Khắc phục hệ lụy phát hành không dễ

Không dễ khắc phục hậu quả

Theo thông báo của CTCP Dược Viễn Đông (DVD), đối với các NĐT mua cổ phiếu trực tiếp tại Công ty (bao gồm cả CBNV), Công ty sẽ nhận các đề nghị hoàn trả tiền của cổ đông trong vòng 12 ngày, từ 29/11/2010 với tổng giá trị 69,21 tỷ đồng.

Tuy nhiên, cho tới thời điểm hiện tại, DVD vẫn chưa có phương án và kế hoạch cụ thể cũng như chưa chuyển tiền vào tài khoản của Trung tâm Lưu ký để thực hiện hoàn trả tiền mua cổ phiếu cho NĐT.

Đến chiều 23/12, một số NĐT phản ánh, đã gọi điện đến Công ty để hỏi về số tiền hoàn trả, thì được trả lời là do các CTCK chưa tập hợp được hết số tiền nên Công ty chưa có phương án trả.

Khi được hỏi, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) và các cơ quan chức năng sẽ can thiệp như thế nào trong trường hợp DVD mất khả năng hoàn trả tiền cho NĐT? UBCK từ chối đưa ra thông tin chi tiết.

Ngân hàng Bảo Việt mới đây cũng thông báo tạm dừng đợt phát hành. Theo thông báo của HĐQT Ngân hàng, UBCK đã cấp giấy chào bán chứng khoán ra công chúng cho Bảo Việt Bank với số 726/UBCK-GCN ngày 8/11/2010. Theo đó, Bảo Việt Bank đã thực hiện công bố thông tin và thông báo đến các cổ đông thực hiện việc nộp tiền mua cổ phiếu từ ngày 29/11/2010 đến ngày 20/12/2010. Cho đến nay, đã có một số cổ đông thực hiện việc nộp tiền vào tài khoản theo hướng dẫn của Bảo Việt Bank.

Ngày 13/12/2010, Bảo Việt Bank nhận được công văn số 4041/UBCK- QLPH ngày 8/12/2010 của UBCK yêu cầu Ngân hàng xem xét tạm dừng thực hiện chào bán cổ phiếu ra công chúng theo Giấy chứng nhận số 726. Đồng thời, Ngân hàng phải khẩn trương hoàn thành báo cáo tài chính năm 2010 có kiểm toán để đăng ký lại đợt chào bán với UBCK. Lý do là Bảo Việt Bank mới đi vào hoạt động và chưa có BCTC kiểm toán hai năm nên chưa đáp ứng được điều kiện chào bán cổ phiếu ra công chúng theo quy định tại Thông tư 17/2007/TT-BTC.

HĐQT Bảo Việt Bank đã quyết định dừng đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng cho đến khi có hướng dẫn của các cơ quan quản lý nhà nước và phương án mới sẽ được ĐHCĐ thông qua tại phiên họp thường niên năm 2011. Đối với các cổ đông đã nộp tiền góp vốn theo thông báo ngày 23/11, Ngân hàng sẽ có phương án xử lý thích hợp.

Tại sao, ngay từ đầu, hồ sơ chào bán cổ phiếu của Bao VietBank chưa đáp ứng đủ quy định vẫn được thông qua, dẫn đến việc đợt chào bán phải tạm dừng, khiến NĐT lỡ dở kế hoạch kinh doanh?

Siết phát hành: Cần thiết

Theo thống kê chưa đầy đủ, năm 2010, giá trị chứng khoán phát hành ra công chúng (theo phương án nêu trong bản cáo bạch) có thể vượt mức đỉnh năm 2007, tính đến 21/12/2010 là 62.400 nghìn tỷ đồng. Theo một cán bộ phát hành của UBCK, việc cấp phép phát hành căn cứ trên hồ sơ DN gửi về UBCK, hợp lệ thì phải cấp phép, còn việc tiền đó có được sử dụng đúng như DN cam kết hay không phải chờ hậu kiểm.

Điểm lại mục đích huy động vốn của các DN, tiền sử dụng để triển khai dự án bất động sản chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Theo quy định hiện nay, trong hồ sơ chào bán cần có tài liệu pháp lý liên quan đến quyền sử dụng đất, quyết định phê duyệt dự án hoặc ý kiến thẩm định chuyên môn đối với các dự án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán (nếu cần) và kế hoạch chi tiết về việc sử dụng vốn. Vì chung chung như vậy, nhiều dự án mới chỉ được chủ đầu tư vẽ ra trên giấy là có thể huy động vốn.

Hay quy định liên quan đến lãi và BCTC cũng không rõ ràng. Cơ quan quản lý yêu cầu DN hoạt động 2 năm được phát hành, trong đó 1 năm có lãi. Trong hồ sơ yêu cầu phải có BCTC hai năm gần nhất. Nhưng theo chế độ kế toán hiện hành, chỉ cần hoạt động 2-3 tháng, công ty có thể ra BCTC, điều này lại mâu thuẫn với quy định về hoạt động 2 năm.

Sau khi được cấp phép phát hành, DN tiến hành huy động vốn, nhưng thành công hay không, hiện DN không bị bắt buộc công bố thông tin này. Việc hậu kiểm, theo vị cán bộ của UBCK, được thực hiện theo 2 cách: kiểm tra theo mẫu ngẫu nhiên và theo nội dung đơn thư tố cáo, khiếu nại. Như thế, với số lượng DN phát hành rất lớn như hiện nay, nhân lực nào để có thể hậu kiểm xuể. Đó là chưa kể trong quy định hiện nay, không có điều khoản về đền bù thiệt hại cho NĐT trong những trường hợp đợt phát hành bị đình chỉ, như trường hợp DVD.

Hiện UBCK đang xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán sửa đổi bổ sung, quy định về phát hành sẽ được sửa đổi cho phù hợp theo. Thị trường đã qua giai đoạn khuyến khích cung hàng, nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc nâng cao chất lượng phát hành, tránh để NĐT nhỏ lẻ bị chiếm dụng vốn và TTCK không thể "ngóc đầu" vì bội thực hàng kém chất lượng.