Tháng Chạp trong ký ức tuổi thơ tôi là nắng nhạt, nồm non, mưa cải lây rây chợt về mỗi sớm. Cánh đồng làng mươn mướt xanh lúa đang thì trải lá hẹ xâm xấp ngang bờ, của bãi ngô non, của các loại rau màu dọc triền sông mùa nước xuống. Lũ lụt đi qua, nỗi vất vả toan lo đi qua, hạt phù sa đọng lại bồi đắp nên cuộc sống ấm no, nên niềm vui đủ trong lòng người dân quê truyền đời lam lũ.
Tháng Chạp trời quang, da trời thẳm xanh, mây trắng lững lờ, chao nghiêng cánh én từng đàn là tín hiệu một mùa xuân đẹp, năm mới mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Trong nắng sớm, màn sương mỏng chưa kịp tan, mơ hồ vầng ngũ sắc. Và trên mỗi nhánh lúa non tơ, trên đầu ngọn cỏ biếc nắng khoe mình trong sương, sương long lanh trong nắng… Ôi vô vàn mắt ngọc, xoè bàn tay nhỏ nhắn trẻ thơ hứng lấy hạt nắng long lanh kia rồi vỡ oà luyến tiếc!
Tháng Chạp nhà nhà, người người cùng rủ nhau chỉnh trang đường làng, ngõ xóm. Cánh đàn ông, trai tráng trong làng đắp bồi, chỉnh sửa chỗ bị nước lụt xói mòn, phá hỏng. Đoạn đường làng đẹp được người qua lại khen là cả sự tự hào người dân ở đấy.
Tháng Chạp, rào giậu từng nhà được sửa sang, cắt xén, rào nẹp lại. Lối nhỏ mỗi ngày vẫn thường chui tắt qua hàng xóm bịt kín rồi, ôi ngẩn ngơ lối cũ! Tôi vẫn thường tiếc những ngọn mồng tơi xanh non vừa phất phơ, ngo nguẩy ấy giờ bị xén bằng “đi vào nền nếp” mất rồi.
Tháng Chạp được mẹ dắt đi chợ Tết. Con đường quen thuộc mỗi ngày giờ trở nên xa hơn, kỳ diệu ảo mờ. Hoà trong đoàn người đi chợ, những gương mặt thân quen hay lạ lẫm đều tươi vui, hớn hở (mà trẻ con làm sao biết được nỗi lo toan trong lòng người lớn nhất là lúc năm hết Tết đến!). Chợ Tết đông đến ngợp. Người đâu mà lắm, hàng hoá đâu mà nhiều, lời đâu như vỡ. Được ướm bộ quần áo mới, thử chân đôi dép đi vừa lòng hân hoan đến lạ.
Tháng Chạp, đêm đêm mẹ dõi sao trời đoán ngày tốt nắng để tráng bánh. Mẹ chuẩn bị gạo nếp, đậu, đường - nguyên liệu cho mấy thức bánh ngày Tết mà háo hức, mà nóng lòng mong ngày chóng trôi qua.
Tháng Chạp đồng làng ngàn năm mây trắng, nhìn khói bếp toả, nghe tiếng heo eng éc ngày cuối năm nhiều hay ít cũng đoán được sự no đủ hay thất bát một năm qua. Ôi nhớ vô cùng tháng Chạp ký ức tuổi thơ./.
Nguyễn Đình Phê
