Theo Vụ trưởng Vụ Thi đua - Khen thưởng, Bộ VHTTDL thì Phùng Huy Cẩn trong quá trình xét tặng Giải thưởng năm 2016, Bộ VHTTDL đã nỗ lực cao nhất nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho văn nghệ sĩ. Tuy nhiên, quá trình triển khai xét tặng Giải thưởng theo Nghị định 90 đã bộc lộ nhiều bất cập, cần sửa đổi. Bộ VHTTDL đã nhận được nhiều ý kiến đề xuất sửa đổi tiêu chuẩn xét tặng Giải thưởng.
Theo đó, nhiều đề nghị nên xem xét tác phẩm thiếu giải thưởng nhưng được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ; tác phẩm trước 1993 nếu không có Giải thưởng thì xem xét về giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm. Khắc phục những vướng mắc này, Bộ VHTTDL đã thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 90. Về nội dung này, dự thảo Nghị định sửa đổi dự kiến bổ sung thêm tiêu chí “mở” là trường hợp tác phẩm, công trình thiếu giải thưởng thì phải được Hội đồng các cấp xem xét và đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Cũng theo ông Phùng Huy Cẩn, Nghị định 90 quy định hồ sơ đủ điều kiện, tiêu chuẩn xét tặng giải thưởng phải được ít nhất 90% tổng số thành viên Hội đồng bỏ phiếu đồng ý. Tuy nhiên, tỉ lệ này quá cao. Với quy định như vậy, tại Hội đồng, các hồ sơ chỉ cần 2/15 thành viên không đồng ý là không đủ điều kiện trình Hội đồng giải thưởng Nhà nước dù đạt 86,7%.
Tại Hội đồng giải thưởng Nhà nước, các hồ sơ chỉ cần 3/28 thành viên không đồng ý là không đủ điều kiện trình Thủ tướng Chính phủ xét trình Chủ tịch nước xét tặng Giải thưởng, dù đạt 89,3%. Tại hội nghị, nhiều ý kiến đề xuất hạ tỉ lệ xuống 75-80%. Dự thảo Nghị định sửa đổi thì dự kiến tỉ lệ 75%. Riêng đối với những tác phẩm, công trình thiếu giải thưởng, quy định tỉ lệ phiếu đồng ý của Hội đồng là 90%.
Trao đổi với báo chí về con số tỷ lệ, TS Trần Hữu Sơn - Phó Chủ tịch thường trực Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam cho rằng: “Tỉ lệ 90% như cũ là quá cao, rất dễ đánh trượt những cuộc đời cống hiến và như vậy, vô hình trung mỗi người đều nắm giữ lá phiếu quyết định. Điều này không phù hợp khi các thành viên Hội đồng không phải ai cũng am hiểu hết các lĩnh vực chuyên ngành, lá phiếu nhiều khi là nể nang, cảm tính”. Ông Sơn ví dụ trường hợp nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Bùi Thiện, người có trên 40 năm sưu tầm, nghiên cứu về văn hóa dân gian dân tộc Mường, số tác phẩm cao ngút đầu người nhưng ra hội đồng không phải ai cũng biết. Vì thế, đề nghị tỉ lệ bỏ phiếu xét giải nên là 75%...
Các ý kiến góp ý tại hội nghị sẽ được Bộ VHTTDL tổng hợp và đề xuất tham mưu xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 90/2014 /NĐ-CP.
