Năm 2013, với công trình nghiên cứu Ngàn năm áo mũ, Trần Quang Đức dẫn lối người đọc về với lịch sử trang phục Việt Nam, giai đoạn 1009 - 1945. Nay, câu chuyện về lịch sử, văn hóa trà được khảo cứu công phu sắp được ra mắt trong Chuyện trà - Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt. Vẫn sử dụng lối nghiên cứu nghiêm cẩn, sắc sảo, công phu như Ngàn năm áo mũ, ở công trình này, tác giả thêm vào vẻ phóng khoáng, tươi mới từ những chuyến đi và những trải nghiệm riêng.
Sách viết về trà, có khảo chứng, đối chiếu với sử liệu Việt Nam, Trung Quốc và phương Tây. Không chỉ mang tính khảo cứu, cuốn sách là sự hài hòa giữa sử liệu và những suy ngẫm của tác giả về chuyện xưa, chuyện nay cùng thế thái nhân tình qua lá trà. Kết hợp tinh thần khách quan, cái nhìn phóng khoáng và giọng kể thâm trầm, Chuyện trà - Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt đưa độc giả vào với thế giới trà một cách tự nhiên và khiến ta quyến luyến mãi trong thế giới dung dị đó.
Những câu chuyện về kỹ thuật pha chế cùng cách thưởng trà của cha ông ta cũng được tác giả kể lại. Tác giả cũng dày công tuyển chọn câu chuyện của người xưa thưởng trà, trong đó có câu chuyện của những nhân vật như Nguyễn Trãi, Lê Hữu Trác, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Phạm Đình Hổ, Cao Bá Quát…
Cảm hứng viết về trà lần này, nhà nghiên cứu Trần Quang Đức chia sẻ trong lời tựa: “Quãng mười lăm năm trước, tôi hay lê la quán xá, sáng tối nã trà bồm như một thói quen, chưa thể nói là mê trà. Từ khi chơi thân với người bạn vong niên, được đãi toàn trà tuyệt phẩm, dần mới bén duyên thực sự với trà, về sau, dù leo núi hay ra sông, đều lăm lăm mang theo trà cụ. Trà bầu bạn, gắn liền với cuộc sống kể từ đó”.
“Chuyện trà - Lịch sử một thức uống lâu đời của người Việt” được anh khởi viết từ đầu năm 2020 và hoàn thành tại Đà Lạt vào giữa năm 2021, trong thời gian tạm trú nơi phố núi để tránh dịch bệnh.
Bà Nguyễn Thị Ánh Hồng, Phó chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam đã nhận định về tác phẩm: “Không chỉ như suối nguồn tuôn chảy về kiến thức mà nhiều quãng là sự cô đọng, nhấn nhá của từng ngụm trà được ủ vừa đủ, rót ra đúng lúc. Có hương thơm thoảng của hoa và cỏ lá rừng già, có cái chát nhẹ nhưng ngọt dịu cuống lưỡi, có cái thanh mát như bạc hà lẩn khuất, uống rồi vẫn còn dư vị đâu đây, còn muốn nâng chén lên tiếp tục thưởng thức”.
Nhân dịp tác phẩm ra mắt, nhà nghiên cứu Trần Quang Đức có buổi giao lưu trò chuyện về Chuyện trà, vào lúc 9 giờ sáng ngày hôm nay 29.12 tại Nhã Nam Books n’Coffee (số 3 Nguyễn Quý Đức, Thanh Xuân, Hà Nội).
Tác giả Trần Quang Đức sinh năm 1985 tại Hải Phòng. Anh đồng thời là dịch giả của các tác phẩm Trà kinh (2008), Chuyện tình giai nhân (2011) và Trường An loạn (2012).