Theo cáo trạng, năm 2011, Hoàng Văn Thành (SN 1965, ở Long Biên, Hà Nội) và Ngô Thị Thanh Thủy (đã chết) góp tiền mua 9 thửa đất nông nghiệp, diện tích 5.233m2 ở tổ dân phố Cửu Việt, thị trấn Trâu Qùy, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Do đây là đất nông nghiệp trồng lúa, không được phép chuyển nhượng cho người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nên UBND huyện Gia Lâm có văn bản yêu cầu các bên hủy bỏ giao dịch. Tuy nhiên, 9 hộ dân không trả lại tiền nên Thành và Thủy vẫn là người sử dụng thực tế khu đất trên.
Năm 2011, Thành lập ra Cty CP kinh doanh tổng hợp – xây dựng và phát triển nhà Thành Đạt (Cty Thành Đạt) với mục đích xin lập dự án xây dựng nhà liền kề để bán tại diện tích đất nêu trên. Năm 2012, UBND huyện Gia Lâm chấp thuận chủ trương đồng ý cho Cty Thành Đạt lập dự án tại diện tích đất trên.
Đến năm 2015, 2016, Thành và Thủy nhờ người đứng tên nhận ủy quyền định đoạt 8/9 thửa đất trên. Đồng thời, nhóm của Thành xin tách 9 thửa đất trên thành 29 thửa đất nông nghiệp. Sau đó, Thành bán cho Nguyễn Quang Hải 2/29 thửa đất.
Để chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở đô thị và xin miễn giảm tiền sử dụng đất từ 70-90%, Thành và Nguyễn Quang Hải bàn nhau thuê các thương binh, người có công với cách mạng đứng tên các thửa đất trên. Cả hai đã thuê 29 người có công với cách mạng với số tiền thuê từ 20 triệu đồng – 50 triệu đồng/người. Những người này ký hợp đồng ủy quyền cho Thành, Thủy và Hải làm thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Do vướng quy hoạch nên có 3/29 thửa đất không chuyển đổi mục đích sang đất ở.
Theo cáo trạng, Thành và Hải thống nhất để Hải gặp gỡ, trao đổi với lãnh đạo UBND huyện Gia Lâm để xin chuyển mục đích sử dụng đất. Tại cuộc họp ngày 7/6/2016, UBND huyện Gia Lâm có chủ trương cho phép chuyển hơn 5.100m2 đất nông nghiệp nằm xen kẹt trong khu dân cư tại tổ dân phố Cửu Việt và giao cho Phòng Tài nguyên và môi trường phối hợp với Phòng Quản lý đô thị huyện Gia Lâm giải quyết; Giao cho Nguyễn Ngọc Thuần khi đó là Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm chỉ đạo thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên theo cáo trạng, ông Thuần đã không kiểm tra hiện trạng đất, không chỉ đạo kiểm tra điều kiện miễn giảm tiền sử dụng đất, trong hồ sơ không có kiến nghị của UBND cấp xã nơi người có công với cách mạng cư trú và kết quả xác minh lại của UBND cấp huyện.
Do tin tưởng cấp dưới, ông Thuần ký 26 quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất cho 26/29 thửa đất với diện tích hơn 3.400m2 và miễn giảm tiền sử dụng đất, gây thiệt hại cho nhà nước là hơn 20,4 tỷ đồng.
Về phía Thành, theo cáo trạng, sau đó ông ta đã chia tách 20 thửa đất thành 43 thửa đất; Thủy tách 5 thửa đất thành 12 thửa đất và Hải tách 1 thửa đất thành 3 thửa đất để bán cho những người khác.
Có 58 trường hợp đã mua bán, chuyển nhượng các thửa đất do Thành và Hải chuyển mục đích sử dụng đất trái phép.
Sau 2 ngày xét xử và nghị án, HĐXX đã ra phán quyết với 6 bị cáo. Theo nhận định của HĐXX, đủ căn cứ xác định bị cáo Hoàng Văn Thành đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, do đó cáo trạng truy tố Thành và đồng phạm là không oan, đúng người, đúng tội và đúng pháp luật.
Hành vi của các bị cáo gây nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến tài sản thuộc sở hữu của người khác, xâm phạm hoạt động đúng đắn của cơ quản lý Nhà nước. Sai phạm của các bị cáo còn gây mất an ninh trật tự, gây hoang mang trong dư luận xã hội tại địa phương.
Đánh giá tình tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với từng bị cáo, HĐXX nhận định, trong vụ án này, một số bị cáo đã chủ động nộp tiền để khắc phục hậu quả để làm căn cứ xem xét giảm nhẹ.
Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên phạt bị cáo Hoàng Văn Thành 26 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Các bị cáo còn lại bị tuyên từ 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 4 năm 6 tháng tù theo đúng tội danh bị truy tố. Trong đó, ông Thuần bị tuyên 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”./.
