Khó giải quyết tình trạng nhà siêu mỏng, siêu méo

Sau 10 năm thực hiện, nút giao thông Quán Trữ (quận Kiến An) đã có diện mạo mới, khang trang, nhưng những căn nhà siêu mỏng, siêu méo như không thể mỏng và méo hơn mới mọc lên, ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đô thị, trong khi các cơ quan chức năng rất khó xử lý. Đây là tình trạng diễn ra ở nhiều nơi, sau khi thực hiện các dự án mở mang đô thị, tạo ra sự thiếu đồng bộ trong việc phát triển đô thị và chỉnh trang đô thị.

Muôn dạng nhà siêu mỏng, siêu méo
Nút giao thông Quán Trữ  được mở rộng theo Quyết định của UBND thành phố tháng 6-2000. Trong quá trình đó có 16 hộ đã và đang xây dựng, hầu hết không có giấy phép, 9 công trình xây dựng xong và đưa vào sử dụng từ năm 2002-2009. Đặc biệt, có 3 công trình thuộc diện chéo méo, mặt bằng hình tam giác, trong số này có 1 công trình diện tích chỉ 10,5 m2 xây dựng làm quán bán hàng và đưa vào sử dụng từ năm 2005. Không chỉ có vậy, tại nhiều dự án phát triển giao thông, đô thị dễ dàng bắt gặp nhiều căn nhà có hình dạng khó tả như: khu vực kênh An Kim Hải, nơi đoạn đường mới từ Cống Luồn - Lán Bè đến đường Trần Nguyên Hãn vừa được đưa vào sử dụng; tiếp giáp với khu nhà ở PG - An Đồng; khu đô thị Ngã 5- sân bay Cát Bi, hồ Phương Lưu, thậm chí ngay ở khu vực trung tâm như dãy nhà ở phố 19 Trần Khánh Dư … Cũng vì diện tích chật hẹp, khó sắp đặt, nên chủ của các căn nhà trên thường chỉ dùng làm nơi buôn bán nhỏ, rất ít hộ làm nơi ở. Tuy nhiên, ngoài những căn nhà xây dựng tạm bợ, vẫn có căn nhà xây dựng 3-4 tầng, trang trí cầu kỳ.

Lý giải về việc xuất hiện những căn nhà siêu mỏng, siêu méo này, đại diện cơ quan chức năng cho biết, hầu hết những căn nhà này xuất hiện sau khi các dự án triển khai, nhưng không thu hồi hết đất. Mặc dù có quy định không cho xây dựng nhà trên những thửa đất rộng dưới 15m2 nhưng do vị trí nhà nằm ngay mặt tiền các con đường lớn, nên nó bỗng nhiên trở thành những "khu đất vàng", mỗi mét vuông có giá từ vài chục tới hàng trăm triệu đồng, nên chẳng ai muốn bỏ hoang.

Khó giải quyết dứt điểm
Đối với việc xây dựng tại nút giao thông Quán Trữ, Thanh tra Sở Xây dựng phối hợp với quận Kiến An, phường Quán Trữ làm rõ nguồn gốc đất, cũng như việc xây dựng của những ngôi nhà chéo méo tại khu vực này, ngoài  9/16 hộ đã xây dựng xong trước năm 2009, vẫn còn lại 7/16 hộ đang trong quá trình thi công, có hộ nộp hồ sơ xin cấp phép xây dựng, nhưng chưa được phép. Tuy nhiên, theo phản ánh của đại diện chính quyền địa phương, cơ quan được giao thực hiện quá trình bồi thường giải phóng mặt bằng, do nhiều nguyên nhân tác động, dự án kéo dài gần 10 năm. Thời điểm khó khăn nhất, việc động viên, thuyết phục các hộ dân nhận tiền bồi thường, tự nguyện bàn giao mặt bằng đúng chỉ giới đã là cả nỗ lực của các cấp chính quyền địa phương. Trong khi phần diện tích nhỏ lẻ còn lại vì nhiều lý do chưa được đền bù, hỗ trợ nên để xảy ra việc các hộ dân tự ý xây nên, mà lẽ ra phần đất này cần được sự phối hợp của ban quản lý dự án với chính quyền địa phương và gia đình để thu hồi hết trồng cây xanh, hoặc các công trình phù hợp  chỉnh trang đô thị. Chính vì vậy, việc giải quyết của các cơ quan chức năng rất khó dứt điểm.

Cần có biện pháp hữu hiệu
Thực tế các căn nhà siêu mỏng, siêu méo trong đô thị xuất hiện ngày càng nhiều, ảnh hưởng lớn đến mỹ quan đô thị, nhất là với Hải Phòng đang xây dựng để xứng đáng là đô thị loại 1 cấp quốc gia. Do vậy, để hạn chế tình trạng trên, trong công văn số 93 gửi UBND thành phố, Sở Xây dựng đề xuất : đối với các dự án xây dựng trong khu đô thị cũ, ngoài việc thu hồi diện tích theo dự án, cần đền bù hết cho dân phần diện tích nhỏ lẻ không đủ điều kiện xây dựng, để đưa diện tích này vào sử dụng cho các công trình công cộng, để tránh tình trạng nhà xây dựng manh mún như hiện nay. Chính quyền địa phương cần tăng cường công tác quản lý và kiểm tra về trật tự xây dựng, kiểm tra điều kiện khởi công của các công trình, ngăn chặn việc xây dựng nhà siêu mỏng, siêu méo.
Đối với các hộ nằm trong diện giải phóng mặt bằng nút giao thông Quán Trữ, hiện còn tồn tại, Sở Xây dựng, UBND quận Kiến An tạo điều kiện thuận lợi để các hộ dân đăng ký lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu là đất hợp pháp); tạo điều kiện để các hộ dân có đủ điều kiện để xin cấp phép xây dựng. Các hộ dân xây dựng từ trước năm 2009 đã đưa vào sử dụng, yêu cầu giữ nguyên hiện trạng. Trong thời điểm hiện nay các hộ dân có nhu cầu xây dựng lại nhà ở tại đây tạm dừng thi công chờ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 do thành phố phê duyệt để xin cấp phép xây dựng của cơ quan có thẩm quyền.
Sở Xây dựng cũng đề nghị UBND thành phố kiến nghị Chính phủ về việc thu hồi diện tích đất để thực hiện các dự án trong quá trình cải tạo nâng cấp đô thị cũ và đô thị hóa trên địa bàn toàn quốc cho phép thu hồi hết những phần diện tích đất nhỏ lẻ không đủ điều kiện xây dựng vào mục đích sử dụng công cộng. Đề nghị UBND thành phố cho phép ngành lập quy hoạch chi tiết 1/500  về kiến trúc tại nút Quán Mau cũng như quy hoạch tại các trục đường chính dự kiến cải tạo, nâng cấp, mở rộng trong đô thị…

Việt Hưng