phần lương thực được phân phát cho các nạn nhân của trận động đất kinh hoàng này.
Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon đã yêu cầu Hội đồng Bảo an triển khai thêm 3.500 binh sĩ và cảnh sát tới Haiti để bảo đảm rằng, viện trợ nhân đạo có thể đến được tay người dân một cách nhanh nhất. Sau chuyến thăm thực địa thủ đô Port-au-Prince một ngày trước đó, ông nêu rõ cần đẩy mạnh công tác phân phát hàng cứu trợ và sự phối hợp giữa các nước. Ngay sau lời kêu gọi của ông Ban, Brazil cho biết có thể cử khoảng 800 binh lính và 300-400 cảnh sát tới Haiti để tăng cường lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ tại đây.
Canada cho biết sẽ cử thêm 1.000 binh sĩ đến Haiti trong tuần này, đưa cam kết về số binh sĩ triển khai tại Haiti lên khoảng 2.000 người, gần tương đương với lực lượng của Canada đang triển khai tại Afghanistan. EU cũng đã cam kết viện trợ 400 triệu euro cho Haiti để khắc phục hậu quả động đất. Ngoài ra, các nước thành viên EU cũng cam kết viện trợ thêm 92 triệu euro, trong đó Anh quyết định tăng gấp ba lần số tiền định viện trợ cho Haiti lên đến 20 triệu bảng Anh.
Mỹ bị cáo buộc “chiếm” Haiti
Pháp đã lên tiếng cáo buộc Mỹ “chiếm” Haiti khi hàng nghìn quân Mỹ đổ bộ vào nước này “với danh nghĩa hỗ trợ phân phát đồ cứu trợ và bảo đảm an ninh”. Bộ trưởng Pháp phụ trách cứu trợ nhân đạo, ông Alain Joyandet đã kêu gọi LHQ “làm rõ” vai trò của Mỹ giữa những cáo buộc rằng, hoạt động tăng cường quân sự này đang cản trở các nỗ lực cứu trợ. Alain Joyandet thừa nhận ông có chút “tranh cãi” với một chỉ huy quân đội Mỹ ở trạm không lưu của sân bay, liên quan đến một chuyến bay sơ tán công dân của Pháp. Tuy nhiên, ông này nói: “Đây là đến để giúp Haiti, chứ không phải để chiếm đóng Haiti”. Trước đó, xuất hiện trên truyền hình, Tổng thống Venezuela Chavez cũng lên tiếng cáo buộc Mỹ đã lợi dụng tình hình động đất tại Haiti để xâm chiếm nước này.
Tổ chức từ thiện Medecins Sans Frontieres có trụ sở tại Geneva ủng hộ lời kêu gọi của Bộ trưởng Pháp. Tổ chức này cho biết, hàng nghìn mạng sống đang bị đe dọa khi những chuyến bay chở lương thực, thuốc men bị những quan chức điều hành không lưu Mỹ buộc phải quay trở lại nơi xuất phát. Tranh cãi ngoại giao nổi lên giữa lúc có nhiều lo ngại rằng hàng nghìn tấn hàng viện trợ vẫn chưa đến được tay đa số những người còn sống sót ở Haiti. Các tổ chức từ thiện cũng ngày càng lo lắng về tình trạng bạo lực ở nước này.
Cần làm tốt công tác điều phối
Đánh giá về tình hình ở Haiti, trong khuôn khổ hội nghị trù bị Hội nghị quốc tế lần thứ nhất về thảm họa thiên tai tại Haiti, diễn ra tại Santo Domingo của Cộng hòa Dominican, Tổng thống nước chủ nhà Leonel Fernández tuyên bố Haiti cần 10 tỷ USD để tái thiết và củng cố thể chế đất nước trong vòng 5 năm. Nhân dịp này, đại diện Ngân hàng phát triển liên Mỹ (BID) cho biết sẽ xóa khoản nợ 480 triệu USD của Haiti, đồng thời cung cấp khẩn cấp 364 triệu USD tín dụng để giúp Haiti xây dựng lại đất nước.
Tại Hội nghị chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao thế giới về tái thiết Haiti, Tổng thống Prevan đã đánh giá cao và cảm ơn sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế dành cho nhân dân Haiti bị thiệt hại nặng nề do động đất gây ra. Ông Prevan cho rằng, vấn đề cấp bách hiện nay là làm tốt công tác điều phối, để sự trợ giúp của cộng đồng quốc tế đến tay người dân khu vực bị thiên tai một cách thiết thực và hiệu quả. Tổng thống Haiti nhấn mạnh, người dân Haiti không nên chỉ trông chờ vào sự giúp đỡ của nước ngoài, mà cần tự mình đứng lên cứu lấy chính mình. Hội nghị lần này nhằm làm công tác chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao thế giới về tái thiết cho Haiti, dự kiến được tổ chức vào ngày 25-1 tại Canada.
BĂNG CHÂU
