Vào dịp này, các gia đình tạ lễ đến các vị thần cai quản đất đai và cầu mong sự phù hộ, gia trì trong năm mới.
Theo quan niệm dân gian, cúng tạ đất cuối năm giúp gia chủ tạ ơn các vị Thần linh như Thổ Thần, Thổ Địa, Thổ Công, Táo Quân... – những vị đã hộ trì cho gia đình suốt một năm qua.
Truyền thống văn hóa này cũng mang đậm yếu tố tâm linh gắn liền với Phật giáo. Theo giáo lý trong các bộ kinh, Đức Phật dạy rằng, xung quanh chúng ta luôn có sự hiện diện của các chư Thiên, chư Thần và Quỷ Thần. Việc có thế giới tâm linh được Đức Phật nói trong rất nhiều bài kinh như: Cúng Tế Quỷ Thần Không Bằng Giữ Trai Giới (thuộc kinh Pháp cú thí dụ), kinh Địa Tạng và nhiều câu chuyện trong Tích truyện Pháp cú,...
Theo truyền thống, lễ cúng tạ đất thường bắt đầu từ sau ngày Rằm tháng Chạp. Nhiều gia đình chọn cúng vào ngày 23 tháng Chạp (sau khi hoàn tất lễ cúng ông Công ông Táo), hoặc cũng có thể cúng vào lễ Tất niên...
Văn khấn cúng tạ đất cuối năm
NAM-MÔ A-DI-ĐÀ PHẬT!
Con kính lạy:
- Quan đương xứ thổ địa chính thần
- Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần,
Hôm nay là ngày… tháng… năm…, nhằm tiết... Chúng con là:.....
Thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ thần linh Thổ Địa.
Gia đình chúng con nhờ có duyên lành mà đến an cư lạc nghiệp nơi này. Đội ơn thần linh Thổ địa che chở, ban ân, đất này được phong thủy yên lành, khí sung, mạch vượng, bốn mùa không hạn ách tai bay, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Trong ngoài ấm êm, toàn gia mạnh khỏe.
Nay nhằm ngày lành tháng tốt, gia đình chúng con sắm sửa lễ tạ mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Cúi xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Cung kính nghĩ rằng thần linh Thổ địa sẽ tùy duyên ứng biến phù hộ cho gia đình chúng con được an cư, đạt được những điều mong ước, cho nhà cao cửa rộng, cho tăng tài tiến lộc, cho nhân vật hưng long.
Âm dữ dương đồng, dốc lòng cầu khấn, cúi xin soi tận, ý khẩn tâm thành.
Kính thỉnh Bản gia tiên tổ liệt vị chân linh đồng lai hâm hưởng.
Nên cúng tạ đất lễ vật gì?
Nghi thức đối với gia đình có một ban thờ gồm 3 lư hương thờ: Quan Đương Xứ Thổ Địa Chính Thần, Hội đồng gia tiên và Bà Cô Tổ dòng họ.
Sau khi lau dọn bàn thờ, các lễ vật cần sắm sửa và sắp lên thường là như sau:
Hương nhang, một đĩa gạo, một đĩa muối trắng, nếu là bàn thờ lớn thì mua 10 bông hoa tươi (thường là hoa cúc) chia đều ra hai lọ ở hai bên, trầu ba lá, cau ba quả thuộc loại to, đẹp, một đĩa ngũ quả, xôi trắng. Ngoài ra có thể chuẩn bị thêm bánh kẹo, thuốc lá, chè…
Khi mọi thủ tục chuẩn bị đã xong xuôi, thì gia chủ tiến hành làm lễ theo thứ tự sau:
Gia chủ thắp hương, chắp tay vái 3 lần.
Sau đó đọc văn khấn.
Đọc văn khấn xong, gia chủ chắp tay vái 3 lần.
Gia chủ lưu ý khi cúng lễ cần sửa soạn trang phục, quần áo trang nghiêm. Ngoài ra, Các đàn cúng lễ không sát sinh, không đốt tiền vàng, mã, giấy sớ. Việc dùng các pháp khí: Chuông, mõ, khánh, nên tùy duyên, có thể có hoặc không dùng.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo
